Σταδιακά και ανεπαίσθητα τα τελευταία χρόνια (ας ορίσουμε ως σχετική χρονολογική αφετηρία το έτος 2008) έχουν συντελεστεί στη Βούλα ριζικές μεταμορφώσεις. Σ’ αυτή τη σύντομη παρέμβασή μου θα αναφερθώ στις αλλαγές στην ανθρωπογεωγραφία της Βούλας. Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του προβλήματος, μπορεί να κάνει ό,τι έκανα κι εγώ όταν κάθισα σ’ ένα καφενείο και μελετούσα όχι μόνο σε σημειολογικό επίπεδο τους διερχόμενους από μπροστά μου. Η σημειολογική προσέγγιση μπορεί να μας αποκαλύψει πολλές όψεις και επίπεδα της κοινωνικής συμπεριφοράς. Αλλά χρειάζεται επιπλέον η κριτικο-ερμηνευτική διάνοια για να μας διαφωτίσει για την οποιαδήποτε ανθρωπογεωγραφία σε κάθε οικιστική περιοχή.
Πρώτα-πρώτα, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η Βούλα στην Αττική για να κατοικηθεί κατά τον τελευταίο αιώνα (1930-2030) πέρασε από πολλά στάδια «ανάπτυξης». Το σχετικό βιβλίο του συναδέλφου Λεωνίδα Οικονόμου είναι ένας θησαυρός επιστημονικής και πολιτικής έρευνας. Οποιος ενδιαφέρεται να ενημερωθεί για την οικιστική και πολεοδομική «ανάπτυξη» της Βούλας, μπορεί να ανατρέξει στις σελίδες του.
Προσωπικά ως παρατηρητή των «πραγμάτων» (πολεοδομία και ανθρωπογεωγραφία κ.λπ.) αλλά προ πάντων ως πολιτικό φιλόσοφο με ενδιαφέρει να εξετάσω: πρώτον, ποιοι είναι οι κάτοικοι της Βούλας στο πρώτο ήμισυ του 21ου αιώνα· δεύτερον, ποια είναι η γενεαλογική και η εθνοτική καταγωγή τους· τρίτον, πώς η Βούλα μεταμορφώθηκε σ’ έναν οικισμό στον οποίο «δεν ξέρει η μάνα το παιδί και το παιδί την μάνα» (κατά τη λαϊκή ρήση).
Με άλλα λόγια, διαπιστώνω ότι η Βούλα, ένας τόπος χωρίς μνήμη, χωρίς ιστορικό παρελθόν, επόμενο ήταν να καταλήξει να γίνει το «καταφύγιο» για τις οικονομικώς ισχυρές κοινωνικές ομάδες της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Ρουμανίας κ.λπ. Η οικιστική μεταμόρφωσή της (δηλ. η χωρίς όρια ανοικοδόμηση πολυκατοικιών κ.λπ.) οδήγησε αυτόν τον τόπο στην έσχατη απροσδιοριστία σε ανθρώπινο επίπεδο. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί να ερμηνευτεί ότι στη θέση των μονοκατοικιών των δεκαετιών του ’50 και του ’60 σήμερα (2008-2025) υψώνονται κτίσματα «φαραωνικού τύπου»; Οι φαραώ και οι αυτοκράτορες όπως και οι βασιλείς υπήρξαν τύποι απολυταρχικής εξουσίας που επεδίωξαν να ζουν σε ανάκτορα. Το ερώτημά μου είναι το εξής: ποιοι τελικά ήταν οι λόγοι να χτιστούν στη Βούλα φαραωνικά κτίρια;
Ως λογικό απότοκο της οικιστικής ανάπτυξης της Βούλας είναι η σημερινή ανθρωπογεωγραφία της, η οποία δεν έχει καμιά σχέση με το ιδεώδες της «πολυ-πολιτισμικής κοινωνίας». Στον τόπο αυτό τελικά κατοικούν όλοι όσοι θέλουν και επιδιώκουν να αυτοπροσδιορίζονται όχι ως άνθρωποι αλλά ως «αόρατες υπάρξεις».
Ισως όσα γράφω για πολλούς αναγνώστες μου να ακούγονται παράξενα και ενδεχομένως αλλοπρόσαλλα. Δεν έχουν όμως τα πράγματα έτσι. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανεπιστημιακής έρευνάς μου και της καθηγεσίας μου υπερασπίστηκα και εξακολουθώ να υπερασπίζομαι τις ιδέες της πολυ-πολιτισμικότητας (ακόμη και τώρα, σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές του Τραμπ), αλλά παραδέχομαι ότι δεν μπορούσα να φανταστώ ποτέ πώς και γιατί η Βούλα θα γινόταν το κακέκτυπο αυτής της ανθρώπινης συνθήκης.
Συμπερασματικά καταλήγω ως εξής: η Βούλα ως οικιστική περιοχή και ως ανθρωπογεωγραφικός τόπος συνιστά την αρνητική επιτομή σχετικά με τις μεθόδους και τις διαδικασίες μέσω των οποίων θα μπορούσαν να εφαρμοστούν οι ιδέες της «πολυ-πολιτισμικότητας» στην ελληνική πολιτική κοινωνία.
*Πολιτικός φιλόσοφος
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας