Με αφορμή τη φετινή επέτειο του πραξικοπήματος της συνταγματαρχών και ως υποψήφιος ευρωβουλευτής με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) διατύπωσα δημοσίως την άποψη ότι κατά τη μετεμφυλιακή περίοδο του ακραίου και βίαιου αντικομμουνισμού «το καθεστώς ασκούσε εγκληματικές πρακτικές “πολιτοκτονίας” (policide/politicide) ως μέσο καταστολής και εκκαθάρισης των αντιφρονούντων».
Στη συνέχεια, διατύπωσα δημοσίως τη θέση ότι «σήμερα» -πενήντα χρόνια από την εγκαθίδρυση του δημοκρατικού πολιτεύματος- «η ηθική και πολιτική αποκατάσταση των τότε διωχθέντων Ελλήνων, με την αναγνώριση των πολιτοκτονικών πρακτικών της περιόδου και τη δημόσια Συγγνώμη προς τα θύματα, είναι αξιακό ζήτημα πρωταρχικής σημασίας για την Ελληνική Δημοκρατία».
Ενέταξα την πρόταση αυτή στο ευρύτερο πλαίσιο μιας πολιτικής διαδικασίας «εξομάλυνσης και συμφιλίωσης που ξεκίνησε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή με τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ και συνέχισε η αντίστοιχη του Ανδρέα Παπανδρέου με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης».
Δεν υπήρξαν αντιδράσεις. Για εμένα και τους συνεργάτες μου ήταν κάτι παραπάνω από αναμενόμενο ότι η πρόταση θα παρασιωπηθεί. Οχι μόνο επειδή κάποιοι και κάποιες θα τη θεωρούσαν ως προεκλογικό τέχνασμα για προβολή και δημοσιότητα. Προβλέποντας τούτο το ενδεχόμενο, συμπεριλάβαμε στο τελευταίο εδάφιο της δημόσιας ανακοίνωσής μου και την επισήμανση ότι «δυστυχώς, αν και η “πολιτοκτονία” των Ελλήνων αριστερών αντιφρονούντων αποτελεί ανοιχτή πληγή της σύγχρονης ιστορίας μας, τα πολιτικά κόμματα, το καθένα για δικούς του λόγους, παρασιωπούν το ιστορικό γεγονός».
Η πρόταση εμπεριέχει άφθονη εκρηκτική ύλη ώστε να ταρακουνήσει τη ληθαργούσα ιστορική και ηθική συνείδηση και να προκαλέσει αναψηλάφηση των ιστορικών δεδομένων από μια διαφορετική οπτική γωνία από εκείνη των κομματικών ιδεολογιών. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που δεν τολμάει κανείς, «δεξιά» και «αριστερά», να εκθέσει την πολιτοκτονική πρακτική του μετεμφυλιακού κράτους. Και οι σχετικές επιστήμες σιωπούν και δεν θεματοποιούν τα γεγονότα από τη σκοπιά των θυμάτων, όχι της πολιτικής ιδεολογίας τους.
Αυτός ο κύκλος της τραυματικής συλλογικής μνήμης από τη μια πλευρά και της συστηματικής παρασιώπησης και απώθησης από την άλλη θα πρέπει να κλείσει τυπικά με τη δημόσια συγγνώμη της ελληνικής πολιτείας προς τα θύματα. Πρέπει να αρχίσουμε να συμφιλιωνόμαστε κριτικά με το ιστορικό παρελθόν της χώρας.
Επανέρχομαι στο ζήτημα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα Θύματα των Βασανιστηρίων (26 Ιουνίου). Χιλιάδες είναι οι τυπογραφικές σελίδες με μαρτυρίες για τα αναίτια φρικιαστικά βασανιστήρια των εξόριστων και των φυλακισμένων κομμουνιστών με πρόφαση τον πολιτικό σωφρονισμό τους.
Οι συνάδελφοι και οι συναδέλφισσες που ασχολούνται επιστημονικά, κυρίως οι νέοι επιστήμονες, θα πρέπει να θεματοποιήσουν επιστημονικά και το γεγονός της πολιτοκτονίας των Ελλήνων κομμουνιστών στις έρευνές τους γύρω από ζητήματα διωγμών, εθνικών και πολιτικών εκκαθαρίσεων, αμαχοκτονιών, γυναικοκτονιών, γενοκτονιών.
Δεν υπάρχει μόνο μια ποίηση της ήττας, υπάρχει και μια εγκληματική πραγματικότητα βασανιστηρίων που σακάτεψε κυριολεκτικά, σωματικά και ψυχικά, ανθρώπους για μια δήλωση μετανοίας.
Σε αυτούς και τις οικογένειές του η σύγχρονη δημοκρατική ελληνική πολιτεία οφείλει μια συγγνώμη.
*Καθηγητής, μέλος της διοίκησης του ΑΠΘ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας