Από τότε που ο άνθρωπος αρχίζει να αναπτύσσει τεχνικό πολιτισμό, οι γέφυρες σηματοδοτούν πολλά και διαφορετικά πράγματα. Το πλέον εύλογο είναι και το πλέον πρακτικό: η γεφύρωση σε ένα ποτάμι ή σε μια χαράδρα ένωνε τα αντικρινά μέρη, συντόμευε τη διαδρομή, μείωνε τον χρόνο προσέγγισης, διευκόλυνε την επικοινωνία και τις μεταφορές.
Αλλά μαζί με όλα αυτά, η γέφυρα είχε και συμβολική σημασία: να φέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους σε πολιτιστικό και πνευματικό επίπεδο. Αν δεν χτίσεις γεφύρι και δεν παντρέψεις ζευγάρι, δεν θεωρείσαι ολοκληρωμένος άνθρωπος, υποστηρίζει θυμόσοφα ένα λαϊκό γνωμικό, αποδίδοντας με τον τρόπο αυτόν την ιδιαίτερη σημασία της γεφύρωσης, της προσέγγισης, του πλησιάσματος.
Διόλου τυχαία, σε πάμπολλους πίνακες της αναγεννησιακής ζωγραφικής που εμπεριέχουν κάποιο τοπίο στη σύνθεσή τους, κάπου στο βάθος εμφανίζεται και μια γέφυρα. Η «Μόνα Λίζα» του Λεονάρντο ντα Βίντσι, η πιο διάσημη προσωπογραφία όλων των εποχών, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Κι αν στο προσκήνιο κυριαρχεί το μειδιών πρόσωπο της εικονιζόμενης, καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος του καμβά, στο υπόβαθρο ξεχωρίζει μια στενή γέφυρα, προβάλλοντας πάνω από τον αριστερό της ώμο.
Πρόκειται για μια εικονογραφική παράδοση που επανεμφανίζεται κατά τρόπο εμφατικό στην καλλιτεχνική διακόσμηση των τραπεζογραμματίων του ευρώ. Στη μία πλευρά όλων των ευρω-χαρτονομισμάτων κυριαρχούν οι απεικονίσεις γεφυρών, διαφόρων τύπων και μεγεθών, εμπνευσμένες από τις αρχαίες μέχρι τις σύγχρονες κατασκευές.
Αποτελούν μια προσπάθεια συνεχούς υπόμνησης ότι το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα εισήχθη για να «γεφυρώσει» τους ευρωπαϊκούς λαούς, να συμβάλει στη δημιουργία κοινών τόπων, στόχων, προσδοκιών, που -φευ!-, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δείχνουν να διαψεύδονται, όχι μόνο για την εργαλειακή του χρήση όσο και για όσα σηματοδοτεί.
«Μια γέφυρα, έτσι και χτιστεί, δεν μπορεί να πάψει να είναι γέφυρα, εκτός κι αν γκρεμιστεί», γράφει σε ένα μονοσέλιδο κείμενό του με τίτλο «Η γέφυρα» ο Φραντς Κάφκα. Ολα όσα πραγματώνει στο πρακτικό επίπεδο και σημειολογικά επισημαίνει στο συλλογικό ευρωπαϊκό φαντασιακό η ύπαρξη μιας γέφυρας, αντιστρέφονται με την κατάρρευσή της.
Στην εποχή μας, που δεν περισσεύει οπλισμένο σκυρόδεμα και μελέτες για την κατασκευή ή τη στατική ενίσχυση γεφυρών, αλλά, αντίθετα, διατίθεται πλουσιοπάροχα για την ύψωση φραγμάτων, τειχών και συρματοπλεγμάτων, τα οποία χωρίζουν αντί να ενώνουν τους ανθρώπους, ας αναρωτηθούμε: για πόσο ακόμα θα παραμένουμε απορημένοι, σιωπηλοί, άβουλοι και άπρακτοι, στέκοντας αμήχανα, όπως το πράσινο φορτηγό στη γέφυρα της Γένοβας, δυο βήματα πριν πέσουμε στο ερεβώδες κενό που οι ίδιοι δημιουργήσαμε;
* (Ph.D.)2, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας