Στην Ελλάδα, οι Πράσινοι εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1980. Εκτοτε σημείωσαν ορισμένες επιτυχίες, αλλά στις εκλογές του Ιουνίου, το ψηφοδέλτιο που υποστήριξαν οι «Ευρωπαίοι Πράσινοι» είχε τη χειρότερη επίδοση εδώ και δεκαετίες (0,3%!). Η θέση μου είναι πως η μοίρα του χώρου σφραγίστηκε από μια ενδιαφέρουσα τάση, που ίσως έχει διεθνές προεκτάσεις.
Οι Πράσινοι γεννήθηκαν από κινητοποιήσεις αυτοπροστασίας του εγγύς χώρου («NIMBY», Not In My Backyard) και από τη ριζοσπαστική απόρριψη του «κατεστημένου» στην πολιτική, στην επιστήμη, στην τέχνη, στον τρόπο ζωής κ.λπ.
Στο σύνθημα «Σκέψου πλανητικά, δράσε τοπικά», η έμφαση ανέκαθεν δινόταν στο δεύτερο σκέλος. Το οικολογικό κίνημα σφυρηλατήθηκε στους αγώνες κατά της πυρηνικής ενέργειας και πάσης φύσεως «μεγάλων» υποδομών. Στην Ελλάδα θυμόμαστε τις κινητοποιήσεις κατά της πυρηνικής ενέργειας, του «νέφους», της εκτροπής του Αχελώου, των εξορύξεων κ.λπ. Τα στελέχη της Πολιτικής Οικολογίας προέρχονται από τέτοιες τοπικές δράσεις.
Ο οικολογικός χώρος διαμορφώθηκε επίσης και ως αντικουλτούρα, στην οποία αμφισβητούνταν το «κατεστημένο», στην επιστήμη, στον τρόπο ζωής και ψυχαγωγίας. Οι «εναλλακτικοί» αποδέχτηκαν πρώτοι τους LGBTQ+, τις ψυχοτρόπες ουσίες, τον αντιεθνικισμό κ.λπ.
Σταδιακά, όμως, οι Πράσινες πολιτικές έγιναν αποδεκτές από ευρύτερα ακροατήρια και επιβλήθηκαν, τουλάχιστον ως το «δέον», από τις κατεστημένες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Αυτό στην Ελλάδα οδήγησε σε ασφυξία τον Πράσινο χώρο.
«Οπως παλιά έβρισκες σε κάθε τόπο τον οικολόγο του, έτσι σήμερα βρίσκεις τον “αντιαιολικό” του», μου ανέφερε ένα ιστορικό στέλεχος του Πράσινου χώρου. Πράγματι, σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες εναντιώνονται στις ανεμογεννήτριες. Το κάνουν μάλιστα ως υπερασπιστές της φύσης, του τοπίου, των ζώων, όσων παραδοσιακά κινητοποιούσαν τους Πράσινους. Κάνοντάς το, αποστασιοποιούνται σε διάφορους βαθμούς από το κεντρικό αφήγημα των Πράσινων, την ανάγκη για «μετριασμό και προσαρμογή» στην κλιματική κρίση.
Επιπλέον, σήμερα οι Πράσινοι μιλάνε πια ως εκπρόσωποι της «κατεστημένης» επιστήμης και πολιτικής. «Αυτά που ισχυριζόμαστε», επαναλαμβάνουν, «τα λένε οι επιστήμονες»! «Αυτά κάνουν σε όλες τις πολιτισμένες χώρες»! Για τους «εναλλακτικούς», όμως, αυτά ακούγονται ως βδέλυγμα. Και αν παλιότερα οι δημοφιλείς εναλλακτικές απόψεις (η αστρολογία, η ανατολική μεταφυσική, η ψυχεδέλεια κ.λπ.) πρέσβευαν την αγάπη και την ειρήνη –και σε έκαναν «Πράσινο»–, οι σημερινές (η «μεγάλη αντικατάσταση», η qAnon, οι «ελ» κ.λπ.) πρεσβεύουν τον φυλετισμό και τη μισαλλοδοξία – και σε κάνουν ακροδεξιό.
Χωρίς πρόσβαση στα κινήματα NIMBY και στις εναλλακτικές κοσμοθεωρίες, οι Πράσινοι ξέμειναν από ζωτικό χώρο. Επιπλέον, καθώς στην Ελλάδα είναι αδύναμοι, αδυνατούν να «επανεκπαιδεύσουν» τα ακροατήριά τους στην πραγματιστική πολιτική, όπως πιθανό μπορούν να το κάνουν όπου είναι ισχυροί. Σε κάθε περίπτωση, στις εκλογές του 2023 τέλειωσε το «πρώτο κύμα» των Ελλήνων Πράσινων. Στην επιτύμβια πλάκα θα γράφει «1982-2023» (από τη γέννηση της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης έως την 25η Ιουνίου, όταν το «Πράσινο & Μωβ» έλαβε 0,3%).
*Εκπαιδευτικός και επιχειρηματίας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας