Μια συμβολική χειρονομία παρέμβασης στο οικογενειακό αρχείο που επιχειρεί μια επανεξέταση ενός κοινού παρελθόντος ανοίγοντας ένα διάλογο για τη μνήμη, το τραύμα και την απώλεια είναι η έκθεση εικαστικής φωτογραφίας Daughters των Αιμιλία Μπαλάσκα και Rebecca Simons που παρουσιάζεται μέχρι τις 18 Μαΐου στη γκαλερί ΗΩΣ .
Με στόχο τον εντοπισμό κοινών σημείων και μοτίβων, ανιχνεύοντας το σημείο τομής του προσωπικού με το συλλογικό, οι δύο καλλιτέχνιδες συν-δημιούργησαν μέσα από μια παλέτα εικαστικών μέσων όπως είναι πέρα από τη φωτογραφία το βίντεο, το κείμενο και οι πειραματικές πρακτικές καταγραφής.
Η έκθεση πολυμεσικών έργων που επιμελείται η Ηλέκτρα Καρατζά και μας προσκαλεί να εισέλθουμε στον χώρο με προσοχή, είναι ένας ευαίσθητος χώρος έκθεσης του τραύματος στο δρόμο για τη θεραπεία, μια απόπειρα να εντοπιστούν κοινά αφηγηματικά σημεία, μια βουτιά στο οικογενειακό φωτογραφικό αρχείο για να ανασυρθεί η μνήμη και να καταφέρουν να διαπραγματευτούν το παρελθόν τους, μέσα από συνεργατικές μεθόδους ώστε να διαμορφωθεί ένας ανοιχτός και αλληλέγγυος διάλογος που περιλαμβάνει το κοινό.
-Πως προσδιορίζουν τη θεματική «Απώλεια, Τραύμα, Μνήμη»; Επικαλούνται το θεωρητικό πλαίσιο στο βιβλίο "All about Love: New Visions" της θεωρητικής φεμινίστριας, συγγραφέα και ακτιβίστριας Bell Hooks, το οποίο επανεξετάζει την κοινωνικο-πολιτισμική έννοια της αγάπης και πώς αυτή διαιωνίζει συστήματα καταπίεσης που έχουν τις ρίζες τους στην πατριαρχία: πως, ειδικά στην παιδική μας ηλικία, μεγαλώνουμε με την πεποίθηση ότι οι παραβιάσεις και η κακοποίηση είναι απλώς, αποκλίνουσες εκφράσεις της αγάπης. Όμως στην πραγματικότητα, αυτές οι εκφάνσεις της βίας, είναι ενδεικτικές της ουσιώδους έλλειψης αγάπης που ρέει στις φλέβες της κοινωνίας.
«Οι οικογενειακές μας ιστορίες συχνά ενσωματώνουν οδυνηρές αναμνήσεις και εμπειρίες που κληρονομήσαμε και κουβαλάμε στην μετέπειτα ζωή μας. Ο συνδυασμός των δύο, διαμορφώνει μια αφηρημένη ύλη που φαντάζει ενίοτε, βαριά και άκαμπτη, σαν τσιμέντο. Ο ευρέως αποδεκτός όρος για την περιγραφή αυτής της ύλης είναι η έννοια του τραύματος.
»Συνήθως, εκθέτουμε συνειδητά αυτές τις πτυχές μας, μόνο σε πολύ προσωπικές στιγμές. Ωστόσο, υπάρχει ένα ασυνείδητο επίπεδο έκθεσης που δεν αποτελεί απαραίτητα επιλογή. Είτε μας αρέσει είτε όχι, η μνήμη & το τραύμα μας -είτε προσωπικό, είτε συλλογικό-, εκδηλώνεται ανά πάσα στιγμή και μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Έχει αποδιοργανωτική επίδραση στον τρόπο με τον οποίο σχετιζόμαστε μεταξύ μας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί ακόμη και να αλλοιώσει την αίσθηση της πραγματικότητάς μας. Το να εκθέτουμε τις πληγές μας, ανοιχτά, μπορεί σίγουρα να είναι αποκαρδιωτικό- παράλληλα όμως, έχει την δύναμη να ανοίξει τον δρόμο προς την θεραπεία» σημειώνουν.
-Με το μοίρασμα έρχεται η ανακούφιση;
Αυτή τη μέθοδο επιλέγουν οι δυο εικαστικοί φωτογράφοι αλληλεπιδρώντας στο πλαίσιο της έκθεσης.
«Η Simons επιλέγει να συζητήσει το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης με σαφή και ανοιχτό τρόπο, με μία προσέγγιση που μοιάζει με ημερολογιακή καταγραφή. Εκθέτει βίαιες πτυχές της οικογενειακής της ιστορίας, ενώ (επαν)επισκέπτεται πραγματικές αναμνήσεις, που σιγά-σιγά ξεθωριάζουν ή θολώνουν με στο πέρασμα του χρόνου. Μέσα από projections, καταγεγραμμένες επιστολές και αντανακλάσεις δημιουργεί ένα οπτικό καλειδοσκόπιο που αναπαράγει τις διαρκώς μεταβαλλόμενες αναμνήσεις της.
»Η Μπαλάσκα, επιλέγει να καταστρέψει ή να παρέμβει στις αναμνήσεις της με φυσικό τρόπο, μέσα από μια διαδικασία που είναι ταυτόχρονα εκδικητική και στοργική, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το πένθος και την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου» επισημαίνει στο σημείωμά της η επιμελήτρια προσθέτοντας ότι επιχειρούν «να ξεπεράσουν την ιστορία της κακοποίησης προκειμένου να ανακτήσουν την δύναμή τους και να επικεντρωθούν σε θεραπευτικές πρακτικές».
-«Η αγάπη είναι όπως η αγάπη πράττει», είναι τα περιβόητα λόγια της Βell Hooks σύμφωνα με την οποία για να μάθουμε πώς να αγαπάμε εκ νέου, πρέπει να δώσουμε σε αυτή την έννοια έναν νέο και σαφή ορισμό: να σκεφτούμε την αγάπη ως κάτι που επιλέγουμε να κάνουμε για τους άλλους και όχι ως κάτι που αισθανόμαστε για τους άλλους.
«Η καθιέρωση νέων, συνεργατικών τρόπων αντιμετώπισης του συλλογικού τραύματος που φέρει η γυναικεία πραγματικότητα, η ανοιχτή συζήτηση για την κακοποίηση, η θεραπεία που έρχεται με το μοίρασμα και την αλληλοϋποστήριξη μπορεί σίγουρα να αποτελέσει ένα βήμα προς τα εμπρός και προς αυτή την κατεύθυνση» εξηγούν.
Info: Daughters των Αιμιλία Μπαλάσκα και Rebecca Simons
Επιμέλεια και Συντονισμός Παραγωγής: Ηλέκτρα Καρατζά
Γκαλερί ΗΩΣ (Χέυδεν 38, Αθήνα, 210 88 200 54)
Τρίτη- Παρασκευή 12.00-20.00μ.μ. Σάββατο 11.00-15.00μ.μ.
Με την υποστήριξη του Swedish Cultural Foundation in Finland
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας