Το Σαββατοκύριακο η καταιγίδα Bora προκάλεσε τεράστιες ζημιές και δυστυχώς δύο νεκρούς. Η «Εφ.Συν.» τη Δευτέρα είχε τον απαισιόδοξο αλλά δικαιολογημένο τίτλο «Ζώντας με τον εφιάλτη της επόμενης καταστροφής». Η κλιματική αλλαγή είναι πραγματικότητα -κι εμείς θα λεξιλογήσουμε για το κλίμα.
Η λέξη είναι αρχαία. Προέρχεται από το ρήμα κλίνω, που το χρησιμοποιούμε σήμερα όταν κλίνουμε ουσιαστικά ή ρήματα στη γραμματική. Κλίνω αρχικά σημαίνει «γέρνω» και το κεκλιμένο επίπεδο που είχαμε εμείς οι παλιότεροι στα προβλήματα της Φυσικής είναι ακριβώς ένα επίπεδο με κλίση, μια ράμπα. Στην ίδια οικογένεια λέξεων βρίσκουμε την κλίνη (και τελικά την κλινική), την κλίμακα, το κλίτος των εκκλησιών, την κλιτύ δηλ. την πλαγιά του βουνού αλλά και το ανάκλιντρο.
Κλίμα λοιπόν αρχικά ήταν η κλίση του εδάφους, η κατωφέρεια και στη συνέχεια η υποτιθέμενη κλίση της γης ως προς τους πόλους ή η κλίση των ακτίνων του ηλίου προς το έδαφος. Στα ελληνιστικά χρόνια, εμφανίζεται η σημασία «περιοχή της γης» (π.χ. «τα προς μεσημβρίαν κλίματα», οι νότιες περιοχές) ενώ κλίματα ονομάστηκαν και τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα (τα «τέτταρα κλίματα» στον Στράβωνα).
Με τις αρχαίες γεωγραφικές σημασίες η λέξη περνάει απαράλλαχτη στα λατινικά, clima, και από εκεί στις νεότερες ευρωπαϊκές γλώσσες (climate στα αγγλικά, climat στα γαλλικά). Στον ύστερο μεσαίωνα χρησιμοποιείται με τη σημασία μιας συγκεκριμένης περιοχής της Γης σε συνάρτηση με τις μετεωρολογικές συνθήκες και από το 1600 περίπου εμφανίζεται η σημερινή σημασία της λέξης, δηλ. το σύνολο των ατμοσφαιρικών και μετεωρολογικών συνθηκών που επικρατούν σε έναν τόπο (θερμοκρασία, βροχοπτώσεις, κτλ.)
Με αυτή τη σημασία ο όρος επανακάμπτει στα ελληνικά ως σημασιολογικό δάνειο, ενώ επίσης εμφανίζονται όροι όπως κλιματολογία ή κλιματικός. Ο όρος που μας απασχολεί -που μας στοιχειώνει, πείτε-, δηλ. η κλιματική αλλαγή, πρωτοεμφανίστηκε γύρω στα 1983, στα αγγλικά: climate change.
Βέβαια, στα νεότερα χρόνια η λέξη έχει πάρει και μεταφορική σημασία: δηλώνει τις συνθήκες μέσα στις οποίες βρίσκεται ή γίνεται κάτι, το γενικότερο ψυχολογικό ή ηθικό περιβάλλον που επικρατεί σε μια δεδομένη στιγμή, κι έτσι λέμε π.χ. στη σύσκεψη επικράτησε κλίμα αισιοδοξίας, κλίμα ανασφάλειας, ψυχροπολεμικό κλίμα. Στη δεκαετία του 1980 ακούστηκε πολύ, ως έκκληση και ως κλισέ, το «ήπιο κλίμα» που έπρεπε να χαρακτηρίζει την πολιτική αντιπαράθεση. Και όπως παλιότερα οι φιλάσθενοι διάλεγαν να παραθερίσουν σε περιοχές με καλό κλίμα, κάποιος μπορεί να πει ότι «δεν με σηκώνει το κλίμα» στην τάδε επιχείρηση ή στο τάδε κόμμα, εννοώντας ότι δεν είναι αρεστός ή ανεκτός στο συγκεκριμένο περιβάλλον.
Θα καταλάβατε από τα παραπάνω ότι το κλίμα δεν έχει καμιά ετυμολογική σχέση με το ομόηχο «κλήμα» (που προέρχεται από το ρήμα κλω, σπάζω). Αν όμως το στραβό κλήμα το έφαγε ο γάιδαρος, το στραβό κλίμα το έφτιαξε ο άνθρωπος -ή τουλάχιστον ένας συγκεκριμένος τρόπος ανάπτυξης. Θα το αλλάξει;
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας