Η ανακάλυψη των οστών 33 εκτελεσμένων κομμουνιστών στη Θεσσαλονίκη, σε απόσταση αναπνοής από το Επταπύργιο, έφερε στον νου μου τις «Παράλληλες μητέρες» (2021) του Πέδρο Αλμοδόβαρ, μια από τις πιο πολιτικές, όπως λένε, ταινίες του Ισπανού σκηνοθέτη. Εδώ μια όμορφη, μοντέρνα γυναίκα (η Πενέλοπε Κρουζ) γυρεύει να βρει στο χωριό απ’ όπου κατάγεται έναν ομαδικό τάφο όπου, όπως σωστά πιστεύει, βρίσκονται τα οστά του προπάππου της, τον οποίο είχαν εκτελέσει οι Φαλαγγίτες του Φράνκο.
Ας μην επαναλάβουμε τον γνωστό αφορισμό «η ζωή αντιγράφει την τέχνη». Απλώς οι κεραίες της τέχνης, σε πολλές περιπτώσεις, συλλαμβάνουν τους παλμούς της ζωής. Στην Ισπανία, από τους 114.000 πολίτες που υπολογίζεται ότι εξαφανίστηκαν στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου και της δικτατορίας, βρέθηκαν μετά τον θάνατο του Φράνκο τα λείψανα μόνο 19.000 θυμάτων. Και ο αγώνας για να βρουν ανάπαυση οι νεκροί συνεχίζεται. Ακόμα και αν τα οστά αποκτήσουν όνομα, πιθανόν να μην υπάρχουν εν ζωή συγγενείς των νεκρών ώστε το DNA να δώσει τις απαντήσεις.
Οταν πρωτοδιάβασα την είδηση στην «Εφημερίδα των Συντακτών», στο άρθρο του Απόστολου Λυκεσά, δεν τολμούσα να την πιστέψω. «Αυτά συμβαίνουν μόνο στις ταινίες», σκέφτηκα αφελώς, καθώς θυμήθηκα όχι μόνο τις «Παράλληλες μητέρες» αλλά και τους «Κυνηγούς» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπου τα λείψανα των ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού ανακαλύπτονται θαμμένα μες στο χιόνι. Θυμήθηκα επίσης έναν γνωστό μου πεζογράφο, που πριν από λίγα χρόνια έλεγε ότι καιρός είναι να ξεμπερδεύουμε με τα φαντάσματα του Εμφυλίου, ότι η χώρα και η λογοτεχνία πρέπει να πάνε μπροστά.
Να όμως που το παρελθόν πεισματικά εμφανίζεται μπροστά στα μάτια μας επιβεβαιώνοντας έναν κορυφαίο Αμερικανό πεζογράφο που έλεγε ότι «το παρελθόν δεν είναι καν παρελθόν». Πώς μπορούμε να δεχτούμε ότι ανήκουν αμετάκλητα στο παρελθόν οι νεκροί που βρίσκονται καταπλακωμένοι κάτω από τα συντρίμμια της Λωρίδας της Γάζας; Πώς είναι δυνατόν να επιστρέφουμε στην προϊστορία της ανθρωπότητας ή μάλλον να πηγαίνουμε ακόμα πιο πίσω, στην εποχή των σπηλαίων, αφού και από τους προϊστορικούς χρόνους διασώζονται ταφικά μνημεία;
Οι εκατοντάδες εκτελεσμένοι κρατούμενοι του Επταπυργίου έχουν πολλά αδέλφια, στην Ισπανία, στη Γάζα και ποιος ξέρει πού αλλού. Και όλοι μαζί «κρατάνε της καμπάνας το σχοινί».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας