Σύγκρουση Μπαλτά-Κοσκινά

Σύγκρουση μεταξύ του υπουργού Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά και της διευθύντριας του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κατερίνας Κοσκινά έφερε η πρόσφατη ακύρωση -για το 2015- της δωρεάς 3 εκατομμυρίων ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος προς το μουσείο.

Κι ενώ αναμένεται στις 15 Δεκεμβρίου η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σε προσφυγή της κ. Κοσκινά που αφορά τη θητεία της. Αν θα καλύψει, δηλαδή, τετραετία από τη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά της, όπως η ίδια υποστηρίζει, ενώ το υπουργείο θεωρεί πως εκτελεί τη θητεία της προηγούμενης διευθύντριας Αννας Καφέτση, που λήγει στο τέλος αυτού του έτους.

Η ειρωνεία είναι πως γινόμαστε και πάλι στο ίδιο έργο θεατές, μια μαύρη κωμωδία με τίτλο «Το στοιχειωμένο Φιξ», και πρωταγωνιστές τους εκάστοτε υπουργούς Πολιτισμού και τις διευθύντριες του μουσείου.

Πριν από έναν χρόνο, στις 6 Νοεμβρίου 2014 ο τότε υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ζητούσε άδικα και άκομψα την παραίτηση της επί 14 χρόνια διευθύντριας του ΕΜΣΤ Αννας Καφέτση, κατηγορώντας την πως οι αντιπαραθέσεις της με το Δ.Σ. καθιστούσαν αδύνατο το άνοιγμα του μουσείου.

Αιχμή του δόρατος ήταν οι υποτιθέμενες καθυστερήσεις στις μουσειολογικές και μουσειογραφικές μελέτες, που περίμεναν τις τελικές υπογραφές από το Συμβούλιο Μουσείων και από το Δ.Σ., το οποίο αρνιόταν πεισματικά να τις εγκρίνει.

Τώρα, ο Αριστείδης Μπαλτάς ρίχνει τα βέλη του στη νέα διευθύντρια πάλι για τη (νέα) μουσειολογική μελέτη. Ανακοίνωση του υπουργείου αναφέρει ότι «... παρά τις επανειλημμένες συστάσεις του ΥΠΠΟΑ, η μουσειολογική μελέτη, απαραίτητη για την έναρξη λειτουργίας του ΕΜΣΤ, η οποία θα έπρεπε να έχει κατατεθεί από το ΕΜΣΤ από την αρχή της χρονιάς, δεν έχει κατατεθεί ούτε καν ως προσχέδιο στο Συμβούλιο Μουσείων».

Υπουργείο: «Ο,τι μας ζήτησε το ΕΜΣΤ το κάναμε»

Η ανακοίνωση ήρθε την περασμένη Παρασκευή, έπειτα από συνάντηση που είχε ο υπουργός Πολιτισμού με κλιμάκιο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος - στην οποία η κ. Κοσκινά δεν είχε προσκληθεί.

Το συμπέρασμα είναι πως το υπουργείο νίπτει τας χείρας του και όλες οι ευθύνες που χάθηκε φέτος η δωρεά επιρρίπτονται στο ΕΜΣΤ. Οπως αναφέρεται, η απόφαση του ιδρύματος «είναι για καθαρά λογιστικούς λόγους, προκειμένου να κλείσει ο ετήσιος ισολογισμός του ιδρύματος, μετά την αδυναμία του ΕΜΣΤ να τηρήσει το προαπαιτηθέν χρονοδιάγραμμα που είχε τεθεί ως απαραίτητη προϋπόθεση από το ίδρυμα για την καταβολή της δωρεάς».

Επισημαίνεται επίσης: «Από την πλευρά του ΥΠΠΟΑ, έχουν υλοποιηθεί και δρομολογηθεί όλα τα αιτήματα της παρούσας διοίκησης του ΕΜΣΤ, προκειμένου να τηρηθεί το απαιτηθέν χρονοδιάγραμμα της δωρεάς. Συγκεκριμένα:

■ Εχουν καταβληθεί τα έξοδα μετεγκατάστασης του ΕΜΣΤ, παρά τις δυσκολίες εκταμίευσής τους.

■ Οι πιστώσεις που έχουν διατεθεί για το ΕΜΣΤ το 2015 από τον τακτικό προϋπολογισμό ανέρχονται στο ποσό των 420.000 ευρώ.

■ Από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, έχει εκδοθεί απόφαση κατανομής πίστωσης ύψους 2.000.000 ευρώ, η οποία θα εκταμιευθεί άμεσα.

■ Με πρωτοβουλία του ΥΠΠΟΑ, ενεκρίθησαν από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προσλήψεις προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ που θα στελεχώσουν το ΕΜΣΤ.

■ Τέλος, βρίσκεται στην τελική ευθεία η έκδοση προεδρικού διατάγματος που καθορίζει τον Κανονισμό Εσωτερικής Λειτουργίας του ΕΜΣΤ που εκκρεμούσε εδώ και χρόνια».

Διευθύντρια ΕΜΣΤ: «Υποκριτική η στάση του ΥΠΠΟ»

Σε επικοινωνία που είχαμε η διευθύντρια του ΕΜΣΤ τόνισε στην «Εφ.Συν.» πως η ανακοίνωση αυτή «θίγει την επαγγελματική και επιστημονική της υπόσταση» και απαξιώνει το έργο της. Θεωρεί δε υποκριτική τη στάση του υπουργείου, αφού τα χρήματα της δωρεάς έπρεπε -σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα- να έχουν απορροφηθεί μέχρι τις 15 Μαΐου του 2015. Ωστόσο το μουσείο σε συνεννόηση με το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος αποφάσισαν, για να μη χαθεί η δωρεά, να αποσυρθεί από τον φετινό ισολογισμό και να γίνει νέο αιίτημα, πιο τεκμηριωμένο, από το 2016. Υπενθυμίζουμε ότι εκείνες τις μέρες ως υπουργός Πολιτισμού ο Νίκος Ξυδάκης έκανε με τυμπανοκρουσίες τα εγκαίνια του άδειου κελύφους του ΕΜΣΤ στο Φιξ με υποσχέσεις πως θα το άνοιγε σε 4 μήνες...

Για το θέμα της μουσειολογικής μελέτης, που αφορά τον τρόπο παρουσίασης των έργων στις μόνιμες συλλογές και εκφράζει τις επιλογές και το «όραμα» του εκάστοτε διευθυντή, η Κ. Κοσκινά υποστηρίζει πως ήταν υποχρεωμένη να κάνει νέα μελέτη, επειδή η προηγουμένη «δεν ήταν εφαρμόσιμη». Επιπλέον, τονίζει ότι δεν θα μπορούσε να οικειοποιηθεί την «πνευματική ιδιοκτησία της κ. Καφέτση». Κατά την άποψή της, «είναι αδύνατον να γίνει μια τέτοια μελέτη σε λίγους μήνες».

Η διευθύντρια του ΕΜΣΤ με τη σειρά της υποστηρίζει ότι υπήρξαν μεγάλες καθυστερήσεις από το υπουργείο:

■ Η πίστωση των 2 εκατομμυρίων ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων έχει την υπογραφή του Κ. Τασούλα, ωστόσο ακόμα δεν έχει εκταμιευτεί.

■ Ο Κανονισμός Εσωτερικής Λειτουργίας του μουσείου έπρεπε να είχε κατατεθεί από την προηγούμενη διοίκηση. Εγινε νέος Κανονισμός που υποβλήθηκε τον Μάρτιο και εγκρίθηκε τελικά από την υπηρεσιακή υπουργό Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.

■ Επειτα από πολύμηνο αγώνα στάλθηκε στο ΑΣΕΠ η απόφαση για την προκήρυξη των θέσεων προσωπικού του ΕΜΣΤ.

■ Με συνεχείς πιέσεις το υπουργείο έδωσε μέρος του ποσού για την επιτροπή προσωρινής παραλαβής του κτιρίου του μουσείου.

■ Εκπονήθηκε νέα μουσειολογική μελέτη επί της οποίας βασίζεται η νέα μουσειογραφική μελέτη, που βρίσκεται ήδη σε διαδικασία εγκρίσεων, ούτως ώστε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να υποβληθεί στο Συμβούλιο Μουσείων.

Νέα δωρεά με αυστηρούς όρους

Η δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, την οποία το ΕΜΣΤ μπορεί να διεκδικήσει ξανά από το 2016 (ωστόσο το χρονοδιάγραμμα θα είναι πολύ συγκεκριμένο και αυστηρό), θα επενδυόταν για την εφαρμογή της μουσειολογικής και μουσειογραφικής μελέτης, την απόκτηση τεχνολογικού και υλικοτεχνικού εξοπλισμού, καθώς και για τη μεταφορά- εγκατάσταση των εκθεμάτων. Βήματα απαραίτητα, όπως και τα υπόλοιπα, για το άνοιγμα του μουσείου.

Ωστόσο, όπως φαίνεται, γίνονται κύκλοι που καταλήγουν στο ίδιο σημείο. Οι υπουργοί έρχονται και φεύγουν αδυνατώντας να παραδώσουν το ΕΜΣΤ στο κοινό. Δεν θέλουν, δεν μπορούν; Για ποιους λόγους; Το μουσείο θυσιάζεται στον βωμό αντιπαραθέσεων και σκοπιμοτήτων, ακυρώνεται συνεχώς, απαξιώνεται ως δημόσιο αγαθό κι ένα μόνο είναι βέβαιο. Το αβέβαιο μέλλον του.