Πορτοφολάδες

Λαμόγια ολκής οι πορτοφολάδες· μολαταύτα τους συμπαθώ. Εξαιτίας του αθάνατου άσματος του Βαγγέλη Παπάζογλου, τραγουδισμένου από τον συγκλονιστικό Στελλάκη Περπινιάδη: «Κάτω στα λεμονάδικα γίνηκε φασαρία, δυο λαχανάδες πιάσανε και κάναν την κυρία» και ιδίως της επόμενης στροφής: «Τα σίδερα τους φόρεσαν και στη στενή τούς πάνε κι αν δεν βρεθούν τα λάχανα το ξύλο που θα φάνε». Βλέποντας την επανέκδοση της ταινίας του Ρομπέρ Μπρεσόν «Pickpocket» (1959), ωστόσο, οι ταχυδακτυλουργοί του περιθωρίου μού έγιναν αξιαγάπητοι.

Απογυμνώνει την ανθρώπινη ψυχή ο ιδιοφυής σκηνοθέτης με διεισδυτικότητα εφάμιλλη του Ντοστογιέφσκι και του Νίτσε. Ο ευγενικός και ανήσυχος ήρωάς του αντιμετωπίζει αρχικά την κλοπή σαν έναν εύκολο τρόπο βιοπορισμού. Γρήγορα, όμως, την ανάγει σε τέχνη· καθημερινή απόδειξη υπεροχής. Κι όταν κάποτε συλλαμβάνεται, αναμετριέται με τις υπαρξιακές και ηθικές του αναστολές, τις διχοτομεί σαν γόρδιο δεσμό και βαδίζει ακάθεκτος στις ατραπούς της παρανομίας.

Χαριτόβρυτους παρουσιάζει τους δικούς του λωποδύτες στην πισινή σελίδα ο Σταματόπουλος. Διαβάζοντας τα κείμενά του η ευαρέσκεια κι ο θαυμασμός μου γι' αυτούς μετατρέπονται σχεδόν σε λατρεία. Φεύγοντας, τις άλλες, από τη φιλοκυβερνητική συγκέντρωση του Συντάγματος, καταφεύγει με την παρέα του σε πολυσύχναστο τσιπουράδικο. «Στριμωχτήκαμε, αλλά βολευτήκαμε. (...) Δυο-τρεις γυναίκες είχαν κρεμάσει τις τσάντες τους στις καρέκλες, στο πίσω μέρος. (...) Αίφνης, ένας χαμογελαστός κύριος σκύβει και λέει, χωρίς να χάσει το χαμόγελό του: “Προσέξτε τις τσάντες σας, είναι εκτεθειμένες, θα σας τις αρπάξουν”».

Απορεί η ομήγυρις κι απομένει εμβρόντητη καθώς ο απρόσκλητος συνομιλητής δηλώνει αποχωρώντας πως έχει χρηματίσει κλεφτρόνι. Θέλησε, άλλως πώς, να τους προστατεύσει από εν ενεργεία συναδέλφους του. Ο Γιώργος τον ακολουθεί ενστικτωδώς, έξω στο κρύο. «“Τι σ’ έσπρωξε -του λέω- να μιλήσεις με τόση ειλικρίνεια;”. Δεν διστάζει στιγμή να απαντήσει: “Μου βγήκε αυθόρμητα. Ησαν όλα τόσο όμορφα στη συγκέντρωση... Είμαι γιομάτος μέσα φίλε μου, πώς να σου το εξηγήσω; Εχει αλλάξει η ζωή μου. Μυρίζομαι ότι κάτι γίνεται. Εννοείς;” Εννοώ. Χτυπιόμαστε φιλικά στην πλάτη και αποχωριζόμαστε».

Νομίζω ότι ο Σταματόπουλος προσεγγίζει με θεολογική προδιάθεση την αριστερή διακυβέρνηση. Θαρρεί πως και μόνο η έλευσή της αρκεί για να εξαγνιστούν άπασαι αι αμαρτίαι. Ανιδιοτελής, καλοπροαίρετος και κομμάτι αλαφροΐσκιωτος ο ίδιος, τρακάρει πρόσωπο με πρόσωπο όλα τα θαύματα του ντουνιά. Ο προσφιλής κλάδος των κλεπτών κάνει χρυσές δουλειές σε περιόδους πολιτικών ανακατατάξεων και δη σε ασφυκτικούς συνωστισμούς. Προφανώς αυτό υπαινισσόταν ο ερίφης εξυμνώντας τη διαδήλωση. Ευτυχώς η παρέα είχε προλάβει να πληρώσει.

Αργότερα στο σπίτι ανακάλυψαν ότι απουσίαζαν πορτοφόλια, τιμαλφή και κινητά από τσάντες και μεσότσεπες των σακακιών. Δεν το είπαν όμως στον Γιώργο για να μην του χαλάσουν το ιδεολόγημα. Εγώ τον ρώτησα πώς ήταν ο τύπος, αφού την ίδια βραδιά χωριανοί μου έπεσαν θύματα παρόμοιου ξαφρίσματος σε όμορα καταστήματα. «Δεν θυμάμαι» αποκρίθηκε. «Κοιτούσε συνεχώς με σεμνότητα κάτω». Κατάλαβα. Απέφυγε επιμελώς να δείξει τη φάτσα του. Πάλι καλά που δεν θεώρησαν τον Γιώργο συνεργό, μιας κι οι πορτοφολάδες εργάζονται συνήθως δυο δυο. Ο ένας απασχολεί κι ο άλλος σουφρώνει. Ειδάλλως γιατί να βγουν μαζί έξω, επιδιδόμενοι μάλιστα σε στοργικές χειρονομίες, αν όχι για να μοιράσουν τον λουφέ;