Θυμάται κανείς τη Συρία;

Σήμερα, 6 Φεβρουαρίου, κλείνει ένας χρόνος από τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε τις περιοχές της Νότιας Τουρκίας και της Βόρειας Συρίας, ισοπεδώνοντας πόλεις και χωριά στις δύο πλευρές των συνόρων και στοιχίζοντας τη ζωή σε περισσότερους από 55.000 ανθρώπους.

Παράλληλα, σε λίγες εβδομάδες συμπληρώνονται 13 χρόνια στη διάρκεια των οποίων η Συρία βιώνει τον παραλογισμό ενός αιματηρού εμφύλιου σπαραγμού και εξουθενωτικού πολέμου με χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια εκτοπισμένους ανθρώπους, που αναζητούν την ασφάλεια τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και έξω από αυτήν.

Ο χειμώνας για τους Σύρους που εκτοπίστηκαν από τη μακροχρόνια σύρραξη στη χώρα τους ήταν πάντα δύσκολος. Οι υποδομές έχουν καταστραφεί, ενώ η Τουρκία εξακολουθεί να πλήττει στη Βόρεια Συρία, σε τακτά διαστήματα, σταθμούς ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, οικισμούς, νοσοκομεία, με πιο πρόσφατες επιθέσεις πριν από λίγες εβδομάδες, σκοτώνοντας δεκάδες πολίτες... Με κατεστραμμένα τα σπίτια τους, περίπου 800 χιλιάδες άνθρωποι ζουν σε σκηνές που κάθε χρόνο καταστρέφονται από τη βροχή και το χιόνι και σε προσωρινά καταφύγια, χωρίς δυνατότητα θέρμανσης.

Οι περικοπές βοήθειας, η κλιμάκωση της βίας και οι μακροχρόνιες επιπτώσεις των σεισμών έχουν καταστήσει τον χειμώνα μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, ειδικά σε τμήματα των βορειοδυτικών περιοχών που ελέγχονται από αντάρτες οι οποίοι αντιτίθενται στην κυβέρνηση του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Ασαντ.

Αυτή η περιοχή, που βρισκόταν ήδη σε κρίση πριν από την καταστροφή της από τον σεισμό, φιλοξενεί περισσότερους από 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των περίπου 2,9 εκατομμυρίων που εκτοπίστηκαν βίαια. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι το 79% των εκτοπισμένων στα βορειοδυτικά ζει σε μέρη με «κρίσιμο επίπεδο υπερπληθυσμού που θέτει σε άμεσο κίνδυνο την υγεία τους».

Στα τέλη Ιανουαρίου, ισχυρές βροχοπτώσεις προκάλεσαν πλημμύρες, καταστρέφοντας 233 σκηνές και προκαλώντας ζημιές σε περίπου 1.800, σύμφωνα με την Πολιτική Αμυνα της Συρίας (πιο γνωστή ως Λευκά Κράνη).

Ανθρωπιστικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι οι συνθήκες επιδεινώνονται από τα κενά χρηματοδότησης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι, ενώ ο ΟΗΕ ζήτησε 5,41 δισεκατομμύρια δολάρια για τη βοήθεια που συντονίζει στη Συρία, το 2023 έλαβε μόλις το 37,8% αυτού του ποσού. Σταγόνα στον ωκεανό, σε μια περιοχή του πλανήτη μας όπου καταγράφεται μία από τις μεγαλύτερες, συνεχιζόμενες ανθρωπιστικές κρίσεις!

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα έχει μειώσει στο ελάχιστο τη βοήθεια που παρέχει στη Συρία, προκαλώντας ανησυχία για τις επιπτώσεις στους πιο ευάλωτους. «Τα παιδιά είναι τα πρώτα θύματα της έλλειψης τροφής», όπως αποτυπώνεται σε σχετικές εκθέσεις της UNICEF.

«Η ζωή έχει αλλάξει δραματικά. Ο φόβος των βομβαρδισμών είναι πάντα εκεί», σύμφωνα με όσα γράφει ένας πρώην κάτοικος της Δαμασκού που έχει εκτοπιστεί στο Ιντλίμπ. «Οι άνθρωποι δεν αισθάνονται ασφαλείς να περπατήσουν στις αγορές, οπότε τα καταστήματα δεν φέρνουν νέα αγαθά... Δεν υπάρχουν δουλειές, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αρκετά χρήματα για τροφή και για θέρμανση... Πολλοί άνθρωποι έχουν φύγει».

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης αντιμετωπίζουν όσες υγειονομικές μονάδες δεν έχουν καταστραφεί εντελώς. Κάθε χειμώνα, ο κρύος καιρός φέρνει αύξηση των αναπνευστικών ασθενειών, οι οποίες μπορεί να είναι θανατηφόρες -ειδικά σε πολύ μικρά παιδιά- εάν είναι σοβαρές και χωρίς θεραπεία.

Φέτος, οι γιατροί αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν ακόμα πιο σοβαρές περιπτώσεις λόγω της μακροχρόνιας έλλειψης προμηθειών όπως θερμοκοιτίδες, αναπνευστήρες και κρεβάτια, φάρμακα, υγειονομικό υλικό, την ώρα που οι ανάγκες πολλαπλασιάζονται εξαιτίας των άθλιων συνθηκών διαβίωσης στους καταυλισμούς όπου, όπως χαρακτηριστικά τονίζουν, «οι άνθρωποι καίνε άνθρακα, πλαστικό, παπούτσια και οποιαδήποτε άλλα υλικά για να παραμείνουν ζεστοί».

Και προσθέτουν: «Οι βομβαρδισμοί όχι μόνο αφαίρεσαν ανθρώπινες ζωές, αλλά και το μέλλον των Σύρων, στοχεύοντας την επισιτιστική ασφάλεια, τα σχολεία, τα νοσοκομεία και τις βιομηχανίες που παρέχουν θέσεις εργασίας σε χιλιάδες αμάχους στη βορειοδυτική Συρία». «Ζητάμε στήριξη», καταλήγουν... κλείνοντας σε λίγες συλλαβές την κραυγή απελπισίας που απευθύνουν οι αόρατοι και πολλαπλά «λαβωμένοι» άνθρωποι αυτού του τόπου!

Εχουμε χρέος να «μην ξεχνάμε»... Η διεθνής κοινότητα, οι διεθνείς οργανισμοί ας πάψουν να αποστρέφουν το βλέμμα από την τραγωδία που ξετυλίγεται (με την ανοχή ή και τη συμμετοχή τους σε κάποιες περιπτώσεις), χρόνια τώρα στη Συρία, τόσο κοντινή σε εμάς, γεωγραφικά, ιστορικά, πολιτισμικά και, τώρα πια, τόσο ασφυκτικά περιχαρακωμένη στην «αφόρητη μοναξιά της λήθης».

*Τ. πρόεδρος UNICEF Ελλάδας, μέλος της Ομάδας Δικαιωμάτων της Νέας Αριστεράς