Η cult φιγούρα του Τσιτσάνη

Αναμφισβήτητα φέτος είναι η χρονιά του. Συναυλίες, εκδόσεις, εκθέσεις, όλα συνηγορούν πως η συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του Βασίλη Τσιτσάνη δεν άφησε ασυγκίνητους καλλιτέχνες και δημιουργούς. Εξάλλου, σχεδόν οι πάντες, από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και τον Μίκη Θεοδωράκη μέχρι σύγχρονους καλλιτέχνες, τον θεωρούν τον μεγαλύτερο συνθέτη της Ελλάδας του 20ού αιώνα.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο «Ιανός» εγκαινιάζει αύριο, στις 12.00, την ομαδική έκθεση «Οταν συμβεί στα πέριξ...». Ενα εικαστικό αφιέρωμα στον σπουδαίο λαϊκό συνθέτη, σε επιμέλεια Ιριδος Κρητικού, με ζωγραφικά έργα 16 καλλιτεχνών και μία ένθετη ενότητα, με τίτλο «Το τσακμάκι του Τσιτσάνη», πάνω σε μια ιδέα και επιμέλεια του Γιώργου-Ικαρου Μπαμπασάκη.

● «Οταν συμβεί στα πέριξ»

Σε αυτή την ομαδική έκθεση, οι καλλιτέχνες εμπνεόμενοι από τον ίδιο τον Τσιτσάνη, τις μελωδίες και τους στίχους του δημιουργούν τοπία της ζωής και της έμπνευσής του, οικογενειακές και οικείες φιγούρες που τον σημάδεψαν, μικροαντικείμενα που τον θυμίζουν και κυρίως προσωπογραφίες του.

«Αποτέλεσε έκπληξη για μένα η απόφαση των περισσότερων δημιουργών να εικονοποιήσουν το πρόσωπο του ίδιου του καλλιτέχνη. Ηταν εντελώς ελεύθεροι να επιλέξουν τι να ζωγραφίσουν. Ωστόσο, είναι τόσο οικεία η φιγούρα του, τόσο βαθιά συνδεδεμένη με τον λαϊκό άνθρωπο και την πρόσφατη ιστορία μας, που αποτελεί μια σχεδόν cult φιγούρα για όλους. Κατάλαβα ότι ο Τσιτσάνης αρέσει και ως φυσιογνωμία. Οτι το πρόσωπο και η περσόνα του είναι ισότιμα με τα τραγούδια του. Και με όσους έχει τύχει να μιλήσω, από τους συντοπίτες του στα Τρίκαλα μέχρι ανθρώπους σε περιοχές όπου έζησε ή τραγούδησε, ένιωσα πως η φιγούρα του ακόμη πλανιέται παντού», μας είπε η Ιρις Κρητικού.

Στην έκθεση συμμετέχουν: Σπύρος Αγγελόπουλος, Μαίρη Γαλάνη - Κρητικού, Γιάννης Δέδες, Μηνάς Καμπιτάκης, Κώστας Λάβδας, Μιχάλης Μαδένης, Νεκτάριος Μαμάης, Τίμος Μπατινάκης, Χαρίτων Μπεκιάρης, Γεωργία Μπλιάτσου, Γεύσω Παπαδάκη, Βασίλης Σούλης, Μαρίνα Στελλάτου, Κατερίνα Τσεμπελή, Πάβλος Χαμπίδης, Αθηνά Χατζή.

● «Το τσακμάκι του Τσιτσάνη»

Από τη μεριά του, ο Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης εξήγησε πώς έτυχε η ιδέα του για την εγκατάσταση να συμπέσει με το αφιέρωμα του «Ιανού». Από τον Τσιτσάνη έχει αναμνήσεις: «Τον είχα ακούσει να παίζει στο “Χάραμα”, πιτσιρικάς. Πηγαίναμε να τον δούμε ως ροκάδες, καθώς το λαϊκό και το ρεμπέτικο ήταν στα ψαξίματά μας», μας λέει. «Επέλεξα αυτόν τον τίτλο, κατ’ αρχάς γιατί είναι εύηχος και έπειτα γιατί το “τσακμάκι” παραπέμπει σε ένα ρομαντικό παρελθόν, παρ’ όλη τη βιαιότητα της φωτιάς και του ήχου που φέρνει στο μυαλό. Συνδέεται όχι μόνο με το τσιγάρο, αλλά και με το φιτίλι και τη μυρωδιά της βενζίνης, που πια έχουν χαθεί».

Στην εγκατάσταση «Το τσακμάκι του Τσιτσάνη» συμμετέχουν οι Δημήτρης Λάμπρου, Ελεάννα Μαρτίνου και Μαργαρίτα Πέτροβα. Πρόκειται για δέκα έργα που θα παρουσιαστούν ως τμήμα εκκλησιαστικού τέμπλου. Τα ίδια τα έργα είναι σχεδόν δικές του «παραγγελιές».

«Πράγματι, θέλησα με τρυφερότητα να κατευθύνω τους τρεις καλλιτέχνες - που είναι όλοι τους νέα παιδιά γύρω στα 30, με σύγχρονα μουσικά ακούσματα. Ημουν περίεργος για το πώς θα αντιδρούσαν στην ιδέα ενός πρότζεκτ με θέμα τον Τσιτσάνη. Για δύο μήνες τούς βομβάρδιζα με κείμενα, βίντεο, βιβλία, μουσική και αρχειακό υλικό με τον ίδιο να μιλάει ή να παίζει. Εγώ έριξα το δόλωμα και τα παιδιά -όλοι μεταπτυχιακοί καλλιτέχνες της ΑΣΚΤ- τα κατάφεραν εξαιρετικά. Δούλεψαν, σαν να κάνουν ένα ταξίδι όχι μόνο στην πορεία του Τσιτσάνη, αλλά στην ίδια την ιστορία του τόπου τους. Ουσιαστικά συνδέθηκαν με το παρελθόν τους, έψαξαν να βρουν από πού προέρχονται. Εξάλλου, αυτό είναι ο Τσιτσάνης - η ίδια η νεότερη Ελλάδα».

Info:

Εως 2 Μαΐου, στην αίθουσα τέχνης του «Ιανού» (Σταδίου 24, τηλ. 210-3217917). Στη συνέχεια, η έκθεση θα μεταφερθεί στη Θεσσαλονίκη και στα Τρίκαλα, τόπο διαμονής και καταγωγής του Τσιτσάνη, αντίστοιχα.