Η ακόρεστη περιέργεια του Νίκου Δήμου

Aν ήθελε να θυμηθεί τα νιάτα του στη διαφήμιση, πιθανότατα θα έβαζε τίτλο «Ολος ο Νίκος Δήμου σε μία έκθεση». Επειδή όμως η ιδιότητα του συγγραφέα επικρατεί, επέλεξε τον πιο ρομαντικό «Ο μοναχικός πολυπράγμων». Ο Νίκος Δήμου και πάλι πρωτοτυπεί: Αντί το σύνηθες, κάποιο βιβλιοπωλείο δηλαδή, ένα μεγάλο μουσείο, το Μπενάκη Πειραιώς τού οργανώνει τιμητική έκθεση. Και πάλι εκπλήσσει: Μας συστήνεται εκ νέου, στα 80 του χρόνια για να γνωρίσουμε το σύνολο της δουλειάς του σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς, μέσα από το πλούσιο προσωπικό του αρχείο που περιλαμβάνει εκδόσεις, φωτογραφίες, χειρόγραφα, αλληλογραφία κ.ά.

Συγγραφέας βιβλίων, όπου εύστοχα αναλύει και κρίνει την ελληνική πραγματικότητα, με κορωνίδα το «Η δυστυχία τού να είσαι Ελληνας», χρονογράφος ακόμα και σε σάιτ, φωτογράφος τοπίων και προσωπικοτήτων, διαφημιστής, παρουσιαστής τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών, σχολιαστής σε θέματα ηλεκτρονικών υπολογιστών καθώς και αυτοκινήτου...

Δικές του είναι οι λέξεις «Δεν ξεχνώ» και η εικόνα του χάρτη της μισής ματωμένης Κύπρου που συγκλόνισε μετά την τουρκική εισβολή το 1974. Από τη διαφημιστική του εταιρεία Δέλτα-Δέλτα προέρχονται και πολύ γνωστά σλόγκαν όπως «Ψεκάστε... Σκουπίστε...Τελειώσατε», «Κόκα-Κόλα πάει με όλα», «Οι ξύπνιοι οδηγούν Ρενώ».

Εχει γράψει 64 βιβλία από το 1953 μέχρι σήμερα, τα οποία πούλησαν πάνω από μισό εκατομμύριο αντίτυπα και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Εβγαλε εξαιρετικές φωτογραφίες του Οδυσσέα Ελύτη και τα δοκίμιά του για τον νομπελίστα ποιητή διδάσκονται στα πανεπιστήμια. Λατρεύει τις γάτες στις οποίες έχει αφιερώσει την ποιητική συλλογή «Το βιβλίο των Γάτων», επίσης με δικές του φωτογραφίες. Τον εκφράζει ο βουδισμός (υπογράφει άλλωστε το φιλοσοφικό «Ο Ελληνας Βούδδας») ως τρόπος σκέψης και ύπαρξης.

Ο Νίκος Δήμου περιγράφει τον εαυτό του ως μοναχικό και ντροπαλό. Με την αιχμηρή του πένα όμως έχει εναντιωθεί σε πολλά, τη θρησκεία, την πατριδοκαπηλία, την Αριστερά, τη νεοελληνική νοοτροπία του τσαμπουκά ή της φραπεδιάς. Ποτέ όμως σε υβριστικό τόνο, παρότι συχνά δέχεται επιθέσεις. «Είμαι ελευθερομανής, έχω ακόρεστη περιέργεια, είμαι άνθρωπος που έχω φάει πάρα πολύ ξύλο, έχω πονέσει πολύ. Μια κουβέντα κακή μπορεί να με κάνει να μην κοιμηθώ τρεις μέρες. Αλλά επανέρχομαι και συνεχίζω», είπε χθες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης, ενώ δεν έκρυψε το παράπονό του.

«Είμαι αποκλεισμένος από τις επιτροπές βραβείων. Εχω ρεκόρ, κανέναν βιβλίο μου δεν έχει μπει σε κάποια λίστα, παρότι γράφω επί 60 χρόνια. Κανένας Ελληνας κριτικός πλην του Κούρτοβικ δεν έχει ασχοληθεί τα τελευταία 20 χρόνια με βιβλίο μου. Ακόμα και τους "Αδελφούς Καραμαζόφ" να έγραφα δεν θα είχα καμία ελπίδα!»

Ωστόσο, έχει φανατικούς θαυμαστές και πολλοί προέρχονται από τις νεότερες γενιές, όπως ο συγγραφέας Θανάσης Τριαρίδης και ο Παναγιώτης Αριστοτελίδης, επιμελητής της έκδοσης που συνοδεύει την έκθεση. «Ο Νίκος Δήμου ήταν ο πρώτος συγγραφέας που έκανε ιστοσελίδα, που κυκλοφόρησε βιβλίο στο διαδίκτυο, που έκανε μπλογκ, που είδε τα κόμικς ως τέχνη, ο πρώτος που είπε τι σπουδαία ποιήτρια είναι η Κική Δημουλά, αλλά και ο πρώτος Ελληνας στοχαστής που δέχτηκε επιθέσεις», τόνισε ο Θ. Τριαρίδης. «Ενας συνολικός συγγραφέας, όπως ο Βολτέρος, που έγραψε τα πάντα. Τα ενδιαφέροντά του είναι όλος ο κόσμος. Από τους Φαραώ μέχρι τον Στιβ Τζομπς, από την οξείδωση στις κατσαρόλες μέχρι τα ποιήματα του Ρίλκε, από τα Κβάντα ώς το πίρσινγκ και τις ποικιλίες της σοκολάτας. Οπως θα λέγαμε σήμερα, "δεν υπάρχει"!»

Ο ίδιος, πάντως, δεν νιώθει σαν τον Βολτέρο, όπως διευκρίνισε γελώντας. «Δεν είμαι καλύτερος ή χειρότερος από αυτόν αλλά διαφορετικός, γιατί ο Βολτέρος δεν έχει γράψει "Το βιβλίο των Γάτων". Είμαι περήφανος γιατί αυτό το βιβλίο έχει λυρική ευαισθησία, ενώ ο Βολτέρος δεν είχε ίχνος».

Info:

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, τηλ. 210 3453111. Μέχρι 8 Νοεμβρίου. Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Δημητριάδου.