«Παρθενώνας; Κάπου τον ξέρω. Είν΄ ένα βουνό και ένα μουσείο». Με αυτά τα λόγια ο Νίκος Τσιφόρος σε χρονογράφημά του το ΄36 καυτηρίαζε το τι ξέρουν οι ξένοι για την Αθήνα. Σχεδόν ογδόντα χρόνια αργότερα δεν πέφτει και πολύ έξω. Η έκθεση «Παράξενες πόλεις: Αθήνα» της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, που εγκαινιάστηκε τη Δευτέρα και θα διαρκέσει μέχρι 28 Ιουνίου, με κέντρο τη Διπλάρειο Σχολή στην πλατεία Θεάτρου, το αποδεικνύει. Αλλο είναι να έχεις μια ιδέα τού πώς είναι μια πόλη και άλλο να τη ζεις. «Οι πόλεις είναι ό,τι φανταζόμαστε, νιώθουμε και αποφασίζουμε και λιγότερο ό,τι ξέρουμε», μας είπε η υπεύθυνη σχεδιασμού του όλου εγχειρήματος, Αφροδίτη Παναγιωτάκου.
Πράγματι, 24 νέοι καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, κυρίως από τον χώρο της μόδας και των εφαρμοσμένων τεχνών, που δεν έχουν έρθει ποτέ στην Αθήνα, κλήθηκαν να δημιουργήσουν ένα έργο για την πόλη, με βάση αυτό που νιώθουν.
Μόνος οδηγός τους, ένα «κουτί έμπνευσης» που τους εστάλη, με ένα ποίημα του Σεφέρη («Το γιασεμί»), ένα κείμενο του Μάρκαρη (από το βιβλίο «Η Αθήνα της μιας διαδρομής»), μουσική του Χατζιδάκι και του Κωνσταντίνου Β, μια συνταγή για γεμιστά, ήχοι της πόλης (από συνομιλίες σε ραδιοταξί μέχρι θόρυβος σε στάσεις ή ταβέρνες) και κάποιες λέξεις που αντιστοιχούν σε μυρωδιές. Ενα «κουτί αισθήσεων» είχαν ουσιαστικά στα χέρια τους οι καλλιτέχνες, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν με την ιδέα. Στα εγκαίνια, μάλιστα, της έκθεσης κάποιοι από αυτούς ταξίδεψαν για πρώτη φορά στην Αθήνα.
- Οπως ο 33χρονος Καζουχίρο Κασιμότο από την Ιαπωνία. Εμπνεόμενος από το ποίημα και τους ήχους της πόλης δημιούργησε με έγχρωμα μελάνια εικόνες που ανακαλούν συνειρμικά ιδέες για την Αθήνα. Και έφτιαξε μία εφαρμογή για κινητά, που αναγνωρίζοντας την εικόνα, ξεκινάει να τη μετασχηματίζει, δημιουργώντας μια εντελώς νέα οπτική επικοινωνίας του θεατή με το έργο.
- Ο Αμερικανός εικαστικός Τζέσι Τρις ακούγοντας το «Μια πόλη μαγική» του Χατζιδάκι ένιωσε πως «εκφράζει συγχρόνως μια βαθιά λύπη και μια μεγάλη χαρά», όπως λέει σε κείμενο που συνοδεύει το έργο του. Δημιούργησε μια σειρά από πίνακες κολάζ, θέλοντας να μεταφέρει «κάτι από την παρακμή της εποχής κατά την οποία το παλιό κέντρο αφέθηκε στη μοίρα του και άρχισε να καταρρέει».
- Ενας από τους 100 καλύτερους ανερχόμενους ζωγράφους για το 2015, όπως καταχωρίστηκε από έγκυρο περιοδικό τέχνης, ο Ανταμ Ντιξ από τη Μεγ. Βρετανία, θέλησε να αποδώσει στον πίνακά του «Καθεδρικός ναός» την έννοια της αποξένωσης σε μια πόλη, που κανείς δεν ενδιαφέρεται να γνωρίσει τον άλλο, με φιγούρες χωρίς πρόσωπα που μοιάζουν να χορεύουν γαϊτανάκι.
- Ο Μάικλ Μαν, γνωστός φωτογράφος μόδας, με έντονη πειραματική δουλειά, φωτογράφισε αναλογικά τον ήλιο του Βερολίνου και με ειδική ψηφιακή επεξεργασία εκθέτει τις φωτογραφίες σε μεγάλο μέγεθος, ώστε ο ήλιος να μοιάζει της Αθήνας.
- Ο Αμερικανός γλύπτης Ράιν Ρούσο χρησιμοποίησε το γεωμετρικό όργανο κανόνα, για να μπορέσει να λειτουργήσει «όπως οι αρχαίοι Ελληνες με τον Παρθενώνα», όπως λέει ο ίδιος.
- Ο Γάλλος Σεμπ Ζαρνό, ειδικευμένος στην τεχνική του ψηφιακού κολάζ, είδε στην Αθήνα έντονα, βαθιά μπλε χρώματα και μουσικές, με αποτέλεσμα το έργο του να μοιάζει περισσότερο με βυθό, παρά με πόλη.
- Και η Σουηδή Εμα Λόφστρομ έφτιαξε τον μύθο του τζιτζικιού. «Σκέφτηκα πώς μπορεί να βλέπει ένα τζιτζίκι την Αθήνα, πετώντας από ψηλά προς τα χαμηλά, ζώντας την πόλη».
Η ποικιλία των έργων περισσότερο ενθουσιάζει παρά ξενίζει τον θεατή. «Αυτός ήταν και ένας από τους στόχους μας», δήλωσε η κ. Παναγιωτάκου. «Να προσεγγίσουμε την πόλη μέσα από το φαντασιακό δημιουργών που δεν την ξέρουν. Μπορεί να μη μας τη θυμίζει, αλλά τι πειράζει; Την καθημερινότητα της κρίσης τη ζούμε, την ξέρουμε, την αναλύουμε. Η λέξη κλειδί για μας ήταν “χαρά”. Ψάχνουμε την ευχάριστη καθημερινότητα της πόλης».
Info:
Διπλάρειος Σχολή, πλατεία Θεάτρου 3. Είσοδος ελεύθερη. Ωρες λειτουργίας: καθημερινά 12.00-21.00 (έως 28/6).
Διαδρομές σε μια «άγνωστη» πόλη
Την έκθεση θα πλαισιώσουν 15 παράλληλες δράσεις, όλες με σημείο εκκίνησης τη Διπλάρειο. Πρέσβεις ξένων χωρών θα μιλήσουν για τις εμπειρίες τους όταν έφτασαν σε μία «παράξενη» γι΄ αυτούς πόλη, την Αθήνα (26/5, 19.00). Η Μαρία Γεωργοπούλου, διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, θα μιλήσει για τις περιηγητικές περιγραφές ταξιδιωτών του 17ου, 18ου αιώνα (28/5, 19.00). Παρόμοιες διαδρομές θα γίνονται κάθε Πέμπτη (18.00-20.00) και Σάββατο (11.00-13.00) με στόχο να δούμε κρυφά σημεία της πόλης (παλιά σπίτια, τουρκικά χαμάμ, εκεί που φυτεύτηκε η πρώτη ντομάτα). Θα δούμε την πόλη μέσα από τα μάτια τυφλών οδηγών - υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση, από τους πωλητές της «σχεδίας» (κάθε Κυριακή, 13.00-15.00), τους ποδηλάτες, τους τουρίστες. Μέχρι και το δικό μας «βρόμικο» θα φτιάξουμε με τον Βασίλη Καλλίδη (8/5, 20.00). Υπάρχουν και πολλές δράσεις για εφήβους («Κι όμως, η Αθήνα κινείται» - εργαστήριο animation, «Οι παράξενες πόλεις των εφήβων» με τον Ζάφο Ξαγοράρη, «Playtime: Ξανακοιτώντας την Αθήνα» κ.ά.). Αναλυτικά οι δράσεις στο www.sgt.gr
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας