Ανάμεσα στις ειδήσεις των τελευταίων μηνών περιλαμβάνονται: «Εξαφάνιση» 17 τόνων λαδιού. Τρόφιμα-δηλητήριο. Οινοπνευματώδη που τυφλώνουν. Νοθευμένες τροφές. Παραπλανητικές προσφορές. Λειψές συσκευασίες. Ψεύτικες σημάνσεις. Αντικλεπτικά στα ράφια των σούπερ μάρκετ...
Σκοτεινές ειδήσεις στις οποίες ο καθένας θα μπορούσε να είναι θύμα αλλά οι περισσότεροι τις αντιμετωπίζουμε ως διαβατάρικα πουλιά. Τις βλέπουμε να περνούν και κανείς δεν τους δίνει σημασία: Ούτε εμείς που απειλούμεθα ούτε εκείνοι που είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον της ενημέρωσης. Προφανώς τόσο εμείς όσο και εκείνοι τις θεωρούμε ασήμαντες και τις αφήνουμε να συνθλίβονται από το «βάρος» «ειδήσεων» που αφορούν τα «έργα και τις ημέρες» των αστέρων της πολιτικής και του θεάματος.
Υπερβολές; Σε σύνολο 41 ειδήσεων που είχε αναρτήσει το Σάββατο στην πρώτη σελίδα ιστότοπος με πάνω από 1.000.000 -όπως διατείνονται οι υπεύθυνοί του- μοναδικούς επισκέπτες, οι 27 περιέγραφαν σκηνές από τη ζωή... αστέρων. Πού να χωρέσουν ειδήσεις που συνθέτουν τις καθημερινές μάχες που δίνουν οι απλοί άνθρωποι για τον επιούσιο - γνήσιο ή νοθευμένο.
Ειδήσεις σαν και αυτές που αναφέρονται στην πρώτη παράγραφο, ερμηνεύονται από βαθυστόχαστους (;) και παντογνώστες (;) ειδικούς ως όψεις της «εγκληματικότητας στην αγορά των τροφίμων». Αστυνομική ιστορία δηλαδή, με πανούργους κλέφτες και αγαθούς (εδώ χρησιμοποιείται με την έννοια του «καλού») αστυνόμους. Μια αναμέτρηση «των Αρσέν Λουπέν με τους Σέρλοκ Χολμς» των τροφίμων. Βολική προσέγγιση. Θολώνει την κρίση τόσο ώστε οι άνθρωποι να μην μπορούν να διακρίνουν τις πραγματικές αιτίες και να απομακρύνονται από τους πραγματικούς ενόχους. Σίγουρα για τις εξουσίες είναι βολικό να φορτώνουν την ευθύνη σε κάποιον καταχθόνιο, άπληστο και σκοτεινό «επιχειρηματία» από το να αναγκάζονται να απολογούνται για την απροθυμία να κάνουν αυτό που χρειάζεται και να τον αποτρέψουν.
Οι ειδικοί συνδέουν την εγκληματικότητα στα τρόφιμα και στην αγορά καταναλωτικών αγαθών με τις κρίσεις, την απληστία και την ατιμωρησία. Λέξη για την πείνα. Θα έκλεβαν τρόφιμα αν οι άνθρωποι ήταν χορτάτοι; Θα έκλεβαν λάδι αν η τιμή του δεν πλησίαζε τα 15 ευρώ το λίτρο; Θα διακινούνταν λαθραία τσιγάρα αν οι θεριακλήδες μπορούσαν να ανταποκριθούν στο κόστος του πάθους τους; Θα προωθούνταν με δέλεαρ τη χαμηλότερη τιμή παραποιημένα και νοθευμένα τρόφιμα, αν οι άνθρωποι δεν μετρούσαν και το λεπτό όταν βρίσκονται στο ταμείο του σούπερ μάρκετ;
Σίγουρα θα υπήρχαν, θα απαντούσαν κάποιοι, γιατί το εύκολο κέρδος είναι δελεαστικό. Σε επίρρωση θα ανέσυραν ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -εκδόθηκε πριν από περίπου δέκα χρόνια- στο οποίο αναφέρεται μεταξύ των άλλων ότι:
«[…] Στα τρόφιμα που αποτελούν συχνά το αντικείμενο παράνομων δραστηριοτήτων περιλαμβάνονται το ελαιόλαδο, τα ψάρια, τα βιολογικά προϊόντα, τα δημητριακά, το μέλι, ο καφές, το τσάι, τα καρυκεύματα, το κρασί, ορισμένοι χυμοί φρούτων, το γάλα και το κρέας. [...] Σύμφωνα με ενδείξεις ο αριθμός των περιπτώσεων αυξάνεται και η απάτη στον τομέα των τροφίμων αποτελεί αυξανόμενη τάση που αντικατοπτρίζει μια διαρθρωτική αδυναμία στο εσωτερικό της αλυσίδας τροφίμων». Επίσης για να ισχυριστούν ότι η εγκληματικότητα των τροφίμων δεν συνδέεται ούτε με την ανέχεια ούτε με την απροθυμία του κράτους να την αντιμετωπίσει, θα κράδαιναν ένα άλλο απόσπασμα από το ίδιο κείμενο στο οποίο περιγράφονται μερικές από τις πιο συνηθισμένες απάτες στα τρόφιμα:
«Αντικατάσταση βασικών συστατικών με φθηνότερες ή χαμηλότερης ποιότητας εναλλακτικές λύσεις, λανθασμένη επισήμανση των ζωικών ειδών που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα κρέατος ή σε θαλασσινά, εσφαλμένη επισήμανση όσον αφορά το βάρος, πώληση συνηθισμένων τροφίμων ως βιολογικών, αθέμιτη χρήση σημάτων ποιότητας που αφορούν την προέλευση ή την καλή μεταχείριση των ζώων, επισήμανση ιχθύων υδατοκαλλιέργειας ως ιχθύων ελεύθερης αλιείας, εμπορία ιχθύων ποιοτικά κατώτερης ποικιλίας ως ιχθύων ποιοτικά ανώτερης ή ακριβότερης ποικιλίας, παραποίηση και εμπορία τροφίμων μετά το πέρας της ημερομηνίας λήξης τους, χρήση αλατιού στρώσης οδοστρώματος σε τρόφιμα, εμπορία κανονικών αυγών ως βιολογικών...».
Φυσικά θα αποσιωπήσουν τις επισημάνσεις σύμφωνα με τις οποίες: οι επιλογές των πολιτικών ελίτ (η πολιτική), η ανέχεια και η ατιμωρησία είναι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας.
«[Οι] παράγοντες που συμβάλλουν στην απάτη στον τομέα των τροφίμων περιλαμβάνουν την τρέχουσα οικονομική κρίση, τα μέτρα λιτότητας […] και την πίεση που ασκείται από τον τομέα του λιανικού εμπορίου και από άλλα μέρη για την ολοένα φθηνότερη παραγωγή τροφίμων», αναφέρουν οι ευρωβουλευτές.
Σε αυτές τις 40 λέξεις που γράφτηκαν πριν από δέκα χρόνια βρίσκονται οι απαντήσεις τόσο για την ακρίβεια που σήμερα έχει γονατίσει τους περισσότερους Ελληνες όσο και για τις ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας που έχει εξουσιοδοτηθεί από τους πολίτες να εγγυάται και να προστατεύει τα δικαιώματά τους.
Για την τωρινή δεινή θέση στην οποία έχουν περιέλθει εκατομμύρια άνθρωποι, δεν φταίει η κρίση στην Ουκρανία που η κυβέρνηση προβάλλει ως αιτία. Υπεύθυνη είναι η ίδια, η οποία:
Εμμονική στην αντίληψη του χαμηλού κόστους εργασίας, κρατά στα τάρταρα μισθούς και συντάξεις στρέφοντας τους ανθρώπους προς το... φθηνό.
Δογματική στην ελεύθερη αγορά, έχει εγκαταλείψει τις τύχες των καταναλωτών στα χέρια «επενδυτών», «ευαίσθητων βιομηχάνων» και «συμπονετικών εμπόρων».
Πείσμων στο αξίωμα της μη παρέμβασης στην αγορά, έχει αδρανοποιήσει τους φορείς και τις υπηρεσίες με αντικείμενο τον έλεγχο του ανταγωνισμού και των τιμών.
Μεροληπτική, επικαλείται την «αυτορρύθμιση των αγορών» και αποδυναμώνει το θεσμικό πλαίσιο που έδινε τη δύναμη στο κράτος να παρεμβαίνει για να αποτρέψει ή -έστω-να περιορίσει την κερδοσκοπία.
Σκοτεινή, συντηρεί την αχλή της ατιμωρησίας σε αυτούς που εκμεταλλεύονται την κρίση για να κερδίσουν εκατομμύρια σε λίγους μήνες.
Επιλεκτική, προωθεί νομοθετικές παρεμβάσεις (ηλεκτρικό ρεύμα) που διευκολύνουν την απάνθρωπη εκμετάλλευση της αδυναμίας των ανθρώπων να ανταποκριθούν στις ανάγκες.
Φυσικά το πρόβλημα της ακρίβειας δεν μπορεί ούτε να καλυφθεί με επιδόματα ούτε να ελαφρώσει με «καλάθια» ούτε να συγκαλυφθεί πίσω από τον πληθωρισμό (ο δείκτης τιμών καταναλωτή είναι έτσι φτιαγμένος ώστε να υποβαθμίζει την ακρίβεια στα βασικά αγαθά). Η ακρίβεια είναι αποτέλεσμα και αντιμετωπίζεται στη ρίζα του εκεί που ανθούν οι κερδοσκόποι, αυτοί που τους συγκαλύπτουν και εκείνοι που τους υποστηρίζουν.
*Δημοσιογράφος, συγγραφέας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας