«Αγαπώ το εφήμερο»

Δημιουργός μόδας, σχεδιαστής, εκδότης, φωτογράφος και σκηνοθέτης, ο Καρλ Λάγκερφελντ, πληθωρική προσωπικότητα με εντυπωσιακή ακτινοβολία και διεθνή φήμη, παρουσιάζει στην Πινακοθήκη του Παρισιού μια σημαντική έκθεση που περιλαμβάνει τις ωραιότερες φωτογραφίες της συλλογής του.

Με τίτλο «A Visual Journey» (Μια οπτική ημέρας), το αφιέρωμα στον Λάγκερφελντ προβάλλει την αισθητική ποιότητα της φωτογραφικής έκφρασής του.

Οταν τον ρωτούν ποιο είναι το φωτογραφικό στιλ του, ο Λάγκερφελντ απαντά με μια φράση του Βολτέρου: «Οτιδήποτε απαιτεί μια εξήγηση δεν την αξίζει».

Είναι ένας εύσχημος τρόπος για να απαλλαγεί από την πίεση της ένταξής του σε μια προκαθορισμένη έκφραση, ενώ ο ίδιος δημιουργεί παρορμητικά κάθε φορά κάτι καινούργιο, διαφορετικό, απρόοπτο. Ο Λάγκερφελντ δηλώνει: «Εχω διάφορα στιλ ή κανένα, ο θεατής μπορεί να μου το πει».

Εκτιμά ότι «δεν πρέπει να μένει κανείς στην ακινησία, ούτε στη ζωή, ούτε στη μόδα, ούτε στη φωτογραφία». Αυτή η δημιουργική ευλυγισία και η ανάγκη να μην επαναλαμβάνεται προσανατολίζουν το φωτογραφικό του όραμα, όπως και τη φιλοδοξία του να διατηρήσει φευγαλέες εντυπώσεις που θα μπορούσαν να γλιστρήσουν στη λήθη.

Τονίζει: «Αγαπώ το εφήμερο. Η μόδα είναι το επάγγελμά μου, αλλά η εφήμερη φύση της φωτογραφίας τοποθετείται σε ένα άλλο επίπεδο. Θεωρώ ότι είναι επικίνδυνο να θέλεις να επαναλάβεις μια εικόνα.

Είναι επικίνδυνη οπισθοδρόμηση επίσης το να θέλεις να εμπνευστείς από παλιές συλλογές μόδας. Το απόφθεγμα "ποτέ πια" της μοναδικής στιγμής δίνει στη φωτογραφία μια επιπλέον διάσταση, ένα είδος νοσταλγίας γι' αυτό το μοναδικό στιγμιότυπο».

Οι φωτογραφίες του διάσημου στιλίστα μοιάζουν με πίνακες. Στο εκθετήριο της «Pinacothèque de Paris» παρουσιάζονται πορτρέτα προσωπικοτήτων, σταρ του κινηματογράφου, το Παρίσι τη νύχτα, η κίνηση στην πόλη, προσόψεις σπιτιών, οροφές, έρημοι διάδρομοι, γρίλιες, κάγκελα, τοπία σε ομιχλώδη ατμόσφαιρα, εικόνες του ορίζοντα, δέντρα με φυλλώματα που υψώνονται προς τον ουρανό σαν υπερφυσικά όντα.

Σε άλλο τμήμα βλέπουμε πορτρέτα και αυτοπορτρέτα, επιδείξεις μόδας, φωτογραφίες μανεκέν σε στιλιζαρισμένες ή προκλητικές πόζες, παιχνίδι με μαυρόασπρες φωτογραφίες που έχουν μόνο μια κηλίδα χρώματος, εικόνες που προσεγγίζουν τις αφηρημένες τέχνες.

Προβεβλημένο στην έκθεση είναι το θέμα «Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι». Παρουσιάζονται φωτογραφίες ενός νεαρού άνδρα και μιας νεαρής γυναίκας, που αλλάζουν μορφή στο πέρασμα του χρόνου υπό το βάρος σκληρών βιωμάτων και διαστροφών.

Οι φωτογραφίες δείχνουν τη διπλή τους προσωπικότητα και την αποσάρκωσή τους στο τέλος ενός έκλυτου βίου. Αρκετές φωτογραφίες απεικονίζουν σκηνές ερωτικών περιπτύξεων ανάμεσα σε ζευγάρια ή ομαδικούς έρωτες. Βλέπουμε τον Νάρκισσο να καθρεφτίζεται στο νερό και πολλούς νεαρούς άνδρες με έκφραση ηδυπάθειας, σε πόζες σέξι ή σε αυτο-ηδονισμό.

Δύο μεγάλες φωτογραφικές ενότητες που αποτελούν αφιέρωμα στην ελληνική μυθολογία δεσπόζουν στην έκθεση και εκφράζουν την έμπνευση που αντλεί ο Λάγκερφελντ από τον ελληνικό πολιτισμό. Στο πρώτο τμήμα «Το ταξίδι του Οδυσσέα στη Μεσόγειο», πολυάριθμες φωτογραφίες δείχνουν σκηνοθετημένες σκηνές εμπνευσμένες από την αρχαιότητα. Στους τοίχους διαβάζουμε επιγραφές που μας παραπέμπουν στην Οδύσσεια του Ομήρου.

Σε ένα δεύτερο τμήμα βλέπουμε το αφιέρωμα «Δάφνης και Χλόη». Παρουσιάζονται νέοι άνδρες και γυναίκες ντυμένοι με χιτώνες, σε στιλιζαρισμένες σκηνές με φόντο αρχαίες κολόνες ή ελληνικά τοπία. Σε μεγάλη επιγραφή που δεσπόζει στην αίθουσα διαβάζουμε «αναζητώντας με την καρδιά τη χώρα της Ελλάδας».

Ο Λάγκερλφελντ εκφράζει με αυτό το διπλό φωτογραφικό αφιέρωμα στην ελληνική μυθολογία την αγάπη του για την Ελλάδα και αποτίνει με τον δικό του τρόπο φόρο τιμής στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, που τον γαλούχησε στη δημιουργική του πορεία.

Η φωτογραφική καριέρα του Λάγκερφελντ ξεκίνησε το 1987, όταν ο οίκος μόδας Channel του ζήτησε να δημιουργήσει επειγόντως ένα άλμπουμ φωτογραφιών της συλλογής του για τα ΜΜΕ. «Δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα μπορούσα να εκφραστώ ως φωτογράφος. Αρχισα υπό το κράτος της πίεσης τη φωτογράφηση. Σήμερα η φωτογραφία είναι μέρος της ζωής μου, της έκφρασής μου».

Το στιλ της φωτογραφικής δημιουργίας του Λάγκερφελντ εκφράζει την κοσμοπολίτικη μόρφωσή του. Ο καλλιτέχνης γεννήθηκε στο Αμβούργο το 1938. Σπούδασε στο Παρίσι και ξεκίνησε αμέσως την καριέρα τού στιλίστα. Συνεργάστηκε με πολυάριθμους οίκους μόδας στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία.

Από το 1984 λανσάρει τις προσωπικές του συλλογές μόδας. Από το 1987 δημοσιεύει φωτογραφίες του σε μεγάλα διεθνή περιοδικά, εκδίδει πολυάριθμα άλμπουμ. Η έκφρασή του διευρύνεται, σχεδιάζει κοστούμια για την όπερα, σκηνοθετεί ταινίες και ντοκιμαντέρ.

«Σήμερα η φωτογραφία είναι κινητήρια δύναμη για μένα» τονίζει. «Βλέπω τον κόσμο μέσα από τον φακό της κάμερας κι αυτό δίνει στην εργασία μου μια κριτική αποστασιοποίηση που μου είναι αναγκαία για να ολοκληρώσω τη δημιουργία μου». Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Μαρτίου.