Δημοκρατία και διαπραγματεύσεις

Καθώς βαδίζουμε τον πέμπτο μήνα από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου με κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό την Αριστερά, για πρώτη φορά στην ιστορία του τόπου και ενώ φαίνεται πως οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους βαίνουν προς το τέλος, μπορούμε να εκτιμήσουμε το περιβάλλον αφ' ενός το εξωτερικό -ευρωπαϊκό αλλά και ευρύτερο καθώς, εκτός από την Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι και το ΔΝΤ- και αφ' ετέρου το εσωτερικό με έμφαση στον χώρο της Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ.

Η Ελλάδα μετέχει (και συνεχίζει να μετέχει) στη διεθνή συμμαχία ή σύμπραξη ή συνεργασία ή εταιρεία (καθώς μιλούμε για εταίρους, συμμάχους κ.λπ.) με τις άλλες χώρες της Ε.Ε. και κατ' επέκταση του ΔΝΤ (όπως και του ΟΗΕ άλλωστε).

Εξυπακούεται ότι δέχεται, εφ' όσον συνεχίζει να συγκατοικεί στην Ε.Ε. πρωτίστως και κυρίως, πως, όπως η ίδια έχει δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, με λαϊκή εντολή, έτσι και οι άλλες κυβερνήσεις είναι κατά τεκμήριο δημοκρατικά εκλεγμένες με αντίστοιχη λαϊκή εντολή (σχετικά γράφει ο Ανδρέας Ζεμπίλας στην «Αυγή» 31.5.15).

Δεν είναι χωρίς ψεγάδια κάθε «δημοκρατική» εκλογή, ωστόσο στο σύστημα της αστικής δημοκρατίας ζούμε και πορευόμαστε. Κι ακόμα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο γνωρίζουμε ότι παρεμβαίνουν άλλες δυνάμεις και παράγοντες (χρηματοπιστωτικό σύστημα, ΜΜΕ, οικονομικές ελίτ κ.λπ.) στη διαμόρφωση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Ωστόσο αυτά τα αποτελέσματα είναι σεβαστά και με βάση αυτά συγκροτούνται κυβερνήσεις και συμμαχίες.

Η ιδιαίτερη περίπτωση της κυβέρνησης με κορμό την Αριστερά στην Ελλάδα είναι το καινούργιο δεδομένο. Φυσικά απαιτείται σεβασμός στη λαϊκή εντολή που έχει και που αλλάζει τα πολιτικά δεδομένα και την πολιτική. Και βεβαίως αναμένονται αντιδράσεις από τους εταίρους, αφού η επικρατούσα πολιτική της λιτότητας, με τα μνημόνια κ.λπ., δέχεται αντιστάσεις και προτάσεις για αλλαγές και νέα πορεία.

Αν όμως δεχόταν η άλλη πλευρά ότι έγιναν λάθη, πράγμα που έχει ομολογηθεί στο παρελθόν από στελέχη του ΔΝΤ, της Ε.Ε. και χωρών της Ε.Ε., θα ήταν σαν να παραδεχόταν την ήττα στην πολιτική της.

Αυξάνει λοιπόν ο βαθμός δυσκολίας στις διαπραγματεύσεις από την ελληνική πλευρά. Και προβάλλεται η ανάγκη για νέο σχεδιασμό, για πολιτική σε νέα βάση και, φυσικά, με συμμαχίες εντός της συμμαχίας. Πάντοτε, ας το επαναλάβουμε, με εκπροσώπους κυβερνήσεων δημοκρατικά εκλεγμένων, όπως το είπαμε.

Μιλάμε πάντοτε για διαπραγματεύσεις και όχι για «κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων», η οποία μάλλον αργεί ή, καλύτερα, δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. Αλλωστε οι ανατροπές παγκοσμίως, πριν από 25 χρόνια, έχουν αφήσει χάσμα...

Μικρογραφία των διαπραγματεύσεων αυτών, τηρουμένων των αναλογιών, είναι αυτές για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, μεταξύ των εκπροσώπων εργαζομένων και εργοδοτών. Πόσοι όμως από αυτούς που υποστηρίζουν, και ορθώς, τις ΣΣΕ γνωρίζουν στην πράξη πώς γίνονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των εταίρων;

Πώς σταθμίζονται πράγματα και καταστάσεις, πώς εκτιμάται ο συσχετισμός των δυνάμεων, τι γίνεται με συμμαχίες, πού βρίσκεται η συσπείρωση, η άποψη του κλάδου, πώς (οφείλουν να) υπολογίζονται πάντοτε τα επόμενα βήματα, ποιες οι συνέπειες από τη ρήξη (π.χ. απεργία) ή από τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων;

Εάν δεν ξέρεις, π.χ., τι σημαίνει «διαιτησία», εάν θέλεις να μείνεις μόνο σε ό,τι προτείνεις (και μάλιστα με αιτήματα όσο πιο οξυμένα), τότε θα μείνεις με το αίτημα και, άρα, θα ηττηθείς.

Συγκρούσεις γίνονται. Δεν είναι όμως πάντοτε επιτυχές το αποτέλεσμα για τους «αδύνατους», δηλαδή τους εργαζόμενους. Και ο μαξιμαλισμός δεν είναι η πλέον ιδεώδης τακτική. Πηγαίνεις βεβαίως στις διαπραγματεύσεις αναγνωρίζοντας και τυπικά και ουσιαστικά την άλλη πλευρά, τους εργοδότες επί του προκειμένου. Είναι δηλαδή δημοκρατική διαδικασία. Εάν δεν τους αναγνωρίζεις, ζεις στον κόσμο σου και είναι σαν να επαναστατείς στο όνειρό σου.

Κάτι επιπλέον, που σχετίζεται και αυτό με τις διαπραγματεύσεις, με τη δημοκρατική διαδικασία και λειτουργία με το μέτωπο που διαμορφώνεται απέναντι στην άλλη πλευρά, τους εταίρους.

Ποιον εξυπηρετούν οι συνεχείς δημόσιες δηλώσεις στελεχών τής εδώ πλευράς, όταν ακριβώς προβάλλονται αντιρρήσεις, όταν διατυπώνονται ενστάσεις εν ονόματι της «καθαρότητας» των θέσεων;

Γίνονται οι συζητήσεις και οι διεργασίες στα κομματικά όργανα. Και τελικώς διαμορφώνεται η γραμμή, η θέση. Δεν τίθεται θέμα δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, αυτός μάς τελείωσε. Ωστόσο, αυτός που βγαίνει να μιλήσει δημοσίως, βγαίνει για να στηρίξει την κεντρική, κυβερνητική εν προκειμένω, θέση ή για να προβληθεί ο ίδιος; Εργάζεται για το συλλογικό καλό ή για την προσωπική του προβολή;

Τελικώς αυτό αφορά μόνο τον ίδιο. Τα «αριστερόμετρα», η «καθαρότητα», η «επαναστατικότητα» είναι ψευδείς απεικονίσεις, στρεβλώσεις και παραπλανήσεις.