Οι Μαύρες Λίστες της Εκκλησίας

Στην καρδιά της μεσαιωνικής Ευρώπης, μέσα στα τείχη ενός μικρού χωριού, μεταξύ λόφων και δασών, ζούσε μια κοινότητα ανθρώπων. Η κοινότητα αυτή, όπως κάθε κοινότητα τον Μεσαίωνα, ήταν προσδεδεμένη στην πίστη και την παράδοση και την κυβερνούσε μια αυστηρή ιεραρχία. Η Εκκλησία ασκούσε ισχυρό κυριαρχικό έλεγχο στις ζωές των κατοίκων.

Στο επίκεντρο αυτής της ιστορίας βρισκόταν ένας άνδρας με το όνομα Γεράρδος. Χαρισματικός και ανεξάρτητος χαρακτήρας, ο Γεράρδος τόλμησε να αμφισβητήσει κάποιες δογματικές αρχές της Εκκλησίας. Γνωστός για την υψηλή νοημοσύνη του και την ευφράδεια του λόγου του, άρχισε να αμφισβητεί δημοσίως τις καθιερωμένες πεποιθήσεις και πρακτικές. Οι ερωτήσεις του προξενούσαν δυσαρέσκεια μεταξύ πολλών χωριανών. Φήμες για αιρετικές απόψεις άρχισαν να κυκλοφορούν.

Ο τοπικός ιερέας, πατέρας Βενέδικτος, αντιμετώπιζε τον Γεράρδο με αυξανόμενη ανησυχία. Φοβούμενος ότι μια τέτοια συμπεριφορά, όπως του Γεράρδου, θα μπορούσε να οδηγήσει άλλους μακριά από την πίστη, ο πατέρας Βενέδικτος ανέφερε την υποτιθέμενη αίρεση του Γεράρδου στις ανώτερες αρχές της Εκκλησίας. Με μια γρήγορη κίνηση, εξεδόθη τότε μια απόφαση εξοστρακισμού του Γεράρδου. Ο Γεράρδος θα εκτοπιζόταν από την Εκκλησία και θα καταδικαζόταν σε μια ζωή έξω από την προστασία της θρησκευτικής κοινότητας.

Ο εξοστρακισμός του Γεράρδου προκάλεσε σοκ στο χωριό, δημιουργώντας βαθύ ρήγμα μεταξύ των κατοίκων. Κάποιοι στάθηκαν στο πλευρό της απόφασης της Εκκλησίας, φοβούμενοι τον θυμό του Θεού αν ενωθούν με τον εξοστρακισμένο άνδρα. Αλλοι, ωστόσο, ένιωσαν αλληλεγγύη προς τον Γεράρδο, αναγνωρίζοντας το θάρρος που χρειάστηκε για να αμφισβητήσει τα καθιερωμένα πρότυπα.

Για χρόνια, ο Γεράρδος έζησε στις παρυφές του χωριού, αποφεύγοντας τους πολλούς, αλλά βρίσκοντας παρηγοριά στην παρέα όσων μοιράζονταν τις ιδέες του. Συνέχισε τις διανοητικές αναζητήσεις του, συμμετέχοντας σε φιλοσοφικές συζητήσεις και δημιουργώντας μια μικρή ομάδα από οπαδούς που αναζητούσαν μια πιο ανοιχτή προσέγγιση στην πίστη.

Καθώς περνούσαν τα χρόνια, οι άνεμοι της αλλαγής άρχισαν να πνέουν μέσα στο χωριό. Η Εκκλησία η ίδια υποβλήθηκε σε μεταρρυθμίσεις. Κάποιες από τις ιδέες, που κάποτε είχε προβάλει ο Γεράρδος, βρήκαν αποδοχή μέσα στην ευρύτερη θρησκευτική κοινότητα. Καθώς εξελισσόταν το θεολογικό τοπίο, προέκυψε μια νέα αντίληψη των πραγμάτων, και ο εξοστρακισμένος άνδρας βρήκε έναν δρόμο πίσω στην Εκκλησία.

Με μια απροσδόκητη ανατροπή της μοίρας, ο Γεράρδος κλήθηκε να συμφιλιωθεί με την Εκκλησία, με την αναγνώριση πλέον των μεταβαλλόμενων απόψεων και της αξίας της ποικιλομορφίας στη διανοητική έρευνα. Το χωριό βίωσε μια μεταμόρφωση, αποδεχόμενο έναν πιο ανοιχτό και συμπεριληπτικό τρόπο προσέγγισης στην πίστη. Η ιστορία του Γεράρδου του εξοστρακισμένου και της επανασύνδεσής του με την Εκκλησία είναι μια μαρτυρία των πολυπλοκοτήτων της μεσαιωνικής ζωής, της δύναμης να αμφισβητούνται τα θεμελιώδη πρότυπα και της ικανότητας για ανάπτυξη και αλλαγή τόσο σε ατομικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο.

Ολη αυτή η προηγηθείσα αφήγηση είναι η κατά λέξη απάντηση (αγγλιστί) του ChatGPT, όταν του ζήτησα να μου γράψει μια φανταστική ιστορία αφορισμού κατά τον Μεσαίωνα. Αφορμή, η καταδίκη από την τοπική Εκκλησία των δύο Κερκυραίων βουλευτών, Αλέκου και Δημήτρη. Στην επόμενη συνομιλία μου με την τεχνητή νοημοσύνη, θα ζητήσω μια ιστορία και για τον τρίτο βουλευτή, Στέφανο, αυτόν που «επέδειξε φρόνημα ορθοδόξου χριστιανού και διεφύλαξε ακέραιη τη συνείδησή του». Και μια ιστορία ακόμη για την ηχηρή σιωπή της Διοικούσας Εκκλησίας απέναντι στα κηρύγματα μίσους από πολιτικούς τε και ιεράρχες. Π.χ., να πτύωμεν ή να μην πτύωμεν τελικώς τους ομοφυλόφιλους του Αμβροσίου Καλαβρύτων;

ΥΓ.1: Αμβρόσιος: «Αποβράσματα της κοινωνίας σήκωσαν κεφάλι! Φτύστε τους!». Πολυπληθές ακροατήριο, μετά την καταδίκη για τη ρητορική μίσους, επευφημούσε τον καταδικασθέντα. Πριν από έναν χρόνο, μετά τα Τέμπη, ο ίδιος ιεράρχης μιλούσε για θεία τιμωρία αυτών που επέστρεφαν από το «αμαρτωλό» καρναβάλι.

ΥΓ.2: Ιησούς προς Φαρισαίους: «Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ». Που μεθερμηνευόμενο σημαίνει ότι ο Αθηνών και πάσης Ελλάδος παραβίασε θεία επιταγή όταν ζητούσε ονομαστική ψηφοφορία(!) από την ελληνική Βουλή. Μπορούσε να φτιάξει την όποια λίστα ήθελε, μαύρη για τον Αλέκο και τον Δημήτρη, λευκή και στεφανωμένη για τον Στέφανο, περιοριζόμενος στα του Θεού.

ΥΓ.3: Επί των 70 παρισταμένων ιερέων και διακόνων της εν Κερκύρα συνάξεως δεν υπήρξε έστω και μία διαφορετική άποψη; Εστω και σιωπηρή; Ή όλα τα σκίασε η φοβέρα;