Λιτοδίαιτοι υπήρξαν οι αρχαίοι ημών· με ελάας και λάχανα (ζαρζαβάτια) συνήθως κατεγίγνοντο. Οι νεότερες γενεές των κατ’ επίφασιν επιγόνων τους, αντιθέτως, κατεχόμενες από το κατοχικό και πολλαπλά τινα σύνδρομα, κατηντήσαμε κοιλιόδουλοι, φαστφουντόβιοι και ντελιβεροβαρείς. Προδώσαμε, πά’ να πει, την απέριττη γαστρονομική φιλοσοφία μακρινών τε και πλησιεστέρων προγόνων μας και το ρίξαμε στις χοντρομπούκες μέχρι διαρρήξεως των σιαγόνων και τυλώσεως του στομαχικού θόλου. Θέλω να πιστεύω, μολαταύτα, πως στις γιορτές και στα πανηγύρια η αχαλίνωτη μάσα λειτουργεί οπωσούν ως πρόσχημα.
Ακόμα κι αν περιδρομιάζουν ορισμένοι ολόκληρο τ’ αρνί, όπως ο ατυχής Μιχαλάκης στην αθάνατη ταινία του Τζαβέλλα «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα», όστις απετέλεσε παράπλευρη απώλεια των πρόσφατων γαστριμαργικών μας ηθών, τολμώ να υποστηρίξω πως στο πνεύμα των ημερών της Λαμπρής πρυτανεύει η ανάγκη για συνεύρεση συγγενών και φίλων. Η παρέα πάνω απ’ όλα· ο ξεροψημένος οβελίας και το κοκορέτσι υποβιβάζονται σε απλά συνοδευτικά. Ματαιοπονώ κατά τα φαινόμενα, ίσως επειδή στα νησιά το αρνί ή το ρίφι ψήνονται ανέκαθεν στον φούρνο, παραγεμισμένα με προαιώνιους μύθους, αλληγορίες και συμβολισμούς. Οι ευωδιές της άνοιξης κερασμένες στο πιάτο μας.
Μου ’χουνε φάει τ’ αυτιά διάφοροι γνωστοί να τους μάθω τη μαγική συνταγή και καθότι κάνω και φέτος Πάσχα στ’ Απεράθου της Νάξου, επαναλαμβάνω μετά χαράς την απεραθίτικη παραλλαγή, αποσκοπώντας να θυμηθώ κι εγώ ο ίδιος τη λαχταριστή διαδικασία. Θα χρειαστούμε περί τα τρία κιλά σεύκλα, κοινώς σέσκουλα, και λίγο λιγότερες κουτσουνάδες. Πρόκειται για τις γνωστές παπαρούνες, που τις κόβουμε προτού μπουμπουκιάσουν. Στην ηπειρωτική χώρα τις κάνουν υπέροχες πίτες.
Περί ορέξεως, κολοκυθόπιτα! Εμείς στη Νάξο νοστιμίζουμε με τα βλαστάρια τους τη γέμιση του αρνιού. Η επιστημονική ονομασία της κουτσουνάδας είναι μήκων η ροιάς. Διαφέρει απ’ την εξαδέλφη της την υπνοφόρο –το αφιόνι απ’ όπου παράγεται το όπιο– ως προς το χρώμα του άνθους της. Λευκό της μιας και κόκκινο της άλλης, αφού φυτρώνει απ’ το αίμα του Αδώνιδος – καμία σχέση με τον ανεκδιήγητο αντιπρόεδρο. Σίγουρα πρόκειται για ευφορικό φυτό. Αν δοκιμάσετε θα με θυμηθείτε.
Ρουθούνια σπάνε τα πέντε-έξι ευμεγέθη ξερά κρεμμύδια καθώς καβουρδίζονται στη μεγαλύτερη κατσαρόλα του σπιτιού. Οταν ροδίσουν προσθέτουμε άφθονα κρεμμυδάκια χλωρά ψιλοκομμένα, μάραθο και άνηθο και ανακατεύουμε μέχρι να διαχυθεί η ευωδιά στη γειτονιά. Δεν λυπόμαστε τα υλικά γιατί τότε κι οι γεύσεις θα αποδειχθούν τσιγκούνικες στο πιάτο. Μόλις τσιγαριστούν καλά όλα αυτά, απογεμίζουμε τον τέντζερη με τα σεύκλα και τις κουτσουνάδες, κομμένα σε μέγεθος παλάμης. Οταν τα χορταρικά μαραθούν ρίχνουμε στο σκεύος κάμποσο ρύζι, γλασέ ή καρολίνα κατά προτίμηση, και άγλυκες σταφίδες, περίπου ένα βαθύ πιάτο μέχρι τον λαιμό. Αλατοπιπερώνουμε και σιγοβράζουμε πέντε έως δέκα λεπτά.
Η τοποθέτηση του μυρωδάτου μείγματος στο αρνί συνιστά ιεροτελεστία. Οταν γεμίσει καλά, το ράβουμε και το στέλνουμε στον φούρνο. Ή, καλύτερα, φροντίζουμε να επινοήσουμε κάποια πατέντα ώστε να χωρέσει στον ηλεκτρικό του σπιτιού μας. Τα παλιά χρόνια, τα φουρναριά στις αυλές έψηναν ολημερίς το Μεγάλο Σαββάτο ψωμιά, κουλούρια, λαζαράκια και μόλις τελείωνε η λάτρα τους, έβαζαν το γεμιστό αρνί σε πήλινα μακρόστενα σκεύη, τις αποδοχάρες, και το άφηναν να σιγολιώνει ίσαμε τη δεύτερη Ανάσταση. Ολόκληρο τ’ Απεράθου μοσχοβολούσε άνοιξη. Καλό Πάσχα.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας