Το τελικό προϊόν του δικτύου της βενετσιάνικης κλίκας στην Αγγλία ήταν ο Ισαάκ Νεύτωνας, που ξεκίνησε μελετώντας τον Gassendi, συνέχισε με τον Καρτέσιο, καταλήγοντας τελικά στον Βάκωνα (Bacon). Αποτελούσε το τελικό προϊόν του προγράμματος των μαθημάτων του Sarpi. Και όταν η δημοσίευση των έργων του Νεύτωνα δεν απέκτησε τον αναμενόμενο αντίκτυπο, τότε στάθηκε χορηγός η Βενετία. Η επίσκεψη του Βενετσιάνου αρχικατασκόπου Antonio Conti στην Αγγλία κατά το 1715-1718 «δημιούργησε» τον Νεύτωνα ως τον κατεξοχήν επιστήμονα, όπως ακριβώς ο Sarpi είχε «δημουργήσει» τον Γαλιλαίο πριν από εκατό χρόνια.
Η διαμορφωμένη πρωτοκαθεδρία του Νεύτωνα σε σχέση με τον Leibniz από τον Conti απηχούσε ακριβώς αυτό που έφτιαξε ο Sarpi, δηλαδή τον Γαλιλαίο σε αντιδιαστολή με τον Κepler, εκατό χρόνια πριν. Το 1526, 34 χρόνια μετά το πρώτο υπερατλαντικό ταξίδι του Κολόμβου, ο Ισπανός Δομινικανός λόγιος Francisco de Vitoria διορίστηκε στην έδρα της Θεολογίας, στο ισπανικό πανεπιστήμιο της Salamanca. Για την επόμενη εικοσαετία, ο Vitoria στρατολόγησε μια ομάδα ακολούθων, που παρήγαγε ένα τεράστιο έργο, περιλαμβάνοντας τη θεολογία, την οικονομία, το φυσικό δίκαιο και τη νομολογία.
Αυτά τα άτομα διαμόρφωσαν τη Σχολή της Salamanca. Η επιστημολογική επιρροή της Salamanca ήταν διάχυτη μέχρι και τον 18ο αιώνα, και κυρίως στον προτεσταντικό Βορρά. Πρόσφατα έχει ανανεωθεί το ενδιαφέρον για τη Σχολή αυτή, κυρίως μέσω του Ινστιτούτου Von Mises και των φανατικών υποστηρικτών του ελεύθερου εμπορίου στην Αυστριακή Σχολή της Οικονομίας, με κύριους εκπροσώπους τον Francisco de Vitoria, τον στενότερο σύμβουλο του Καρόλου του V, του Αψβούργου αυτοκράτορα και μετέπειτα του γιου του, του Φίλιππου του ΙΙ. Πολλές από τις περισσότερο επεξεργασμένες θεωρίες για το ελεύθερο εμπόριο και τον μονεταρισμό, που αναδύθηκαν αργότερα με τα γραπτά του Grotius, του John Locke και άλλων, προέκυπταν από τις θεωρίες της.
Ο de Vitoria ίδρυσε τη σχολή του την εποχή της ραγδαίας επέκτασης της Ισπανικής Αυτοκρατορίας, που χρηματοδοτούνταν από τράπεζες του Augsburg, της Αμβέρσας και της Γένοβας, που όλες τους αποτελούσαν παραρτήματα βενετσιάνικων συμφερόντων. Ο de Vitoria με τους φοιτητές του στη Salamanca έγιναν οι θεωρητικοί και οι προπαγανδιστές της Αυτοκρατορίας, διαμορφώνοντας εκείνες τις πολιτικές που δικαιολογούσαν την αποικιοκρατία.
Ο de Vitoria εστιάζει κυρίως στα δικαιώματα της ιδιοκτησίας και στους δίκαιους πολέμους. Επηρεαζόταν κυρίως από τον Alfonso Tostado, επίσκοπο της Avila, διαμορφώνοντας μια ολόκληρη θεωρία για το Διεθνές Δίκαιο, που δικαιολογούσε την εκμετάλλευση και την υποδούλωση των ιθαγενών πληθυσμών, μη δεχόμενος τον μεσαιωνικό ισχυρισμό ότι επιτρέπεται να υποδουλώνουν μη χριστιανικούς πληθυσμούς... επειδή δεν είναι χριστιανοί!! Ο de Vitoria χρησιμοποίησε τον Ρωμαϊκό Νόμο, υποστηρίζοντας την υποδούλωση με βάση τα δικαιώματα της ιδιοκτησίας.
*Ομότιμος καθηγητής Τμήματος ΕΜΜΕ Πανεπιστημίου Αθηνών
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας