Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του αυταρχισμού, στον οποίο βύθισε τα Πανεπιστήμια ο γνωστός και ως νόμος Διαμαντοπούλου, ας προσπαθήσουμε να προβάλουμε τις αντιδημοκρατικές προβλέψεις και τις αυταρχικές ρυθμίσεις του στο πολιτικό σύστημα της χώρας και στον τρόπο ανάδειξης των οργάνων που καλούνται να τη διοικήσουν.
Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι στο όνομα των παθογενειών που εμφανίζουν τα δημοκρατικά πολιτικά συστήματα, ξεκινώντας από τον κομματισμό και τις πελατειακές σχέσεις και φτάνοντας μέχρι τη διαφθορά και τη διαπλοκή των εξουσιών, ένας «φωτισμένος μεταρρυθμιστής», με πρόσχημα την εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό της πολιτικής ζωής, καταργεί τη δημοκρατική ανάδειξη των οργάνων διοίκησης.
Και αποδίδοντας όλα τα δεινά στη Δημοκρατία, εφαρμόζει ένα... καινοτόμο πλην όμως απολύτως αυταρχικό εκλογικό σύστημα, σύμφωνα με το οποίο η άμεση, καθολική και δημοκρατική ψηφοφορία στις εθνικές εκλογές καταργείται και στη θέση της εισάγεται ένα συγκεντρωτικό σύστημα έμμεσης ανάδειξης των οργάνων διοίκησης του κράτους.
Θεσμοθετείται λοιπόν ένα Συμβούλιο Σοφών, αποτελούμενο κατά το ήμισυ από Ελληνες πολιτικούς, που εκλέγονται όμως ως προσωπικότητες, χωρίς δηλαδή να έχουν προηγουμένως υποβάλει προς έγκριση συγκεκριμένο πολιτικό σχέδιο και δεσμευτικό πρόγραμμα δράσης στο εκλογικό σώμα.
Κατά το υπόλοιπο ήμισυ, το Συμβούλιο απαρτίζεται από διεθνείς «φίλους» των εσωτερικών μελών του, από διορισμένες δηλαδή από τους ίδιους προσωπικότητες. Ο πρόεδρος μάλιστα του Συμβουλίου των Σοφών θα πρέπει να προέρχεται υποχρεωτικά από τα διορισμένα εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου των Σοφών.
Το Συμβούλιο αυτό είναι αρμόδιο να προκηρύξει τις εθνικές εκλογές και να... αξιολογήσει τους υποψήφιους πρωθυπουργούς και έχει τη δικαιοδοσία να απορρίψει εκείνους τους υποψήφιους, που κατά τη γνώμη του δεν πληρούν τις προδιαγραφές που το ίδιο θέτει για τη διακυβέρνηση της χώρας.
Καταλήγει έτσι στην προεπιλογή τριών πολιτικών αρχηγών, τους οποίους χρίζει υποψηφίους και τους παραδίδει στους πολίτες, προκειμένου εκείνοι στη συνέχεια «ελεύθερα και δημοκρατικά» να επιλέξουν εκείνον που θα τους κυβερνήσει.
Ο επόμενος πρωθυπουργός θα είναι λοιπόν υποχρεωτικά ένας εκ των τριών «εκλεκτών» του Συμβουλίου.
Αν αντί του πρωθυπουργού της χώρας φανταστούμε τον πρύτανη ενός Πανεπιστημίου, τότε έχουμε σε όλο του το μεγαλείο τον οργουελικής έμπνευσης νόμο Διαμαντοπούλου να εφαρμόζεται για την κατάργηση της Δημοκρατίας και την εδραίωση ενός ολοκληρωτικού, αυταρχικού και συγκεντρωτικού συστήματος ανάδειξης των οργάνων διοίκησης στα ελληνικά Πανεπιστήμια.
Οσο για τη νομιμοποίηση του παραλληλισμού της διοίκησης ενός κράτους με τη διοίκηση ενός Πανεπιστημίου είναι νομίζω φανερό ότι αν το δημοκρατικό πολίτευμα αποτελεί κατάκτηση του ανθρώπινου πολιτισμού έπειτα από αιώνες συγκρούσεων και αγώνων, πολλώ δε μάλλον αυτό αποτελεί κατάκτηση για τη διοίκηση πνευματικών ιδρυμάτων.
Αφού η πνευματική δημιουργία, με τη μορφή τής παραγωγής και της μετάδοσης της επιστημονικής γνώσης, είναι εμπεδωμένο πλέον, τουλάχιστον στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, ότι έχει ως προαπαιτούμενο τη Δημοκρατία, η οποία εγγυάται τις ακαδημαϊκές ελευθερίες και συγκεκριμένα την ελευθερία της σκέψης, του λόγου και της έκφρασης.
Αυτό το… οργουελικής έμπνευσης σύστημα διοίκησης έφερε λοιπόν στα Πανεπιστήμια ο νόμος Διαμαντοπούλου. Ο οποίος διαπνέεται από το αυταρχικό δόγμα: «Η Δημοκρατία βλάπτει σοβαρά τα Πανεπιστήμια».
Τα Συμβούλια που θέσπισε ο νόμος Διαμαντοπούλου θα μείνουν στην Ιστορία ως ο μοναδικός πανεπιστημιακός θεσμός που λειτούργησε ερήμην της πανεπιστημιακής κοινότητας. Αφού μόνιμη αγωνία τους ήταν η αναζήτηση ασφαλών χώρων προκειμένου να συνεδριάζουν εν κρυπτώ...
Ακόμη θα μείνουν στην Ιστορία ως ο θεσμός εκείνος που έβλεπε τα Πανεπιστήμια να καταρρέουν από την πολιτική της λιτότητας και, σαν άλλοι Νέρωνες, θαύμαζαν από μακριά την καταστροφή. Προφανώς σε ένδειξη… ευγνωμοσύνης προς τις κυβερνήσεις στις οποίες όφειλαν την ύπαρξή τους.
Τα Συμβούλια ακόμη θα μείνουν στην Ιστορία ως οι μοναδικοί θεσμοί που δημιουργήθηκαν στο όνομα της αυτοδιοίκησης και θεσμοθετήθηκαν ως όργανα... ετεροδιοίκησης. Αφού κατά το ήμισυ στελεχώθηκαν, διά διορισμού, από μέλη ξένα με την πανεπιστημιακή κοινότητα και άσχετα με τη διοικητική της πρακτική.
Οσο για τους... λαμπρούς επιστήμονες από το εξωτερικό που πλαισίωσαν τα πρώτα Συμβούλια, αυτοί, χωρίς πιθανόν και να το γνωρίζουν, έπαιξαν ρόλο άλλοθι και προπετάσματος καπνού στην επιχείρηση κυβερνητικής άλωσης των πανεπιστημίων.
Αφού στη συντριπτική τους πλειοψηφία μπορεί να ήταν άριστοι, πράγματι, επιστήμονες, δεν μπόρεσαν όμως να προσφέρουν τα αναμενόμενα, καθώς ήταν ξένοι με το σύνθετο έργο της διοίκησης των πανεπιστημίων και με την πολύπλοκη ελληνική πραγματικότητα.
Ο απρόκλητα αντιδημοκρατικός άλλωστε τρόπος της ανάδειξής τους λειτούργησε υπέρ της δημιουργίας δικτύων διαπλοκής και σχέσεων εξάρτησης εντός των Συμβουλίων.
Αμεση προτεραιότητα λοιπόν της σημερινής κυβέρνησης είναι η αποκατάσταση της εσωτερικής δημοκρατίας και η επαναφορά της ακαδημαϊκής αυτοδιοίκησης και των ακαδημαϊκών ελευθεριών στα Πανεπιστήμια.
Γιατί μόνον έτσι αυτά θα αναπνεύσουν ελεύθερα και θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στο βαρύ έργο τους, να οδηγήσουν δηλαδή τη χώρα σε μια εποχή που ονομάστηκε και εποχή της οικονομίας της γνώσης, στον δρόμο της ανάπτυξης και της ευημερίας.
* καθηγητής, πρώην πρύτανη ΑΠΘ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας