Θα αποσπαστούν ή θα διατηρηθούν στη θέση τους οι αρχαιότητες που βρέθηκαν εντός του μεταλλείου στις Σκουριές Χαλκιδικής; Το θέμα μπορεί να ήρθε εξ αναβολής προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και να συζητήθηκε εκτενώς, ωστόσο απόφαση για την τύχη τους δεν πάρθηκε.
Και αυτό γιατί τα μέλη του Συμβουλίου έκριναν τελικά ότι η γνωμοδότησή τους για την έγκριση ή μη της μεταφοράς τους συναρτάται απόλυτα από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία εκκρεμεί και αφορά τη συνέχιση ή μη της λειτουργίας της εταιρείας στην περιοχή.
Η διευκρίνιση για την εκκρεμούσα απόφαση του ΣτΕ έγινε από τη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Ιγγλέζη και την επιβεβαίωσαν στη συνέχεια και οι εκπρόσωποι της εταιρείας.
Οι αρχαιότητες αποκαλύφθηκαν στις Σκουριές Μεγάλης Παναγιάς του Δήμου Αριστοτέλη στη Χαλκιδική και βρίσκονται στον χώρο της επιφανειακής εξόρυξης που διενεργείται από την εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός».
Η εξέλιξη αυτή έκανε τα μέλη του ΚΑΣ να αναβάλουν τη γνωμοδότησή τους. Βάσει, πάντως, της εισήγησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Ορους και βάσει των δεδομένων που επικρατούν στην περιοχή, η πρόταση που κατατέθηκε ήταν η απόσπαση και η ανάδειξή τους σε άλλο σημείο.
Και αυτό γιατί, αν συνεχιστεί εκεί η δραστηριότητα της «Ελληνικός Χρυσός», «οι αρχαιότητες δεν θα είναι ούτε προσβάσιμες ούτε επισκέψιμες, ενώ όλο το περιβάλλον έχει καταστραφεί», όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά.
Προτάθηκαν μάλιστα δύο θέσεις που είναι προσβάσιμες στο κοινό: το «Χοντρό Δέντρο», όπου διαθέτει μεγάλο ακίνητο η «Ελληνικός Χρυσός», και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολύγυρου, στο οποίο προβλέπεται η δημιουργία ενότητας αφιερωμένης στην αρχαία μεταλλουργία.
Η πρόταση ωστόσο δεν μπήκε σε ψηφοφορία, ενώ ήταν εκ διαμέτρου αντίθετη από εκείνη που διατύπωσαν οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, των κατοίκων της περιοχής της Μεγάλης Παναγιάς, που παρευρέθησαν στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, αλλά και της βουλευτού Κατερίνας Ιγγλέζη. Ολοι αυτοί τάχθηκαν υπέρ της διατήρησης και ανάδειξης των αρχαιοτήτων στον τόπο της εύρεσής τους.
«Δεν είμαι ειδική, αλλά θεωρώ ότι η ανασκαφή είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ανάδειξη της περιοχής, που είναι συνδεδεμένη με τα μεταλλεία από την αρχαιότητα», είπε η βουλευτής. Και πρόσθεσε ότι είναι ιδανική η συγκυρία ανακήρυξης από την UNESCO του 2016 ως Ετους Αριστοτέλη (Στάγειρα 384 - Χαλκίδα 322 π.Χ).
«Η περιοχή είναι η πατρίδα του φιλοσόφου και δεν συνάδει να καταστραφούν οι αρχαιότητες για μια προσωρινή εκμετάλλευση. Η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη. Εξάλλου, αναμένεται η δικαστική απόφαση του ΣτΕ - μπορεί τελικά το έργο να σταματήσει».
Είχε προηγηθεί αναλυτική παρουσίαση των αρχαιοτήτων και των θέσεών τους από τον αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Παπαστάθη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Ορους, ο οποίος διενήργησε σωστική ανασκαφή σε έκταση 2 στρεμμάτων. Ο χώρος δείχνει ότι διαμορφώνονται επτά ενότητες, που αντιστοιχούν σε ισάριθμες περιοχές δραστηριοτήτων.
Σε αυτές βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, κατάλοιπα κτιρίου (πιθανώς χρησίμευε ως σταθμός για τη διακίνηση του προϊόντος) και ένα θραύσμα κεραμικής του 2ου αι. π.Χ., ένα μικρό κομμάτι λιθόστρωτου δρόμου, οι πέτρες του οποίου έχουν υποστεί φθορά από την τριβή, τμήματα και υπολείμματα μεταλλευτικών κλιβάνων, εγκαταστάσεις φύλαξης και διαχείρισης του νερού που χρησιμοποιούνταν για τη μεταλλουργία, αλλά και τμήματα από οινοχόες με σχέδια.
Επίσης βρέθηκαν πήλινα τμήματα από την ανωδομή μεταλλευτικών κλιβάνων, κεραμική, 12 χάλκινα νομίσματα, που χρονολογούνται στον 2ο π.Χ. αιώνα, λάκκοι, πασσαλόπετρες, αλλά και μεγάλη ποσότητα σκωριών. Οπως αναφέρθηκε, στην περιοχή υπήρχε μεγάλη δραστηριότητα για τα μεταλλεία, όχι μόνον τα νεότερα χρόνια (από τη δεκαετία του ‘40), αλλά από την αρχαιότητα. Γι’ αυτό και από το 2012 έγιναν 462 τομές σε μεγάλη έκταση, χωρίς ωστόσο να αποδώσουν αρχαιολογικά ευρήματα.
Η περιοχή προσέλκυσε από την αρχαιότητα κυνηγούς μετάλλων. Από την ανάλυση που έγινε στις σκωρίες (το 80% αποτελείται από οξείδιο του σιδήρου κι ένα 7% από χαλκό), φαίνεται ότι οι αρχαίοι έπαιρναν μόνο τον χαλκό και όχι τον σίδηρο, είτε γιατί δεν τους ενδιέφερε είτε γιατί δεν είχαν τις γνώσεις για την εξόρυξή του.
Τέλος, η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Βλαζάκη Ανδρεαδάκη, όσο και τα μέλη του ΚΑΣ έκαναν λόγο για «υποδειγματική ανασκαφή» και ότι πρόκειται για «ένα σπάνιο τεκμήριο που αξίζει να διασωθεί και αν δεν μπορέσει να διατηρηθεί in situ, πρέπει να μεταφερθεί για τη διάσωση και ανάδειξή του».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας