Καινούργια εποχή, πολύτιμη μνήμη

Οι προβολείς ανάβουν και το Θέατρο του Λυκαβηττού υποδέχεται και πάλι κόσμο απόψε ύστερα από 15 χρόνια, για μια «Γιορτή» που έχει την υπογραφή του κορυφαίου Ελληνα συνθέτη Σταύρου Ξαρχάκου και υλικό μια ανθολογία από τα σπουδαία τραγούδια του, ερμηνευμένα από τους Ελευθερία Αρβανιτάκη, Μανώλη Μητσιά, Ηρώ Σαΐα, Ζαχαρία Καρούνη και μεγάλη ορχήστρα δεξιοτεχνών. Τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν από τον Δήμο Αθηναίων στους πλημμυροπαθείς. Οσο για τον ίδιο τον Ξαρχάκο, εκείνος επιστρέφει στον Λυκαβηττό 45 χρόνια μετά: ήταν το καλοκαίρι του 1978 όταν είχε δώσει 11 ιστορικές συναυλίες στον λόφο, στο πλαίσιο των θερινών εκδηλώσεων του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού.

Κατά τ’ άλλα, στο πλαίσιο των απαιτητικών εργασιών που υλοποιήθηκαν με στόχο την επαναλειτουργία του Θεάτρου, περισσότερα από 200.000 κιλά νέας μεταλλικής κατασκευής αντικατέστησαν τα φθαρμένα από τον χρόνο τμήματα, ανακαινίζοντας τον εμβληματικό διάφανο σκελετό του κοίλου, με τα υποστυλώματα να ενισχύονται εσωτερικά, ώστε να διατηρηθεί στο ακέραιο η αυθεντική αρχική όψη τού, χαρακτηρισμένου ως διατηρητέου, μνημείου-θεάτρου, όπως τη σχεδίασε το 1965 ο πρωτοπόρος αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος. Επίσης τα 3.850 πλαστικά καθίσματα αφαιρέθηκαν και αντικαταστάθηκαν με ξύλινους πάγκους 3.950 θέσεων.

Τo Θέατρο του Λυκαβηττού ήταν για πάνω από 40 χρόνια πολιτιστικό τοπόσημο των Αθηναίων. Από το 1965 μέχρι το σφράγισμά του τo 2008, στο Θέατρο είχαν γίνει πάνω από 1.000 συναυλίες, αν και ο αρχικός σχεδιασμός απέβλεπε στην εξοικείωση του κοινού με το αρχαίο δράμα. Ηταν άλλωστε η Αννα Συνοδινού που εγκαινίασε επίσημα τον χώρο με τη δική της «Αντιγόνη». Η δική της φωνή «καθοδήγησε» τους ειδικούς στην ακριβή τοποθέτηση της σκηνής, με στόχο την καλύτερη δυνατή ακουστική. Η δημιουργία του Θεάτρου συνέπεσε με την αναγέννηση της Αθήνας τη μεταπολιτευτική περίοδο. Ηταν ο χώρος στον οποίο ενηλικιώθηκαν μουσικά οι κάτοικοι της πόλης και μάλιστα χωρίς να έχει στεγανά και αυστηρούς κανόνες.

Κι εμείς ανεβήκαμε στον Λυκαβηττό για να ακούσουμε τη Χαρούλα, να μαγευτούμε από τον Αλκίνοο, να τραγουδήσουμε μαζί με τους Socrates, τους Scorpions, τον Lou Reed και τον Αγγελάκα. Στον πιο ψηλό λόφο της Αθήνας (μαζί με τα Τουρκοβούνια) βρεθήκαμε με φίλους, σκαρφαλώσαμε στα βραχάκια, φλερτάραμε και κατηφορίσαμε μέχρι τη Λ. Αλεξάνδρας αποκαμωμένοι αλλά τραγουδώντας.

Ζητήσαμε από 10 καλλιτέχνες να θυμηθούν την πιο όμορφη στιγμή που έζησαν στο Θέατρο του Λυκαβηττού, είτε πάνω είτε κάτω από τη σκηνή. Δύσκολη επιλογή. Η συναυλία που εγώ δεν θα ξεχάσω ποτέ, ήταν αυτή των Πυξ Λαξ στις 14 Σεπτεμβρίου 2001. Λίγες ώρες πριν είχα μάθει ότι ήμουν φοιτήτρια και το γιόρτασα με την ψυχή μου!

—

● Φοίβος Δεληβοριάς
τραγουδοποιός

Το καλοκαίρι του 2000 έκανα -στο πλαίσιο της στρατιωτικής μου θητείας- εκπαίδευση στο Τατόι, στο αεροδρόμιο. Οι πιο δύσκολοι μήνες της θητείας, ζέστη, αγγαρείες, σκοπιές, «αλληλοταπεινώσεις κάτω απ’ την μπότα ενός επινοημένου διοικητή». Οποτε όμως παίρναμε έξοδο, έτρεχα στον Λυκαβηττό, που εκείνο το καλοκαίρι ήταν πραγματικά ένα άλλο άστρο. Και τι δεν είδα. Τους Radiohead να δοκιμάζουν μες στο σόου ένα-δυο κομμάτια απ’ το επερχόμενο «Kid A», τον Lou Reed σε όψιμο πανκ φεγγάρι, τους Pet Shop Boys να κάνουν τους πάντες να χορεύουν «ντόμινο», τους όμορφους γέρους Buena Vista Social Club να παλεύουν να πετάξουν από πάνω τους την τουριστική τους εκμετάλλευση και τον απόλυτο Bryan Ferry, με λευκό κοστούμι και μια υπέροχη γυναικεία ορχήστρα με άρπες και έγχορδα να τραγουδάει Γκέρσουιν και Κολ Πόρτερ και να διασκευάζει ρετροσεξουαλικά τα πρώτα του κομμάτια με τους Roxy. Κάθε φορά που ανεβαίνω στη σκηνή, τινάζω απ’ το πουκάμισό μου αστερόσκονη από κείνο το καλοκαίρι.

—

● Νίκος Μωραΐτης
στιχουργός

Χάρις Αλεξίου, καλοκαίρι 1993. Το «Δι’ ευχών» του προηγούμενου χειμώνα έχει ανανεώσει το κοινό της, «παιδομάζωμα» παντού, είμαι 20 χρόνων και είμαι πρώτη σειρά στα κάγκελα, το MCM τραβάει και αναμεταδίδει τη συναυλία στη Γαλλία. Η Χαρούλα εισπράττει όλη αυτήν την ενέργεια και την επιστρέφει, είναι μαγική και πανέμορφη, με τα μαλλιά κολλημένα με τζελ πίσω. Η πιο «δυτική» στιγμή μιας παγκόσμιας ελληνικής φωνής.

—

● Μανώλης Μητσιάς
τραγουδιστής

Εχω δώσει πολλές συναυλίες στον Λυκαβηττό αλλά πιο ωραίες ήταν αυτές με τον Σταύρο Ξαρχάκο τη δεκαετία του ’70, αλλά και με τον Δήμο Μούτση. Θυμάμαι επίσης πολύ έντονα τη συναυλία που είχα δώσει για τα 20 χρόνια μου στη μουσική, σε σκηνοθεσία του Νίκου Κούνδουρου.

—

● Κωστής Μαραβέγιας
τραγουδοποιός

Pink Martini. Εφτασα αργά λόγω κίνησης. Κατάμεστο το Θέατρο, αναγκαστικά και διακριτικά πήγα όπου βρήκα χώρο. Τέρμα πάνω κερκίδα στην άκρη με κάποιους άλλους αργοπορημένους που ήδη είχαν καθίσει.

Η κυρία από πίσω με σκουντάει: «Μένω πάνω από σένα στο Μετς. Δεν έχουμε γνωριστεί. Τάνια». Στους 4.000 παρευρισκόμενους κάθισα κάτω από την από πάνω μου. Οχι, δεν είναι σύμπτωση. Ο Λυκαβηττός είναι ναός συναυλιών. Ξεκίνησαν τα σόλο του Αντώνη Ανδρέου στο τρομπόνι και ξεκινήσαμε και τον χορό με τη γειτόνισσα. Hola Tania!

—

● Γιώργος Παπαγεωργίου
ηθοποιός

Θυμάμαι μια συναυλία που είχε κάνει ο Αγγελάκας με τον Ψαραντώνη και τον Βελιώτη. Ηταν από τις πρώτες τους μαζί και από τις τελευταίες που έγιναν πριν κλείσει το Θέατρο. Ηταν σκοτεινά, μυσταγωγικά και ωραία. Σε κάποια φάση έγινε και ένα «ντου» από κάποιους που ήταν απέξω και καθίσαμε όλοι και ακούσαμε τη συναυλία. Ηταν σαν να είσαι σε μια ανοιχτή μπουάτ. Με τη διαφορά ότι από κάτω σου ήταν όλη η Αθήνα στα ομορφότερά της.

—

● Νατάσσα Μποφίλιου
τραγουδίστρια

Εχουμε δει μαγικές συναυλίες στον Λυκαβηττό, από Morrissey και Thievery μέχρι Rufus και το αφιέρωμα στη Nina Simone. Ξεχωρίζω όμως ως μοναδική και εμβληματικότερη τη συναυλία της Χαρούλας, του Σωκράτη και του Αλκίνοου το 2006 για τα 15α γενέθλια του ραδιοφωνικού σταθμού «Μελωδία».

—

● Lia Hide
τραγουδοποιός, τραγουδίστρια

Στο Θέατρο του Λυκαβηττού έχω ζήσει κάποιες από τις πιο όμορφες βραδιές της ζωής μου και κάποιες από αυτές ήταν... εντός, εκτός και επί τα αυτά του Θεάτρου, καθότι, απ’ τη μια οι sold out συναυλίες, απ’ την άλλη ήμασταν μικράκια και με λίγο χαρτζιλίκι εμείς, εν τέλει κάποιες φορές πηγαίναμε και κερκίδα-βραχάκια!

Από τους Residents και τους Ojos de Brujo (συναυλιάρες) μέχρι τις Τρύπες (βραχάκια, μικράκι, 1994 - ιστορικός χαμός) και την πρώτη «reunion» συναυλία των Socrates το 1999 (με τον μπαμπά μου παρεούλα), αλλά και Massive Attack, STOMP, Ξύλινα Σπαθιά, Faithless και Thievery Corporation, έχω να μετανιώνω που δεν πήγα Dave Brubeck και φυσικά Radiohead (ντροπή μου και αίσχος) και, ναι, έχω δει Πυξ Λαξ στον Λυκαβηττό, το 1996.

Αλλά η βραδιά που θυμάμαι πιο έντονα είναι η 28η του Ιούνη του 2007. Τότε, με τους A dog Named Rodriguez ήμασταν καλεσμένοι ως opening act για την παρουσίαση του δίσκου «Ντάμα Κούπα» της Δήμητρας Γαλάνη. Το Θέατρο ήταν κατάμεστο, είχαμε και τα αναπόφευκτα ευτράπελα στον ήχο αλλά η συγκίνηση ήταν πρωτόγνωρη...

Αφού τελείωσε το δικό μας σετ, ανέβηκα στο πιο ψηλό στασίδι να δω την κυρία Δήμητρα. Και τότε το είδα.

Στην αρχή σαν σκόνη κόκκινη, νόμιζα ήταν σύννεφο και το έβαφαν τα φώτα της σκηνής. Μετά είδα το κόκκινο φεγγάρι. Μετά τις γλώσσες τις κόκκινες που έγλειφαν την Πάρνηθα και χόρευαν προς τα κάτω. Από το ψηλό μου θεωρείο εκείνο το βράδυ είδα τη μεγάλη καταστροφή της Πάρνηθας του 2007.

—

● Οδυσσέας Ιωάννου
ποιητής, στιχουργός

Καταρχάς ανεβαίναμε με τα πόδια. Κάποιοι ελάχιστοι φίλοι είχαν μηχανή αλλά πόσους να χωρέσουν; Πρώτα φοιτητικά χρόνια και οι συναυλίες στον Λυκαβηττό ήταν η ενηλικίωσή μας. Θα βάλω δύο βραδιές σε μία γιατί είχαν κάτι κοινό, ένα τέλος που έμπαινε πρόωρα, κάπως απότομα και θυμάμαι πως δεν μας άρεσε καθόλου.

27 Σεπτεμβρίου 1986 και 20 Σεπτεμβρίου 1988. Οι τελευταίες συναυλίες των Τερμιτών και των Φατμέ αντίστοιχα. Και οι δύο κυκλοφόρησαν σε βινύλιο. «Τσιμεντένιο κονσέρτο» για τους Τερμίτες και «Πάλκο» για τους Φατμέ. Το «Πάλκο» περιείχε, εκτός από τις ηχογραφήσεις της συναυλίας στον Λυκαβηττό, και ορισμένες από τις κοινές εμφανίσεις τους με τη Χαρούλα Αλεξίου και την Αφροδίτη Μάνου στο Zoom. Θυμάμαι τον Λαυρέντη να ανεβάζει τον Σάκη Μπουλά να πουν το «Φλασάκι». Δεν θυμάμαι αν το γνωρίζαμε τότε πως ήταν η τελευταία των Τερμιτών πριν διαλυθούν -για τους Φατμέ σίγουρα όχι, έγινε λίγο αργότερα.

Εχει μείνει μια παράξενη αίσθηση, τέλος και αρχή μαζί. Ακολούθησαν ωραία χρόνια και για τον Λαυρέντη και για τον Νίκο.

—

● Γιώργης Χριστοδούλου
τραγουδιστής, ηθοποιός

Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου του 1986

Η συναυλία της Αρλέτας στο Θέατρο Λυκαβηττού για τα 20 της χρόνια στο τραγούδι. Ηταν η πρώτη πολύ μεγάλη και η πιο επιτυχημένη συναυλία της σε ανοιχτό θέατρο. Καλεσμένοι της, οι συνθέτες Νότης Μαυρουδής και Γιάννης Σπανός.

Περίπου 6 χιλιάδες άτομα είχαν ανηφορίσει στον λόφο, κάποιοι βολεύτηκαν στα «βραχάκια», πολλοί έμειναν απέξω παραπονεμένοι, ώσπου ζήτησε η Αρλέτα να ανοίξουν οι πόρτες. Εγώ, παιδάκι του Δημοτικού, στη δεύτερη σειρά. Είχα φροντίσει να προμηθευτώ το εισιτήριο μήνες νωρίτερα. Εκείνο το βράδυ γνωριστήκαμε, της ζήτησα ένα αυτόγραφο, μου ζωγράφισε ένα καραβάκι. Δίπλα της στο καμαρίνι ο Νότης Μαυρουδής, για να την πειράξει, σχολίασε δείχνοντας προς το μέρος μου: «Να, τα παιδιά πρέπει να κάνουν μουσική, όχι εμείς, τα γερόντια» κι η Αρλέτα απάντησε με χαμόγελο: «Να μιλάς για τον εαυτό σου, εγώ δεν είμαι γερόντιο». Εκείνο το βράδυ η πρώτη φράση που είπε στο μικρόφωνο ήταν: «Ολοι εσείς για μένα ήρθατε, είστε σίγουροι;» και σε λίγο: «Ευτυχώς που η κιθάρα είναι κρεμασμένη, γιατί από το τρακ θα μου ’πεφτε!»

—

● Άγγελος Σφακιανάκης
μουσικός παραγωγός

Μια προβοκατόρικη συναυλία στον Λυκαβηττό

Το 1983 το περιοδικό «Ντέφι» δοκιμάζεται και στη διοργάνωση συναυλιών. Το τερπνόν μετά του ωφελίμου. 20 & 21 Ιουνίου. Μανώλης Αγγελόπουλος, Ελένη Βιτάλη, Οπισθοδρομική Κομπανία. Στην πραγματικότητα η Κομπανία «άνοιξε» τις συναυλίες. Τις δύο βραδιές τις βίωσα από το πάλκο και τα παρασκήνια. Ο Μανώλης δεν είχε κάνει ώς τότε «συναυλία». Μόνο πανηγύρια και αναψυκτήρια τα καλοκαίρια. Ενα αλλοπρόσαλλο ενθουσιώδες κοινό ανέβηκε στον Λυκαβηττό. Νέοι με μηχανάκια. Πλανόδια αγροτικά. Πεζοπόροι και κουρσάρες. Λαϊκές ορδές περικυκλώνουν τον λόφο. «Τάγματα ξυπόλητα» που λέει κι ο Διονύσης. Δεν ήταν συναυλία. Ενα γλέντι ήταν. Σοκαρίστηκε το Κολωνάκι από τα τσιφτετέλια, την τσίκνα από τα σουβλάκια και τη λαϊκή χαρά. Ανέλαβαν οι δημοσιογράφοι να καταγγείλουν τη βλασφημία. Τα «Νέα» γράφουν «Ο Αρχιγύφτος στον Λυκαβηττό». Η χαρά τούς προσπέρασε τους μικρόψυχους. Ο χρόνος τούς εξέθεσε.

1991: Νίκος Παπάζογλου στον Λυκαβηττό

30 Σεπτεμβρίου. Κατέβηκε ο Παπάζογλου με το βανάκι του και κουβάλησε τα ηχητικά του. Με δυο τεχνικούς τράβηξε τα καλώδια, έστησε τα ηχεία και την κονσόλα. Ανέβηκα το απόγευμα και μου φάνηκε μικρή η εγκατάσταση. Συνηθισμένος από τις φαραωνικές εγκαταστάσεις, ανησύχησα. «Ολα θα πάνε καλά», μου είπε. Το Θέατρο γέμισε ασφυκτικά. Τα βράχια είχαν κατακλυστεί από «Ινδιάνους». Υπερτερούν τα κορίτσια. Αλλαξε τα τζιν και το κόκκινο μαντίλι που φορούσε και φόρεσε νέα, καθαρά. Ακούραστος. Οταν άρχισε η συναυλία ήταν όλα τέλεια.

Ο ήχος ήταν εξαιρετικός. Η ένταση ήταν τόσο, όσο. Η μπάντα έλαμπε. Ο Μάλαμας όρθιος και κεφάτος με την κιθάρα του. Η Φλώρα χόρευε στα ζήλια. Ο Κούτσουρας με τον Μπακούρο κένταγαν. Ο Γαργάλας πρωτοστατούσε. Ο Νίκος, λυγερός και χαριτωμένος, ξεσήκωσε τους πάντες. Ευρυθμία. Συντονισμός. Η συναυλία ηχογραφήθηκε. Την επομένη πήγαμε στου Στρέφη και «σκηνοθετήσαμε» τη φωτογραφία που έγινε το γνωστό εξώφυλλο του δίσκου.