Αυτό το καλοκαίρι, ανάμεσα στα άλλα, έκανε ορατό ένα χρόνιο πρόβλημα που -επιδεινούμενο- έχει γίνει μάλλον ανεξέλεγκτο. Απλούστατα, δεν «εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης» - ένα συνταγματικό «δικαίωμα του καθενός».
Ορισμένοι νομίζουν ότι ζουν μόνοι τους στον κόσμο και απαγορεύουν στους άλλους να μπορούν να κολυμπήσουν σε μια παραλία με ξαπλώστρες, εάν δεν πληρώσουν. Αρκετοί διαπίστωσαν ότι δεν μπορούν να έχουν -όπως έχουν δικαίωμα- ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες και τις ακτές. Αλλοι βιώνουν κάτι χειρότερο. Βλέπουν τις παραλίες της παιδικής τους ηλικίας να είναι παραδομένες σε φαραωνικές κατασκευές, στα μπετά και στα μπαζώματα. Βλέπουν να εξαφανίζονται τα αρμυρίκια, οι γωνιές της θάλασσας. Βλέπουν μπουλντόζες να εξαφανίζουν αμμοθίνες και αμμόλοφους. Βλέπουν φορτηγά να μεταφέρουν άμμο από τη μια παραλία στη άλλη· να φυτρώνουν καντίνες. Βλέπουν περιοχές Natura να μετατρέπονται σε πάρκινγκ. Βλέπουν το ελληνικό καλοκαίρι να γίνεται άπιαστο όνειρο· να μπαίνει, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, ολοένα και πιο γρήγορα σε έναν αγοραίο ρυθμό, εκμετάλλευσης, κερδοσκοπίας, ρύπανσης, επιδεικτικής βλακείας, υπερκαταναλωτισμού και κακογουστιάς. Κυρίως, βλέπουν να βαφτίζεται ως «αναπτυξιακή επιτυχία» η κυριαρχία και επιβράβευση της παρανομίας. Βιώνουν την παραβίαση του πνεύματος και του γράμματος παραχώρησης προς εκμετάλλευση ως κάτι νομοτελειακό και μη αναστρέψιμο. Την όλη ευαισθησία να σβήνει στο χάρτινο καλαμάκι του φρέντο που, όμως, σερβίρεται στο ορίτζιναλ πλαστικό ποτήρι.
Τα κινήματα της κοινωνίας των πολιτών, η «Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες», το δίκτυο «Ομπρέλα», η ομάδα «Κίνημα - Σώστε τις παραλίες της Νάξου» κ.ά. στη Σέριφο, τη Νάξο, την Κέρκυρα, τη Ρόδο, τα Χανιά, τη Ζάκυνθο κ.α. έδειξαν πολλά. Εκτός από την απουσία της πολιτείας σ’ ένα τόσο σοβαρό θέμα, έδειξαν την αποτυχία της έγκαιρης παρέμβασης των περιβαλλοντικών και οικολογικών τμημάτων των ελληνικών πολιτικών κομμάτων για το ζήτημα. Μάλλον δεν είχαν να πουν κάτι και σιώπησαν. Έδειξαν επίσης ότι οι θεσμοί των βαθμών της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκτός από τις δυνατότητές τους, κυοφορούν υψηλούς βαθμούς αδιαφορίας αλλά και διαφθοράς. Στις κραυγαλέες περιπτώσεις, κρατικές και τοπικές αρχές είναι σαν να δίνουν το σύνθημα της αυθαιρεσίας και παράνομης εκμετάλλευσης του δημόσιου χώρου. Φάνηκε ότι τα θεσμικά αναχώματα (π.χ., Άρειος Πάγος, Εισαγγελίες, κεντρική κυβέρνηση, δημόσιες υπηρεσίες), ευαισθητοποιούνται εκ των υστέρων. Σαν να μην έχουν επαφή με το περιβάλλον, τον πολιτισμό και την πολιτική οικονομία. Το τελευταίο που μένει να ειπωθεί είναι η απουσία ενός εθνικού σχεδίου για τη μάστιγα καταπάτησης του αιγιαλού και την παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης που, εκτός από ντροπιαστική, είναι αντιαναπτυξιακή, ζημιογόνος για το μέλλον και απάνθρωπη.
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Σύμφωνα με το Άρθρο 24 του Συντάγματος, «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας» κ.λπ. κ.λπ. Επίσης, σύμφωνα με το Σύνταγμα, και σύμφωνα τον νόμο 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 285Α), ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται. Ο δε κύριος προορισμός τους, ως κοινόχρηστων ζωνών, είναι «η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού σε αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς με τη θάλασσα, λιμνοθάλασσα, λίμνη ή ποταμό». Εξαίρεση επιτρέπεται μόνο για την εξυπηρέτηση επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος.
Υπάρχει κάποιος στην Ελλάδα που να δικαιολογεί τις πρακτικές μαφίας ορισμένων λυμεώνων των αιγιαλών ως περίπτωση εξυπηρέτησης ενός επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος; Ακόμα και η σχετική ΚΥΑ των υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία καθορίζονται όροι, προϋποθέσεις, λεπτομέρειες και διαδικασίες παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης κ.λπ., έχει προϋποθέσεις. Οι όροι, απλώς, δεν εφαρμόζονται.
Επιπλέον, όλα απέχουν από το πνεύμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική και ψυχαγωγική σημασία της παράκτιας ζώνης κ.λπ. και από τη Σύσταση 2002/413 της 30ής Μαΐου 2002, που υπογραμμίζει την «υιοθέτηση μιας περιβαλλοντικά αειφόρου, οικονομικά δίκαιης, κοινωνικά υπεύθυνης και πολιτισμικά ευαίσθητης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών, με μία στρατηγική προσέγγιση που βασίζεται στην προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος και στην αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων τόσο του θαλάσσιου, όσο και του χερσαίου στοιχείου της παράκτιας ζώνης».
Εμείς, αντί για την αισθητική απόλαυση και βελτίωση του συντονισμού των δράσεων, που όφειλαν να αναλάβουν όλες οι εμπλεκόμενες αρχές, καλλιεργούμε, υπερηφάνως, τη συμβιωτική σχέση της καταστροφής, της απληστίας και της παντελούς απουσίας ελέγχων. Η κοινωνία των πολιτών ζητάει πράγματα. Και οι αξιώσεις της είναι δίκαιες και σωστές.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας