Το κείμενο που ακολουθεί αναφέρεται στην τελευταία πολιτική παρέμβαση του κ. Τσίπρα. Ενόψει προφανώς της επικρατούσας γενικά στη χώρα παρακμιακής πολιτικοοικονομικής συγκυρίας, των διαγραφόμενων γεωστρατηγικών ανακατατάξεων από την εφαρμογή του αναθεωρητικού προγράμματος Τραμπ και της πάντα υποβόσκουσας τουρκικής απειλής, αποφάσισε ο πρώην πρωθυπουργός να παρέμβει. Ο κ. Τσίπρας θεωρεί ότι υπό τις παρούσες συνθήκες αποτελεί επιτακτική εθνική ανάγκη η ανάδειξη της Ελλάδας σε μια ισχυρή αυτοδύναμη χώρα με πολυδιάστατη στρατηγική, ικανή να υπερασπιστεί τα εθνικά κυριαρχικά της συμφέροντα. Δεδομένου ότι η επίτευξη του αισιόδοξου αυτού στόχου προϋποθέτει την ύπαρξη ισχυρής εθνικής οικονομίας, θεωρήθηκε σκόπιμο, ως συμβολή στη «Νέα Εθνική Πυξίδα» του κ. Τσίπρα, να γίνει συνοπτική αναφορά στις σημερινές δυνατότητες και μελλοντικές προοπτικές του εθνικού παραγωγικού μας συστήματος.
Η κατάσταση καταρχάς που επικρατεί σήμερα στην Ελλάδα, παρά τον πακτωλό χρημάτων που εισέρρευσαν τελευταία στη χώρα, χαρακτηρίζεται από τα οξυμένα προβλήματα της δημόσιας υγείας, παιδείας, μεταφορών, ερήμωσης της υπαίθρου και δημογραφικής οπισθοδρόμησης. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν η κοινωνικά προκλητική ανισοκατανομή του εισοδήματος, το πάγιο εμπορικό έλλειμμα και, τέλος, η συνεχιζόμενη φυγή των Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό. Εις πείσμα της απαισιόδοξης αυτής κατάστασης και της ήδη ογκούμενης κοινωνικής δυσαρέσκειας η κυβέρνηση συνεχίζει να επαίρεται για την επίτευξη δημοσιονομικών πλεονασμάτων εις βάρος τελικά των όρων διαβίωσης της πλειονότητας των Ελλήνων πολιτών.
Είναι προφανές ότι, σε αντίθεση με την πρόταση του κ. Τσίπρα, η κυβέρνηση έχει ως κύριες επιδιώξεις αφενός την προώθηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, μέχρι την εκμετάλλευση των δημόσιων αγαθών, και αφετέρου την εξασφάλιση δωρεάν οικονομικής βοήθειας από το εξωτερικό και εύκολη πρόσβαση στον δημόσιο δανεισμό. Η ετήσια κάλυψη του πάγιου εμπορικού ελλείμματος και η αντίστοιχη εξισορρόπηση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εξασφαλίζονται πράγματι με τη συμβολή των δωρεάν χρηματικών μεταβιβάσεων των ευρωπαϊκών ταμείων, τις εισπράξεις του τουρισμού και τον δημόσιο δανεισμό. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται μεν η ετήσια ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, διαιωνίζεται όμως συγχρόνως και επιτείνεται επικίνδυνα η οικονομική και αναπόφευκτα και η πολιτική της εξάρτηση από τις εκάστοτε «προστάτιδες» χώρες του εξωτερικού.
Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας, που ευθύνεται για τη συνεχιζόμενη αδυναμία κάλυψης του εμπορικού ελλείμματος καθώς και την αδυναμία προσφοράς, ιδιαίτερα στους νέους επιστήμονες, απασχόλησης αντίστοιχης προς τις επαγγελματικές τους ειδικεύσεις, είναι η κλαδικά αποδιαρθρωμένη και τεχνικά εξαρτημένη εθνική μεταποιητική βιομηχανία. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του βιομηχανικού τομέα είναι η έλλειψη επιχειρήσεων με δυνατότητες παραγωγής τεχνικά σύγχρονων επενδυτικών και καταναλωτικών προϊόντων. Οιαδήποτε, ως εκ τούτου, προσπάθεια αύξησης του εθνικού προϊόντος μέσω προώθησης των επενδύσεων, της κατανάλωσης ή των εξαγωγών συνεπάγεται αυτομάτως αντίστοιχη αύξηση των εισαγωγών.
Η άμεση, κατά συνέπεια, αναθεώρηση του νεοφιλελεύθερου αναπτυξιακού προτύπου και η ανασυγκρότηση του αποδεδειγμένα μη ανταγωνιστικού εθνικού παραγωγικού συστήματος αποτελούν προϋποθέσεις για την επίτευξη της κλαδικής ολοκλήρωσης του βιομηχανικού τομέα και μέσω αυτής για τη σταδιακή επίτευξη μιας αυτοδύναμης (αυτοτροφοδοτούμενης) οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Η βαθμιαία υποκατάσταση της μέχρι τώρα δωρεάν προσφερόμενης χρηματοδοτικής βοήθειας από τα ευρωπαϊκά ταμεία γίνεται ιδιαίτερα επιτακτική ενόψει των απρόβλεπτων αποφάσεων του Τραμπ και της ουσιαστικά διασπαστικής συμπεριφοράς μερικών κρατών της Ε.Ε. τα οποία, με αφορμή τις αυθαίρετες παρεμβάσεις του Αμερικανού προέδρου στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις, επείγονται να υπερασπίσουν τα στενά εθνικά τους συμφέροντα παρακάμπτοντας τη θεσμικά προβλεπόμενη διαδικασία συλλογικής διαβούλευσης και λήψης των αποφάσεων της Ενωσης.
Συμπερασματικά, η μόνη ορατή δυνατότητα επίτευξης της αυτοδύναμης οικονομικής ανάπτυξης και μέσω αυτής η κατοχύρωση της εθνικής κυριαρχίας και προώθηση της κοινωνικής προόδου είναι η με πρωτοβουλία του δημόσιου τομέα σταδιακή δημιουργία ενός κλαδικά ολοκληρωμένου και τεχνικά σύγχρονου βιομηχανικού τομέα. Απαρχή της προσπάθειας αυτής μπορεί π.χ. να αποτελέσει η οργανωτική ανασυγκρότηση και τεχνική αναβάθμιση της μέχρι τώρα παραγκωνισμένης εθνικής αμυντικής βιομηχανίας, με αρχική επιδίωξη την υποκατάσταση μέρους των ιδιαίτερα δαπανηρών εισαγωγών και την εν συνεχεία διάχυση της αποκτηθείσας τεχνικής προόδου προς όλο το φάσμα της εθνικής παραγωγής. Η απόφαση για πρακτική υλοποίηση ενός παρόμοιου εθνικού σχεδίου θα ανταποκρινόταν ασφαλώς στην πράγματι επίκαιρη πρόταση του πρώην πρωθυπουργού.
Το ερώτημα είναι α) αν μπορεί η Ελλάδα, υπό τις συμβατικές δεσμεύσεις της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, να διαμορφώσει μια εθνική στρατηγική αυτοδύναμης (αυτοτροφοδοτούμενης) οικονομικής ανάπτυξης με αναβαθμισμένο τον ρυθμιστικό και παραγωγικό ρόλο του δημόσιου τομέα και β) αν τα κόμματα της αριστερής αντιπολίτευσης στέρξουν να συμφωνήσουν στην από κοινού επεξεργασία και εφαρμογή ενός αντίστοιχου προς τις κοινωνικές ανάγκες, αναπτυξιακού προγράμματος που να αντιμετωπίζει τα δομικά προβλήματα του εθνικού παραγωγικού συστήματος. Εάν, υπό την επιδοκιμασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνεχιστεί η δημιουργία δημοσιονομικών πλεονασμάτων εις βάρος των υπερώριμων κοινωνικών αναγκών τότε θα γίνει επίκαιρο -ας μου επιτραπεί να αναφέρω- το γνωστό ανέκδοτο του Χότζα με τον γάιδαρό του που παραπονιόταν ότι του ψόφησε πάνω που τον είχε συνηθίσει να μην τρώει.
*Ομότιμος καθηγητής Παν/μίου Πατρών
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας