Παρατηρώ, σαν μου δοθεί η ευκαιρία, ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας την ώρα που διαβάζουνε κάθε λογής κείμενα· από εφημερίδες και βιβλία μέχρι φυλλάδια κι ανακοινώσεις ή ηλεκτρονικά μηνύματα στον υπολογιστή και στο κινητό, όσοι τουλάχιστον έχουν μια στοιχειώδη εξοικείωση με την οθόνη.
Εντυπωσιάζομαι από την προσήλωση και τον υψηλό βαθμό συγκέντρωσής τους την ώρα της ανάγνωσης· βυθισμένοι μέσα στις αράδες που απλώνονται μπροστά τους, αποτραβηγμένοι από το περιβάλλον ολόγυρά τους, ρουφούν την κάθε λέξη και προσπαθούν να νιώσουνε τη σημασία και την αξία της μέσα στο κείμενο.
Διαβάζουνε αργά, με τέμπο σταθερό και επιστρέφουνε χωρίς κανένα δισταγμό στην αρχή μιας πρότασης ή μιας παραγράφου για να διατρέξουνε εκ νέου τη ροή της, να βιώσουνε ξανά το νόημά της και τα συναισθήματα που αυτό τους προκάλεσε ή για να σχηματίσουνε καλύτερη εικόνα σε κάτι που τους δυσκόλεψε.
Κάποιοι, μάλιστα, καθώς διαβάζουνε ανοιγοκλείνουν ανεπαίσθητα τα χείλη τους, θαρρείς σαν μια ψιθυριστή απαγγελία, για να γευθούν τη μουσικότητα των λέξεων.
Καθώς αλλάξανε οι γενιές κι οι εποχές, το διάβασμα από βιωματικό έγινε διεκπεραιωτικό. Διαβάζουμε μηχανικά και με ταχύ ρυθμό, σε μια προσπάθεια να καταπιούμε όσο το δυνατόν περισσότερες λέξεις στο μικρότερο χρονικό διάστημα.
Μας έμαθε άλλωστε η εποχή πως μονάχα η ταχύτητα και η ποσότητα μετράνε· όλα τα υπόλοιπα είναι χάσιμο χρόνου και, ως γνωστόν, ο χρόνος είναι χρήμα. Ανάγνωση άγευστη κι ανούσια σαν πλαστικό fast food, φωτογραφική και άνευρη, χωρίς να εκπορεύονται απ’ αυτήν συναισθήματα και ψυχική ευφορία.
Διαβάζουμε συνήθως κείμενα στην οθόνη, βρισκόμενοι σ’ υπερδιέγερση και με δεκάδες ερεθίσματα να μας τραβούν την προσοχή.
Ανοιγοκλείνουμε παράθυρα ακατάπαυστα, πεταγόμαστε από άρθρο σε άρθρο κι από θέμα σε θέμα, προσπερνούμε ολόκληρες γραμμές και παραγράφους κι αδιαφορούμε συνήθως για τον συντάκτη.
Ασχολούμαστε ταυτόχρονα και μ’ άλλα πράγματα, όπως να κουβεντιάζουμε με κάποιον διπλανό μας, να έχουμε τον νου μας στην ανοιχτή τηλεόραση ή να μιλούμε στο τηλέφωνο. Σαν σηκωθούμε, έπειτα από λίγο, σχεδόν ποτέ δεν μπορούμε να θυμηθούμε τι διαβάσαμε, πού το διαβάσαμε και να το αναπαράξουμε στον συνομιλητή μας με ακρίβεια.
Κι αν επιχειρήσουμε να εκφωνήσουμε το κείμενο που έχουμε μπροστά μας, τραγέλαφος· θα το διαβάσουμε με βιάση και σκουντουφλώντας δεξιά κι αριστερά στις λέξεις, χωρίς κανένα μέτρο ή μουσικότητα, που είναι άλλωστε και δύσκολο να βρεθούνε στα επιπόλαια αναγνώσματά μας.
Πάμπολλες δεξιότητες του επονομαζόμενου, πια, «παλιού» ανθρώπου μεταλλαχθήκανε κι αδυνάτισαν, με βασικές αιτίες τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τον εθισμό μας στις οθόνες.
Μάλλον πώς θα πρέπει να προσθέσουμε και την ανάγνωση στη λίστα, που από μυσταγωγική εμπειρία νου και αισθήσεων κατάντησε αδηφάγος κατάποση λέξεων κι αντανακλαστική συνήθεια.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας