Η κυβέρνηση κομπάζει για τη μικρή αύξηση (2,5%) του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (του πληθωρισμού) τον Ιούλιο του 2023 σε σχέση με τον Ιούλιο του 2022. Στο ίδιο, όμως, διάστημα ο Δείκτης τροφίμων αυξήθηκε κατά 12,3%, δηλαδή 5 φορές περισσότερο από τον Γενικό Δείκτη. Συνολικά από τον Ιούλιο του 2021 μέχρι τον Ιούλιο 2023 ο Γενικός Δείκτης σημείωσε αύξηση 14,3%, ενώ ο Δείκτης τροφίμων 26,8% – αυξήθηκε, δηλαδή, με σχεδόν διπλάσιο ρυθμό. Οι αυξήσεις στο ίδιο διάστημα σε επιμέρους τρόφιμα είναι πολλαπλάσιες – ζάχαρη 62,4%, ελαιόλαδο 51,4%, πατάτες 46,5% κ.λπ. (Βλέπε ρεπορτάζ «Εφημερίδας των Συντακτών» 16.8.23)
Η μεγάλη αυτή αύξηση των τροφίμων οφείλεται εν μέρει στην αύξηση της ενέργειας και στην αύξηση των τιμών διεθνώς των εισαγόμενων τροφίμων και πρώτων υλών· οφείλεται, όμως, και στην απληστία και την αισχροκέρδεια των μεγάλων αλλά και των μικρών επιχειρήσεων, όπως έχει επισημάνει ο ΟΟΣΑ· την απληστία η οποία «φουσκώνει» τον πληθωρισμό. Οφείλεται όμως και στην απουσία ελέγχου της απληστίας αυτής.
Η επίδραση του πληθωρισμού των τροφίμων και της ενέργειας είναι ακόμα εντονότερη στα φτωχότερα νοικοκυριά εξαιτίας της σύνθεσης των δαπανών τους και αυτό συμβαίνει σε μεγαλύτερο βαθμό στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες αναπτυγμένες χώρες, προφανώς λόγω της δεκαετούς οικονομικής κρίσης που πέρασε η χώρα μας. Εξαιτίας των υψηλών τιμών των τροφίμων, οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα –και ιδιαίτερα αυτές που έχουν παιδιά– αναγκάζονται να περικόπτουν ακόμα και βασικά είδη διατροφής για να μπορέσουν να πληρώνουν τους λογαριασμούς ρεύματος, ενοίκια και άλλα πάγια έξοδα.
Δυστυχώς προοπτική μείωσης της τιμής των τροφίμων δεν υπάρχει. Αντίθετα, τα ρεπορτάζ αναφέρουν ότι επίκεται νέα αύξησή τους τούς επόμενους μήνες. Είναι, επομένως, σαφές ότι αποτελεί επιτακτική ανάγκη η λήψη μέτρων, με πρώτο τον μηδενισμό του ΦΠΑ στα τρόφιμα.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η μείωση αυτή δεν θα επιφέρει μείωση των τιμών των τροφίμων διότι οι επιχειρήσεις δεν θα μειώσουν τις τιμές. Αυτό, όμως, θα συμβεί αν συνεχιστεί η απουσία ελέγχων των τιμών και των υπερκερδών των επιχειρήσεων.
Το επιχείρημα της κυβέρνησης, επιπλέον, δεν ισχύει διότι σε πολλές χώρες-μέλη της Ε.Ε. έχει μηδενιστεί ο ΦΠΑ σε ορισμένα βασικά τρόφιμα (όπως στην Ισπανία και την Πορτογαλία) ή και σε εκατοντάδες τρόφιμα, όπως στην Κύπρο, στις οποίες υπάρχουν και οι έλεγχοι που απουσιάζουν στη χώρα μας.
Ενα άλλο επιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι ο μηδενισμός στον ΦΠΑ στα τρόφιμα θα μειώσει τα πρωτογενή πλεονάσματα που έχει υποχρέωση, με βάση τους κανονισμούς της Ε.Ε., να επιτύχει η κυβέρνηση. Αυτό είναι μεν αλήθεια, αλλά η απώλεια των εσόδων από αυτό το τμήμα του ΦΠΑ στα τρόφιμα ως ποσοστού του συνόλου εσόδων από τον ΦΠΑ είναι σχετικά μικρό. Και αυτή, όμως, η απώλεια μπορεί να αναπληρωθεί και με το παραπάνω από δύο μεγάλες πηγές άντλησης εσόδων, αρκεί να το θελήσει η κυβέρνηση.
Η πρώτη πηγή είναι τα υπερκέρδη τραπεζών, επιχειρήσεων ενέργειας και βιομηχανίας τροφίμων. Σε σχετικό ρεπορτάζ στην «Καθημερινή» της 16.8.23 αναφέρονται τα εξής:
«Από τις ενεργειακές εταιρείες, που βρέθηκαν πρώτες στο στόχαστρο όταν συγκέντρωναν δυσθεώρητα κέρδη εν τω μέσω της ενεργειακής κρίσης, τις τράπεζες που φορολόγησε ήδη η Ιταλία, αλλά και οι Τσεχία, Λιθουανία, Ισπανία και σύντομα αναμένεται να κάνει το ίδιο η Λετονία, μέχρι τις βιομηχανίες τροφίμων στην Πορτογαλία και το σύνολο των επιχειρήσεων στις βαλκανικές χώρες, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φορολογούν τα υπερκέρδη των επιχειρήσεων για το 2022 και το 2023».
Ο,τι κάνουν οι κυβερνήσεις των αναφερόμενων στο ρεπορτάζ κρατών, το ίδιο πρέπει να πράξει η κυβέρνηση.
Η δεύτερη πηγή είναι τα έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, την οποία η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι θα κάνει χρησιμοποιώντας όλα τα σύγχρονα μέσα.
Τα έσοδα που θα προκύψουν από τις δύο αυτές πηγές θα υπερκαλύψουν την απώλεια εσόδων από τον μηδενισμό του ΦΠΑ στα τρόφιμα και επιπλέον θα δώσουν τη δυνατότητα αύξησης των επιδομάτων σε πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα.
Για τη μη μείωση, όμως, των τιμών των τροφίμων δεν αρκεί ο μηδενισμός του ΦΠΑ, απαιτούνται αυστηροί έλεγχοι των αυξήσεων των τιμών καθώς και της αισχροκέρδειας και, εν ανάγκη, η επιβολή διατιμήσεων σε βασικά είδη διατροφής με βάση το πραγματικό κόστος και ένα λογικό περιθώριο κέρδους.
Πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας