Διαχείριση και διακυβέρνηση

Δεν είναι λίγες οι φορές που εφαρμόζει μέρος μόνο από το αρχικό. Αλλοτε πάλι το προσαρμόζει, το μεταβάλλει ή, στη χειρότερη περίπτωση, το αγνοεί και ακολουθεί άλλο.

Οι υποχωρήσεις σε διάφορες πιέσεις, η υπερεκτίμηση των ικανοτήτων και η σιγουριά της νίκης δημιουργούν κλίμα αλαζονείας και κακοδιαχείρισης.

Τότε είναι που κάνει λόγο για προσαρμογή στις πραγματικές συνθήκες, στην ουσία όμως έχει διολισθήσει σε μια διαχείριση, η οποία οδηγεί βαθμιαία, αλλά σταθερά, στη στασιμότητα. Ασχολείται με δείκτες και αριθμούς, ενώ η πραγματική κατάσταση είναι άλλη. Η επικοινωνία αντικαθιστά την πολιτική.

Η διαχείριση οδηγεί στη μονοτονία, στην επανάληψη και τέλος στην κόπωση. Και τα παραπάνω δεν αντανακλούν μόνο στο κόμμα που κυβερνά, αλλά και στην κοινωνία.

Η τελευταία βυθίζεται στην ανοχή, στην απραξία και στην παραίτηση. Ολα αυτά το κυβερνών κόμμα τα εκλαμβάνει ως ανάθεση της εξουσίας εν λευκώ.

Η διαχείριση έχει εξοβελίσει τη διακυβέρνηση. Οταν κυβερνάς εφαρμόζεις το πρόγραμμά σου και προχωρείς και πέρα απ’ αυτό. Το επεκτείνεις και πέραν της θητείας σου. Το κυβερνών κόμμα βρίσκεται σε λειτουργία, σε εγρήγορση και οι πολίτες, ενεργοί πλέον, δεν παρακολουθούν ως θεατές τα όσα συμβαίνουν, αλλά μετέχουν στην εξέλιξή τους με την έγκριση ή την απόρριψη, αλλά κυρίως με τη συμμετοχή στη διαμόρφωσή τους. Τα μηνύματά τους γίνονται αφετηρία για θετικές εξελίξεις και οι παρεμβάσεις τους έχουν χαρακτήρα ελεγκτικό, αλλά και προωθητικό.

Τι συμβαίνει, όμως, σ’ ένα κόμμα που έχασε τις εκλογές; Πολλές φορές ακούμε να γίνεται λόγος για απολογισμό και για διαχείριση της ήττας. Το πρώτο είναι αναπόφευκτο, αλλά και αναγκαίο.

Σε οδηγεί στη διαπίστωση λαθών και στη διόρθωσή τους, στην κατανόηση της λαϊκής ετυμηγορίας και της δικής σου αναντιστοιχίας μ’ αυτήν. Το προτεινόμενο αφήγημα δεν λειτούργησε ή οι άνθρωποι που κλήθηκαν να το προβάλουν δεν ήταν οι κατάλληλοι ή και τα δύο; Οπως και να ’χει το πράγμα, οι απαντήσεις θα δοθούν ή από τα πρόσωπα ή από τη ζωή.

Το δεύτερο όμως (η διαχείριση της ήττας), που προβάλλεται ως δήθεν προβληματισμός από τους αντιπάλους, σε καθηλώνει, σε ακινητοποιεί και προκαλεί πρόβλημα ταυτότητας και φυσιογνωμίας, τα οποία έτσι κι αλλιώς καλείσαι να λύσεις.

Τα προβλήματα αυτά λύνονται εν κινήσει, με το βλέμμα στην πορεία που επιβάλλεται να χαράξεις. Χωρίς να γίνεται τροχοπέδη ατενίζεις το μέλλον το οποίο καθημερινά γίνεται παρόν κι εσύ καλείσαι να βρεις τον βηματισμό σου.

Να λοιπόν και πάλι μπροστά μας η διακυβέρνηση. Ενα κόμμα που βρίσκεται στην αντιπολίτευση πρέπει να έχει μπροστά του αυτή την έννοια. Η αντιπολιτευτική λειτουργία πρέπει να πηγαίνει χέρι χέρι με την κυβερνησιμότητα. Προϊόντος του χρόνου πρέπει να υπερισχύσει η δεύτερη. Η εμπειρία του παρελθόντος πρέπει να μετατραπεί σε γνώση. Είναι αναγκαία, αλλά όχι ικανή συνθήκη.

Η οραματική σκέψη πρέπει να γίνει πολιτική διακυβέρνησης. Αυτή πρέπει να εμπλουτίζεται συνεχώς από την πρώτη για να μην καταλήξει σε απλή διαχείριση. Ο δρόμος για την επίτευξη αυτού του στόχου περνάει πρώτα απ’ όλα από τη γνώση των προβλημάτων. Χωρίς αυτήν δεν μπορείς να φτάσεις στη λύση τους.

Δεύτερη προϋπόθεση, η ιεράρχηση των θεμάτων. Ενα σχέδιο που εκτυλίσσεται σε βάθος χρόνου θα προσδιορίζει την έναρξη και την υλοποίηση των έργων.

Τρίτη προϋπόθεση, τα πρόσωπα που θα κληθούν να τα υπηρετήσουν. Ανθρωποι με τα κατάλληλα εφόδια, την ικανότητα, την εντιμότητα και το αίσθημα ευθύνης απέναντι στους πολίτες.

Τέταρτη προϋπόθεση, η διαφάνεια. Από την έναρξη μιας δράσης, τα ενδιάμεσα στάδια έως την τελική εφαρμογή πρέπει να εξαγγέλλονται, να αιτιολογούνται και να υποβάλλονται στην κρίση του κοινού.

Ενα κόμμα για να επιτύχει όλα αυτά πρέπει να είναι ανοιχτό στους πολίτες και να μην απαρτίζεται από τάσεις που προκαλούν καταστάσεις, αντιστάσεις και αποστάσεις.

Οι ιδεολογικές διαφοροποιήσεις δεν καταλήγουν αναγκαστικά σε ομαδοποιήσεις. Ενας οργανισμός είναι υγιής όταν όλα τα μέλη του λειτουργούν ανεπιτήδευτα, καλοπροαίρετα, χωρίς τακτικισμούς και προσωπικές στρατηγικές, με στόχο το γενικό καλό.

*Φιλόλογος - συγγραφέας