Συνήθως, το τελευταίο άρθρο της χρονιάς είναι αποτίμηση. Η εικόνα του κόσμου μας θα μπορούσε να είναι αυτή που μονοπωλεί τα πρωτοσέλιδα και τις ειδήσεις. Πολλές πληροφορίες, κακές και καλές ειδήσεις και ανούσιος θόρυβος. Οι κακές είναι αυτές που σχολιάζονται περισσότερο. Οι καλές αυτές που επαινούνται λιγότερο. Αλλά εάν η εικόνα είναι βαλμένη σε ένα ισοζύγιο καλού και κακού, εντούτοις παραμένει σύνθετη, ενίοτε παραπλανητική. Γιατί δεν δείχνει κάτι απλό. Δεν δείχνει κάτι που έχει να κάνει μόνο με ιστορίες, εμπειρίες, αριθμούς και στατιστικά.
Ολα τα παραπάνω είναι χρήσιμα, αλλά δεν απαντούν σε οντολογικά ή και υπαρξιακά ερωτήματα. Δεν απαντούν στο θέμα της ζωής που αξίζει να τη ζει κάποιος γιατί και οι άλλοι -αυτοί που ξέρει και αυτοί που δεν ξέρει, οι γείτονές του και αυτοί που ζουν μακριά του- ζουν στην επικράτεια της ευτυχίας ή της ικανοποίησης. Ακόμα κι όταν η πιο ολοκληρωμένη ενημέρωση δίνει τις λεπτομερέστερες αναλύσεις για τη ζωή και τον άνθρωπο, υπάρχουν πράγματα που λειτουργούν στα σκοτεινά και, πάντως, όχι με μπούσουλα αυτά που ξέρουμε. Μάλλον μας καθορίζουν αυτά που δεν ξέρουμε - είτε γιατί απλά έχουν να κάνουν με τη σφαίρα του γνωστικού προβλήματος (δηλαδή, απλώς, δεν τα ξέρουμε) είτε γιατί δεν θέλουμε να τα ξέρουμε.
Αν ρίξουμε μια ματιά στον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, μόνο στο πεδίο των συγκρούσεων έχουμε έναν απολογισμό τουλάχιστον 45.399 νεκρών και 107.940 τραυματισμένων Παλαιστινίων. Τον Νοέμβριο του 2024, ο ΟΗΕ δημοσίευσε την ανάλυσή του που καλύπτει μόνο τα θύματα που επαληθεύτηκαν από τουλάχιστον τρεις ανεξάρτητες πηγές σε διάστημα 6 μηνών, μεταξύ Νοεμβρίου 2023 και Απριλίου 2024, και διαπίστωσε ότι το 70% των θανάτων Παλαιστινίων στη Γάζα είναι γυναίκες και παιδιά. Από τις 7 Οκτωβρίου 2023, ξανά σύμφωνα με στοιχεία από τον ΟΗΕ, έχουν σκοτωθεί συνολικά 14.500 παιδιά από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς. Κατά τη διάρκεια των επιθέσεων της Χαμάς εκείνη την ημέρα σκοτώθηκαν τουλάχιστον 1.139 Ισραηλινοί και περισσότεροι από 200 αιχμαλωτίστηκαν.
Αλλά και πάλι, τα θύματα στη Γάζα δεν είναι απλώς αριθμοί ούτε στόχοι κατά της Χαμάς, όπως υποστηρίζει ο Νετανιάχου. Η Χαμάς και το Ισραήλ επιδίδονται σήμερα σε ένα blame game, δηλαδή, ότι σαμποτάρει η κάθε πλευρά μια πιθανή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Η «καλή» είδηση είναι ότι και οι δύο πλευρές δηλώνουν «σημαντική» πρόοδο κατά τις προηγούμενες ημέρες. Αλλά, μιας και μιλάμε για ειδήσεις, ο πόλεμος στη Γάζα έχει προκαλέσει τον θάνατο 141-156 δημοσιογράφων και εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης. Από τις 20 Δεκεμβρίου 2024, οι έρευνες της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ) έδειξαν ότι τουλάχιστον 141 δημοσιογράφοι ήταν μεταξύ των νεκρών στη Γάζα, τη Δυτική Οχθη, το Ισραήλ και τον Λίβανο από την έναρξη του πολέμου. Μιλάμε για την πιο θανατηφόρα περίοδο από το 1992, δηλαδή από τότε που η CPJ άρχισε να συλλέγει δεδομένα. Στον πόλεμο της Ουκρανίας έχουν σκοτωθεί λιγότεροι δημοσιογράφοι. Τέλος, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF), η πιο θανατηφόρα περιοχή για τους δημοσιογράφους είναι μακράν τα παλαιστινιακά εδάφη. Αλλά για να καταλάβει κάποιος τη διαφορά κλίμακας, αξίζει να πούμε ότι στα 6 χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου σκοτώθηκαν 69 δημοσιογράφοι.
Για ποια εικόνα μπορούμε να μιλάμε όταν χάνεται το σώμα της αφήγησης; Το ζήτημα είναι ότι μερικοί που κυβερνούν τις τύχες πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων, κακομεταχειρίζονται την ύλη της εμπειρίας, της Ιστορίας, της ανθρωπιάς. Η αλήθεια, η ελευθερία, το μέλλον γίνονται ένα συμβατικό «Χρόνια πολλά» ή ένα «Ευτυχισμένο το 2025». Ο απερχόμενος χρόνος αφήνει υλικά που θα εμποδίσουν το 2025 να είναι ευτυχισμένο. Οταν βασανίζονται η Γαλλία και η Γερμανία, η Ευρώπη δεν θα είναι στα καλά της. Αλλά υπάρχει ο Μακρόν για τους Γάλλους, ο Σολτς για τους Γερμανούς, ο Ερντογάν για τους Τούρκους, ο Νετανιάχου για τους Ισραηλινούς, ο Πούτιν για τους Ρώσους, ο Αχμέντ αλ Σάρα (γνωστός και ως Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζουλάνι) για τη Συρία, ο Τραμπ για τους Αμερικανούς...
Θα δούμε τι θα γίνει με τη Διώρυγα του Σουέζ. Πάντως, ο Παναμάς μπορεί να εξοργίζεται άνετα με την αξίωση του Τραμπ να επανέλθει η Διώρυγά του στον έλεγχο των ΗΠΑ. Βέβαια, τα καλά νέα αφορούν τους Καναδούς οι οποίοι, εάν εγκαταλείψουν τον Τζάστιν Τριντό που τους υπερφορολογεί και γίνουν εθελουσίως η 51η Πολιτεία των ΗΠΑ, θα δουν μείωση των φόρων πάνω από 60%. Αλλά ας σταματήσουμε εδώ και, με επίσης άδηλο το μέλλον της Γριλανδίας, του Βόρειου Πόλου και του ενδιαιτήματος του Αϊ-Βασίλη, ας ευχηθούμε σε όλους και όλες «Ευτυχές το 2025».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας