Ο Κόλιν Κράουτς στο βιβλίο του «Ο περίεργος μη θάνατος του νεοφιλελευθερισμού» (εκδόσεις Εκκρεμές) περιγράφει ένα πραγματικό παράδοξο. Ποιο είναι αυτό; Ενώ είναι ο ίδιος που τα τελευταία σαράντα χρόνια οδήγησε την ανθρωπότητα στα σημερινά της χάλια, κατόρθωσε να παραμένει ένα ισχυρό ρεύμα που κινεί τα νήματα από το παρασκήνιο.
Πώς το κατόρθωσε αυτό; Απελευθέρωσε τις αγορές (από τον πολιτικό και κοινωνικό έλεγχο), ιδιωτικοποίησε τα δημόσια αγαθά και ανάγκασε τους πολίτες να πληρώνουν αδρά γι’ αυτά, συνέτριψε κάθε εργασιακό δικαίωμα (στο όνομα της «ελευθερίας της εργασίας»), γιγάντωσε τις τράπεζες (χρυσώνοντάς τες με το δόγμα too big to fail), δημιούργησε ένα ζάπλουτο προνομιούχο στρώμα (στο όνομα μιας δήθεν αξιοκρατίας), εξαθλίωσε δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο (με την εξάπλωση της φτώχειας και τη διανομή της μιζέριας) και υποβίβασε το δημοκρατικό καθεστώς σε έναν πρόθυμο υπηρέτη των πιο ιδιοτελών συμφερόντων των ολίγων (99% versus 1%, σύμφωνα με το κίνημα «Occupy Wall Street»). Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, διέλυσε την κοινωνική συνοχή και ενοχοποίησε την έννοια της αλληλεγγύης, φορτώνοντας το βάρος της ύπαρξης στη λεγόμενη «ατομική ευθύνη».
Εκφραση αυτού του παράδοξου είναι πως ενώ η συντριπτική πλειονότητα καταγγέλλει τις ανισότητες (υπερβολικά μπόνους, υπέρογκες αμοιβές, φοροαπαλλαγές κ.λπ.), ταυτόχρονα υπάρχει μια μορφή σιωπηρής ανοχής απέναντί τους. Επίσης ενώ η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση, που ξεκίνησε το 2008, απέδειξε τη φενάκη της ικανότητας των λεγόμενων αγορών να αυτορρυθμίζονται και να προάγουν το κοινό καλό, η κυριαρχία των ιδεών του νεοφιλελευθερισμού συνεχίζεται και κρατά αιχμάλωτες τις συνειδήσεις.
Αυτό οφείλεται στο ότι στη μάχη μεταξύ των κρατών και των αγορών υπάρχει και ένας (αφανής) παίκτης, οι «εταιρείες-γίγαντες», μεταξύ των οποίων και οι χρηματοπιστωτικές, οι οποίες έχουν καθυποτάξει τόσο τις αγορές όσο και τα κράτη και μπορούν να «ψωνίζουν καθεστώς» αναλόγως των συμφερόντων τους, διαβρώνοντας έτσι κάθε έννοια δημοκρατίας.
Η όποια Αριστερά ευαγγελίζεται την αλλαγή θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά με τα προβλήματα αυτά, στα οποία, όπως δείχνει και η καθημερινή εμπειρία, δεν διαθέτει ανοσία. Η σιωπηρή αποδοχή πολλών πλευρών ενός άρρωστου συστήματος και η πρόσδεση σε νοοτροπίες και συμπεριφορές που παραπέμπουν σε καθεστώτα ιεραρχίας, υποταγής, εκμετάλλευσης και ετερονομίας δεν είναι προνόμιο των «άλλων», αλλά βρίσκονται καλά κρυμμένα και στον δικό της πυρήνα.
Ενα πολιτικό πρόγραμμα (εάν υποθέσουμε ότι υπάρχει τέτοιο) δεν αποτελεί παρά την πυξίδα που οδηγεί στην Ουτοπία, στη Γη της Επαγγελίας ή στον επιθυμητό πολιτικό προορισμό. Ωστόσο «πρώτη ύλη» αποτελούν οι άνθρωποι και όσο αυτοί αντιμετωπίζονται στο επίπεδο της «διαχείρισης πραγμάτων», δηλαδή γραφειοκρατικά και διοικητικά, ο προορισμός αυτός θα θολώνει και θα απομακρύνεται.
Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ περνά μια παραλυτική κρίση και αλλεπάλληλες διασπάσεις, με τον κόσμο του να μην μπορεί να κρύψει την απογοήτευσή του και να μην έχει κανένα οδηγό στη δράση και την κύρια ευθύνη φέρει ο Στέφανος Κασσελάκης, ενώ το ΚΚΕ βλέπει αυτή την «Ουτοπία» περί το 4160 μ.Χ., όταν θα «έχουν ωριμάσει οι αντικειμενικές συνθήκες» και θα είναι έτοιμος «ο υποκειμενικός παράγοντας». Πρέπει να απαντήσουμε στο γιατί ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας κλείνει τα μάτια, βουλώνει τ’ αυτιά και σφυρίζει αδιάφορα όταν έρχεται η ώρα της πράξης. Τα παράδοξα, ακόμα και εάν τα κατονομάσουμε, δεν ερμηνεύονται και δεν ξεπερνιούνται από μόνα τους. Η άρση τους προϋποθέτει μελέτη, ερμηνεία και ανάληψη πρωτοβουλιών. Και, κυρίως, ειλικρίνεια.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας