Η κατασκευή των «ειδικών»

Το «έτσι μας είπαν οι ειδικοί» είναι το νήμα που συνδέει φαινομενικά ανόμοιες μεταξύ τους καταστάσεις που βιώνουμε: τις αυταρχικές πολιτικές επί κορονοϊού, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος για το κέρδος των εταιρειών ενέργειας με τις τεράστιες εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε απάτητα βουνά, το ξεπάτωμα των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης, τη συγκάλυψη του εγκλήματος στα Τέμπη με την απόδοση της πυρόσφαιρας στα έλαια σιλικόνης των κινητήρων.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να χρησιμοποιήσεις τους «ειδικούς». Ο ένας είναι να διαστρέψεις τα επιστημονικά τους πορίσματα –πολύ συχνό φαινόμενο, ειδικά όταν η εκλαΐκευση των επιστημονικών πορισμάτων δεν γίνεται από τους ίδιους αλλά από τους «εξηγητές» τους στα ΜΜΕ. Ο άλλος είναι να παραγγείλεις έρευνες που θα αποβλέπουν ή θα εστιάζουν σε αυτό που θέλεις – εδώ η προέλευση της χρηματοδότησης των επιστημονικών ερευνών παίζει τον ρόλο της. Υπάρχει όμως κι ένας τρίτος δρόμος, που έχει πιο μακρόχρονα αποτελέσματα: να διαλέξεις μεθοδικά τους δικούς σου «ειδικούς» και να τους επιβάλεις ως τη μόνη έγκυρη επιστημονική άποψη.

Αυτές τις μέρες στη Θεσσαλονίκη το υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνει ένα συνέδριο που το έχει βαφτίσει «επιστημονικό». Σύμφωνα με τον τίτλο του, αφορά τη διαχείριση των αρχαιοτήτων που ανασκάπτονται στο πλαίσιο μεγάλων τεχνικών έργων. Ο πραγματικός σκοπός του; Να παρουσιάσει ως «επιστημονικώς αποδεκτές» τις καταστροφικές πολιτικές επιλογές για το Μετρό Θεσσαλονίκης, που ακόμη ταλανίζουν την πόλη.

Βέβαια, δεν κρύβονται και πολύ: την «τιμητική επιτροπή» του συνεδρίου αποτελούν οι Λ. Μενδώνη, Χ. Σταϊκούρας, Ν. Ταχιάος, Α. Αηδονά και Α. Τζιτζικώστας. Για τη διαχείριση των αρχαιοτήτων του Μετρό Θεσσαλονίκης έχουν κληθεί να μιλήσουν ο Μ. Τιβέριος, επί χρόνια έμμισθος αρχαιολογικός σύμβουλος της Αττικό Μετρό, και ο Δ. Κορρές, που ανέλαβε την εργολαβία της απόσπασης των αρχαιοτήτων (χωρίς μάλιστα να έχει δημοσιοποιηθεί ποτέ η αμοιβή του). Για τον σχεδιασμό του σταθμού Βενιζέλου θα μιλήσει ο διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό Ν. Κουρέτας!

Παρότι η διεθνής αρχαιολογική κοινότητα, η τεχνική κοινότητα της χώρας και το 62% των πολιτών της Θεσσαλονίκης είχαν ταχθεί με την τεχνική λύση της κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με τις αρχαιότητες κατά χώραν, παρότι όλες οι τότε εξαγγελίες για «φτηνότερη» και «γρηγορότερη» λύση (ώς το 2023) έχει αποδειχτεί πλέον ότι ήταν μια σειρά από αδιανόητα ψέματα, το συνέδριο αυτό προσπαθεί να παρουσιάσει όλο τον καταστροφικό σχεδιασμό ως «πρότυπο» διαχείρισης. Ταυτόχρονα, προσπαθεί να επιβάλει ως «μόνους γνώστες» του θέματος τους οργανικά ενσωματωμένους επιστήμονες, αυτούς που διόρισε η Λ. Μενδώνη στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ώστε «πρόθυμα» να δέχονται τις πολιτικές αποφάσεις της κυβέρνησης. Κι αν είναι γνωστό ότι 8 μέλη από την εξεταστική επιτροπή της Βουλής για τα Τέμπη αναβαθμίστηκαν με θέση στο Υπουργικό Συμβούλιο, δεν είναι εξίσου γνωστές οι ανώτερες θέσεις που κατέλαβαν οι περισσότεροι από τα τότε μέλη του ΚΑΣ.

Τα «πορίσματα» των ειδικών επικαλούνταν εδώ και δύο χρόνια η κυβέρνηση για να στηρίξει το αφήγημά της για την έκρηξη στα Τέμπη. Κι όποιος αντιτασσόταν σε αυτό, ακόμη κι αν παρουσίαζε επιστημονική τεκμηρίωση, έμπαινε αυτομάτως στη χορεία των «γραφικών» ή των «συνωμοσιολόγων».

Για πολύ καιρό, οι μόνοι αποδεκτοί ως «ειδικοί» στη δημόσια σφαίρα ήταν οι πρόθυμοι να συγκαλύψουν εγκλήματα, πραγματικά και συμβολικά. Τελικά ο πρωθυπουργός αναγκάστηκε, υπό το βάρος των τεράστιων κινητοποιήσεων, να παραδεχτεί ότι τα «πορίσματα των ειδικών», που παρουσιάζονταν ως οι μόνες «επιστημονικές» αλήθειες, δεν ήταν παρά κατά παραγγελία κατασκευές. Μόνο που αυτή η παραδοχή δεν αφορά μονάχα το έγκλημα στα Τέμπη…