Η Εθνική Επιτροπή του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνoύς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών - ICOMOS, που εδώ και πενήντα, σχεδόν, χρόνια συμβάλλει καθοριστικά στη θωράκιση της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και έχει καταστεί σημαντικός εταίρος της UNESCO, εξέδωσε ανακοίνωση-καταπέλτη για το έργο αναστήλωσης του ανακτόρου της Βεργίνας, του Φιλίππου Β’, και τις απόψεις που ακούστηκαν στα πρόσφατα εγκαίνια. Στρέφεται ευθέως κατά της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελικής Κοτταρίδη.
Με επιστημονικά επιχειρήματα το δελτίο Τύπου με τον τίτλο «Το ανάκτορο(;) του Φιλίππου Β’(;) στις Αιγές(;)» κάνει λόγο για κακοποίηση του μνημείου από το υπουργείο Πολιτισμού με σκοπό «την πολιτική “αξιοποίηση” του έργου», για παραποίηση αρχαιολογικών δεδομένων «αποδίδοντας αυθαίρετα στο μνημείο χρήσεις και ιδιότητες που δεν αντέχουν σε επιστημονικό έλεγχο», για κακοτεχνίες στην υλοποίηση της αναστήλωσης και για υψηλό κόστος 20 εκατομμυρίων ευρώ που δεν αντιστοιχεί «στο επιστημονικό αποτέλεσμα», καθώς μεγάλο μέρος της αναστήλωσης έγινε με μεγάλο ποσοστό νέου υλικού.
«Το δήθεν ανάκτορο της Βεργίνας, που κατά το Υπουργείο Πολιτισμού υπερτερεί του Παρθενώνα, προπαγανδίζει πάνω σε μυθεύματα, αβάσιμες ερμηνείες και κοπτοραπτική των δεδομένων την υλοποίηση ενός δήθεν μεγαλειώδους αναστηλωτικού εγχειρήματος με εθνική σημασία, δεν κατορθώνει, όμως, να συγκαλύψει την πραγματικότητα αυτού του πανάκριβου και ημιτελούς έργου και του συνόλου των θεμελιωδών προβλημάτων του αφηγήματος της Βεργίνας» καταλήγει η ανακοίνωση. Θυμίζουμε ότι το έργο εγκαινίασε στις αρχές του Ιανουαρίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσδίδοντάς του όχι μόνο «πολιτιστικό αλλά και εθνικό χαρακτήρα καθώς επιβεβαιώνει την ελληνική διαχρονικότητα της Μακεδονίας στο βάθος των αιώνων και μετατρέπει την περιοχή σας σε έναν πολιτιστικό πόλο, τολμώ να πω παγκόσμιας εμβέλειας» είχε πει ο πρωθυπουργός. Οπως επίσης ότι είναι ο τόπος όπου ο Μέγας Αλέξανδρος στέφθηκε βασιλιάς μετά τη δολοφονία του πατέρα του και ξεκίνησε τη λαμπρή εκστρατεία του. Τη δήλωση χαρακτηρίζουν «έωλη» τα μέλη του Ελληνικού Τμήματος του ICOMOS δεδομένου ότι «...το 336 π.Χ., όταν δολοφονήθηκε ο Φίλιππος Β’ και τον διαδέχθηκε ως βασιλιάς ο Αλέξανδρος Γ’, το εν λόγω κτήριο δεν υπήρχε», ενώ η δήλωση περί αναχώρησης της εκστρατείας του για την Ασία από τον συγκεκριμένο τόπο «στερείται ιστορικότητος δεδομένου ότι έγινε με τελετουργικό τρόπο από το Δίον».
Η ανακοίνωση κάνει λόγο για τεχνικές αστοχίες οι οποίες γίνονται εμφανείς, «καθώς τα όμβρια ύδατα λιμνάζουν πάνω σε δάπεδα των ανδρώνων και του περίστωου, όπου έχουν μπει τσιμέντα, τα οποία η τέως έφορος Ημαθίας τα παραλλήλισε με τα τσιμέντα που μπήκαν στην Ακρόπολη των Αθηνών, «για τα οποία κάποιοι κάνουν φασαρίες» [...]
«Το έργο δεν έχει αποπερατωθεί και είναι φανερό ότι εγκαινιάστηκε εσπευσμένα, επειδή η υπεύθυνη του έργου έβγαινε στη σύνταξη(;). Ως εκ τούτου, η πρόσβαση στο μνημείο είναι απαγορευτική για ΑμεΑ, ηλικιωμένους και παιδικά καροτσάκια...».
Η ανακοίνωση στρέφεται κατά του ΥΠΠΟ, επισημαίνοντας ότι στα εγκαίνια ακούστηκαν απόψεις οι οποίες παραποιούν τα αρχαιολογικά δεδομένα. Το ελληνικό τμήμα του ICOMOS παραθέτει τα δικά του αρχαιολογικά τεκμήρια.
«1) Η ανέγερσή του μνημείου αποδίδεται από το Υπουργείο Πολιτισμού στον Φίλιππο Β’. Ωστόσο, χρονολόγηση του κτηρίου στο διάστημα 350-336 π.Χ. και συσχετισμός του με τον Φίλιππο Β’ δεν ευσταθούν. [...] Το κτήριο αυτό, μετά την πρώτη έρευνα του 1861 από τον L. Heuzey (και όχι 1865 όπως αναφέρεται σε επίσημες ανακοινώσεις), ήλθε στο φως ως αποτέλεσμα μακροχρόνιας συστηματικής έρευνας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (όπως και το σύνολο των άλλων μνημείων της Βεργίνας) και όχι του Υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο επενέβη στην ανασκαφή του Πανεπιστημίου, το απομάκρυνε και δεν συνεργάστηκε μαζί του [...].
Η Α. Κοτταρίδη, λαμβάνοντας υπόψη την άποψη του W. Hoepfner, συγκρίνοντας τα κιονόκρανα του κτηρίου τη Βεργίνας με κιονόκρανα επιλεγμένων κτηρίων που χρονολογούνται περί τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. (ναός Αλέας Αθηνάς, πώρινος ναός Προναίας Δελφών, θόλος Επιδαύρου και μαυσωλείο Αλικαρνασσού), το χρονολόγησε στην εποχή του Φιλίππου Β’[...].
Επίσης, η χρονολογική αξιοποίηση των ομοιοτήτων της φυτικής διακόσμησης ψηφιδωτού του “ανακτόρου” με ανάλογη ευρημάτων του Τάφου ΙΙ οδηγεί σε επιβεβαίωση της χρονολόγησης του “ανακτόρου” μετά το 317 π.Χ., δεδομένου ότι είναι, πλέον, ευρέως αποδεκτό ότι ο Τάφος ΙΙ χρονολογείται οπωσδήποτε μετά το 317 π.Χ. και άρα δεν είναι ο τάφος του Φιλίππου Β’. Το Υπουργείο Πολιτισμού φαίνεται να μη λαμβάνει υπόψη τη δημοσίευση σχετικής μελέτης, από το 2007, όπου αποδεικνύεται ότι ο Τάφος ΙΙ κτίστηκε μετά το 317 π.Χ. (S. Rotroff, Review of Drougou, Τα πήλινα αγγεία της Μ. Τούμπας, American Journal of Archaeology 111.4, 2007, 809-810) [...].
2) Το κτήριο ερμηνεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ανάκτορο, πρυτανείο, διοικητική έδρα του Φιλίππου Β’, ιερό, δικαστήριο, πολιτική αγορά, πινακοθήκη, μητρώο, βιβλιοθήκη, χώρος συνελεύσεων κ.ά. Τα πάντα σε ένα, όπως αναφέρθηκε, και όχι ένα εδώ κι άλλο εκεί, όπως στην Αθήνα. Παραλληλίζεται, συνακολούθως, με κτήρια της κλασικής Αθήνας (Παρθενών, Αγορά των Αθηνών, Ποικίλη στοά, Βασίλειος στοά, στοά του Αττάλου κ.ο.κ.), ώστε να συνδεθεί μαζί τους χρονολογικά και ποιοτικά, χωρίς στην πραγματικότητα να έχει οποιαδήποτε σχέση με αυτά. [...]. Δεν θα μπορούσε, επιπλέον, να αποτελεί τη διοικητική έδρα του Φιλίππου Β’, εφόσον η πρωτεύουσα του βασιλείου ήταν η Πέλλα, κάτι το οποίο το Υπουργείο Πολιτισμού φτάνει να αποσιωπά, διότι δεν εξυπηρετεί το αφήγημα της Βεργίνας-“Αιγών”.
[...] Μολονότι στα ανάκτορα κατοικεί ο άναξ, η Α. Κοτταρίδη, λόγω έλλειψης τεκμηρίων που αντιστοιχούν σε χώρους κατοικίας, διατύπωσε την ευφάνταστη θεωρία ότι η κατοικία του άνακτος ήταν αλλού και εξ αυτού συνέκρινε το κτήριο αυτό με το κτήριο Μαξίμου, όπου παρομοίως δεν κατοικεί ο πρωθυπουργός της χώρας!
[...] Χαρακτηρίστηκε επίσης, στις ανακοινώσεις του Υπουργείου Πολιτισμού, ως “το μεγαλύτερο μνημείο στον ελλαδικό χώρο”, ενώ π.χ. το ανάκτορο της Πέλλας είναι ασύγκριτα πιο εκτεταμένο, όπως είναι φυσικό, δεδομένου ότι εκεί βρισκόταν η πρωτεύουσα του βασιλείου, ενώ και το κτήριο των Λευκαδίων με ανεσκαμμένο μήκος περίπου 150 μ. είναι ασφαλώς μεγαλύτερο, καθώς και το Θερσίλιον της Μεγαλοπόλεως».
► Ολόκληρη η ανακοίνωση της Εθνικής Επιτροπής του Ελληνικού Τμήματος του ICOMOS
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας