«Για να ανήκεις στην πρωτοπορία πρέπει να πατάς γερά στην ιστορία», πίστευε ο Νίκος Κεσσανλής, ο κοσμοπολίτης, εκκεντρικός, ερευνητικός καλλιτέχνης, ο οποίος υποστήριζε τον συνεχή διάλογο της ελληνικής τέχνης με τη διεθνή. Αυτή άλλωστε τη συνομιλία καλλιέργησε από νωρίς, έχοντας την ευκαιρία να σπουδάσει στη Ρώμη το 1955 και να ζήσει στο Παρίσι την επαναστατική δεκαετία του '60.
Ενα από τα «τρομερά παιδιά», που υποστήριξε ο Γάλλος κριτικός Πιερ Ρεστανί, καινοτόμησε με τις αυθόρμητες «χειρονομίες» του πάνω στο τελάρο, πειραματίστηκε με τη mec-art που βασίζεται στη φωτογραφία, υπερασπίστηκε τον κοινωνικό ρόλο της τέχνης. Πήρε μέρος σε πολλές εκθέσεις και Μπιενάλε ξεχωρίζοντας με την έντονη προσωπικότητα και τις αιχμηρές του απόψεις. Οταν επέστρεψε στην Ελλάδα, ως πρύτανης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών συνέβαλε στη μετεγκατάστασή της στην οδό Πειραιώς κι εκεί έκανε πράξη το όραμά του για έναν εκθεσιακό χώρο σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα: το «Εργοστάσιο», που μετά τον θάνατό του πήρε το όνομά του.
Εντεκα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τότε που έφυγε από τη ζωή ο Νίκος Κεσσανλής, 10+1 όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η αίθουσα τέχνης a.antonopoulou.art, που του αφιερώνει δύο εκθέσεις. Η πρώτη, που εγκαινιάζεται την Τρίτη 10 Φεβρουαρίου, έχει τίτλο «Τοίχοι της πόλης», ενώ λίγο αργότερα θα ακολουθήσουν «Οι φίλοι».
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη το 1930, σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και συνέχισε στη Σχολή Συντήρησης Εργων Τέχνης στη Ρώμη, ενώ δούλεψε στις εργασίες αποκατάστασης των τοιχογραφιών στον ναό Eremitani, στην Πάντοβα. Αυτή η εμπειρία, σε συνδυασμό με τις μεταβολές της εικαστικής αφαίρεσης, επηρέασε τους «τοίχους» του, ζώντας σε μεγαλουπόλεις που άρχισαν να εξαπλώνονται τη δεκαετία του '50 και να οδηγούν σε μοντέρνους τρόπους διαβίωσης.
«Γοητευμένος από την υποβλητικότητα των τοίχων, σαν ένα υπόστρωμα της ζωής και της ανάσας της πόλης, ο Κεσσανλής έρχεται με βίαιες χειρονομίες (gestes) να ανιχνεύσει τη νέα μητροπολιτική συνθήκη. Στα έργα αυτά δεν αναπαριστά απλά την πολυστρωματική και άμορφη πραγματικότητα της μεγαλούπολης, αλλά συνδιαλέγεται και κατά κάποιο τρόπο συμμετέχει σ' αυτήν πολλαπλασιάζοντας τα συναισθήματα και τις δυνατότητες κριτικής πρόσληψης».
H σχέση του με τη mec-art, η μεταφορά δηλαδή της φωτογραφίας σε ευαισθητοποιημένο πανί ή χαρτί, καθώς και με το θέατρο σκιών αποτυπώνεται στον κύκλο έργων «Οι φίλοι». Εδώ φωτίζει με προβολείς, σκηνοθετεί κινήσεις και χειρονομίες οικείων και γνωστών του, οι οποίοι εμφανίζονται σαν σκιές. Κάτι ανάλογο είχε κάνει και με το γνωστό έργο «Η ουρά», που βρίσκεται στον σταθμό του μετρό στην Ομόνοια.
Για το έργο του Κεσσανλή, ο οποίος χάραξε νέους δρόμους στη σύγχρονη τέχνη, έχουν γραφτεί χιλιάδες σελίδες από ιστορικούς και διανοούμενους. Εχει επισημάνει ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης, που επιμελήθηκε την αναδρομική έκθεσή του στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το 1997: «Είναι γνωστό ότι ο Κεσσανλής, καλλιεργώντας μια διεθνή γλώσσα, αντιτάχθηκε στην παραστατικότητα της κομφορμιστικής ζωγραφικής, η οποία, τα χρόνια του μεταπολέμου, αναπαρήγαγε τις μυθολογίες "της Γενιάς του '30" και, κυρίως τον κουρασμένο εστετισμό της "ελληνικότητας" και τον θανάσιμο εχθρό κάθε δημιουργικότητας, το "καλό γούστο" (...). Μόνο για αυτή την πλευρά της δουλειάς του, που απεγκλώβισε τη σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα από τα αδιέξοδα της "ελληνικότητας" και την, εν ολίγοις, γραφικότητά μας, του χρωστάμε πάρα πολλά».
Νίκος Κεσσανλής «Τοίχοι της πόλης». a.antonopoulou. art (Αριστοφάνους 20, τηλ. 210 3214994).
Από 10/2 έως 28/3. Ωρες λειτουργίας: Τετ.-Παρ. 14.00-20.00 και Σάββ. 12.00-16.00.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας