Ιλιάς. Ραψωδία Β` 308 – 329.
ἔνθ' ἐφάνη μέγα σῆμα· δράκων ἐπὶ νῶτα δαφοινὸς
σμερδαλέος, τόν ῥ' αὐτὸς Ὀλύμπιος ἧκε φόως δέ,
Β 310βωμοῦ ὑπαΐξας πρός ῥα πλατάνιστον ὄρουσεν.
ἔνθα δ' ἔσαν στρουθοῖο νεοσσοί, νήπια τέκνα,
ὄζῳ ἐπ' ἀκροτάτῳ πετάλοις ὑποπεπτηῶτες
ὀκτώ, ἀτὰρ μήτηρ ἐνάτη ἦν ἣ τέκε τέκνα·
ἔνθ' ὅ γε τοὺς ἐλεεινὰ κατήσθιε τετριγῶτας·
Β 315μήτηρ δ' ἀμφεποτᾶτο ὀδυρομένη φίλα τέκνα·
τὴν δ' ἐλελιξάμενος πτέρυγος λάβεν ἀμφιαχυῖαν.
αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ τέκνα φάγε στρουθοῖο καὶ αὐτήν,
τὸν μὲν ἀρίζηλον θῆκεν θεὸς ὅς περ ἔφηνε·
λᾶαν γάρ μιν ἔθηκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω·
Β 320ἡμεῖς δ' ἑσταότες θαυμάζομεν οἷον ἐτύχθη.
ὡς οὖν δεινὰ πέλωρα θεῶν εἰσῆλθ' ἑκατόμβας,
Κάλχας δ' αὐτίκ' ἔπειτα θεοπροπέων ἀγόρευε·
τίπτ' ἄνεῳ ἐγένεσθε κάρη κομόωντες Ἀχαιοί;
ἡμῖν μὲν τόδ' ἔφηνε τέρας μέγα μητίετα Ζεὺς
Β 325ὄψιμον ὀψιτέλεστον, ὅου κλέος οὔ ποτ' ὀλεῖται.
ὡς οὗτος κατὰ τέκνα φάγε στρουθοῖο καὶ αὐτὴν
ὀκτώ, ἀτὰρ μήτηρ ἐνάτη ἦν ἣ τέκε τέκνα,
ὣς ἡμεῖς τοσσαῦτ' ἔτεα πτολεμίξομεν αὖθι,
τῷ δεκάτῳ δὲ πόλιν αἱρήσομεν εὐρυάγυιαν.
δᾰ-φοινός, -όν. Λέγεται για άγρια θηρία, κοκκινωπός, καστανόξανθος, κατακόκκινος, ολοπόρφυρος, δαφοινὸν δέρμαλεόντος, σε Ομήρου Ιλιάδα.· δράκων ἐπὶ νῶτα δαφοινός( Ιλιάς, Β` 308)· Μεταφορικά: κτηνώδης, βάναυσος, σκληρός, απάνθρωπος, αιμοβόρος, αιμοδιψής.
σμερδᾰλέος, -α, Ιων. -η, -ον· φοβερός στην όψη, φρικτός, φρικαλέος, αποκρουστικός, σε Όμηρο. Τρομερός στο άκουσμα
πλᾰτάνιστος, ἡ, = πλάτανος.
στρουθός, ὁ και ἡ, σπουργίτι, σε Ομήρου Ιλιάδα.. Ο μέγας στρουθός, μεγαλόσωμο πουλί = στρουθοκάμηλος.
μητίετα, ὁ (μῆτις), σύμβουλος, ως επίθετο του Διός, πάνσοφε! σε Όμηρο.
αἱρέ(ή)σιμος, -ον (αἱρέω), αυτός που μπορεί να κυριευθεί, να καταληφθεί.
ἄγ-υια,-ᾶς, ἡ, οδός, λεωφόρος, σε Όμηρο, εὐρυάγυια= πλατύδρομη( Τροία).
Φάνηκε τότε τρανός οιωνός, μέγα σήμα, φίδι τερατώδες με ράχη μαύρη - κόκκινη σταλμένο από τα σκοτάδια στο φως, βουλή του Ολύμπιου Δία. Πετάχτηκε κάτω απ` το βωμό και τράβηξε στον πλάτανο ν` ανέβει. Στον πλάτανο εκεί κοντά, σ` ενός κλαδιού την άκρη, υπήρχε μία πουλιτσά( φωλιά) που μέσα της κουρνιάζαν οκτώ μικρά νιογέννητα όμορφα σπουργιτάκια. Οκτώ αυτά κι η μάνα τους, στο σύνολο εννέα. Το φίδι το αχόρταγο έφαγε τα πουλάκια κι άρπαξε και τη μάνα τους π` ολόγυρα πετούσε και τσίριζε με δύναμη τους νεοσσούς να σώσει.
Σαστίσαμε σαν είδαμε τα τρομερά σημάδια που έστειλε ο θείος Ζευς ο γιος του μέγα Κρόνου. Πάνω στο δέντρο πέτρωσε ο αιμοβόρος δράκων( το φίδι) γιατί έτσι το θέλησε ο Δίας ο Κρονίδης, το φίδι να θανατωθεί αφού ήταν αιτία να διακοπεί, να μολυνθεί η ιερή θυσία.
Ο Κάλχας, δεν έχασε ευκαιρία( 1) και είπε στους Αχαιούς: Έ μακρυμάλληδες Αργίτες δεν είδατε τα σημάδια και τους οιωνούς του Δία; Χάσατε τη φωνή σας; Όλα είναι καθαρά. Τα σπουργίτια που έφαγε το μαύρο φίδι ήταν εννιά. Τόσα χρόνια πολεμάμε εδώ στην Τροία αλλά δεν καταφέραμε τίποτε. Όμως τον δέκατο χρόνο θα αλώσουμε την Τροία και θα γκρεμίσουμε τα τείχη της. Αυτά μας λέει ο Δίας με το φίδι και τα σπουργίτια.
(1) Ο μάντης Κάλχας δεν χάνει ευκαιρία να μην αναφερθεί στους θεούς και τις βουλές τους ερμηνεύοντας, όπως τον βολεύουν, απλά ή πιο σύνθετα φυσικά φαινόμενα και αποδίδοντας τα στους θεούς και κυρίως στον Κρονίδη Δία. Αυτή την παντοκρατορία των ιερέων, ιερειών, μάντεων.. αμφισβήτησαν με απόλυτη επιτυχία και τεκμήρια οι πρώτοι φιλόσοφοι (οι φυσικοί φιλόσοφοι ή προσωκρατικοί: Θαλής, Αναξίμανδρος, Αναξιμένης, Ηράκλειτος, Πυθαγόρας, Παρμενίδης, Εμπεδοκλής..). Έτσι ο κεραυνός δεν έφευγε από το χέρι του Δία ως ανίκητο όπλο, αλλά ήταν απλά ένα φυσικό, μετεωρολογικό, καιρικό φαινόμενο. Εδώ ένα φίδι μεγάλο βγαίνει κάτω από το βωμό, την ώρα της θυσίας, κατευθύνεται στο πλάτανο εκεί δίπλα, ανεβαίνει, καταβροχθίζει μια φωλιά με οκτώ σπουργιτάκια( μπορεί να ήταν 6 ή 9 αλλά ο Κάλχας τα ήθελε 8 για να πλέξει την ιστορία του). Επίσης αρπάζει από το φτερό, μ` ένα τίναγμα του την σπουργιτίνα που απελπισμένη πετά γύρω από τη φωλιά κρώζοντας. Έτσι το φίδι καταβρόχθισε εννιά σπουργίτια, όσα και τα χρόνια που πολεμούν, χωρίς επιτυχία, οι Έλληνες στην Τροία. Ο πονηρός αλλά και μυθοπλάστης μάντης Κάλχας έχει όλα τα υλικά για να στρώσει μια πολύ πειστική ιστορία και να πείσει τους εύπιστους αλλά και πιστούς ακροατές του. Ο βέβηλος δαφοινός σμερδαλέος δράκων( το φίδι), διατάραξε την ιερή θυσία όπως έκανε ο Πάρις που βεβήλωσε την ιερή φιλοξενία του Μενέλαου και αντί να ανταποδώσει με δώρα και προσκλήσεις αυτός απήγαγε τη σύζυγο του, την Ωραία Ελένη. Ο Κάλχας με τις πολλές του γνώσεις μπορεί να στηρίξει τις όποιες απόψεις του και να πείσει το εύπιστο, καλοπροαίρετο και θεοσεβούμενο ακροατήριο του. Ο Πάρις θα τιμωρηθεί όπως το φίδι.
Περίληψη ραψωδίας Β` της Ιλιάδος.
Ο Δίας σκέπτεται όλα το βράδυ αυτά που του είπε η Θέτις σχετικά με την κατάσταση στο στρατόπεδο των Ελλήνων στην Τροία. Του μετέφερε την απόφαση του γιου της, που απέκτησε με τον Δία, του ανίκητου Αχιλλέα, να πάψει να πολεμά για τα συμφέροντα των Αχαιών. Η Θέτιδα ζητά από τον Δία να χάνουν στις μάχες οι Έλληνες και να αναγκαστούν να ζητήσουν την επιστροφή του Αχιλλέα. Ο Δίας αμέσως πραγματοποιεί τη βουλή του: Διατάζει τον Όνειρο να μεταφέρει στον κοιμισμένο Αγαμέμνονα την βουλή του και να έχει τη μορφή του σοφού Νέστορα( ο Όνειρος) αφού οι θεοί πάντα παρουσιάζονται στους θνητούς με τη μορφή ενός άλλου θνητού. Ο Όνειρος- Νέστωρ θα πει στον Αγαμέμνονα ότι πρέπει πάραυτα να επιτεθεί στους Τρώες γιατί αυτή είναι η κατάλληλη ώρα να τους κατανικήσει. Ο Αγαμέμνων πιστεύει στο όνειρο και λέει στους άλλους αρχηγούς να ορμήσουν στους Τρώες. Ταυτόχρονα του έρχεται η ιδέα να δοκιμάσει τη διάθεση του στρατεύματος ανακοινώνοντας ότι απεφάσισε να φύγουν από την Τροία και να επιστρέψουν στις πατρογονικές εστίες.
Έτσι στη γενική συγκέντρωση ανακοινώνει την απόφασή του να γυρίσουν στην πατρίδα, αφού εδώ και εννιά χρόνια δεν κατάφεραν να αλώσουν την Τροία. Μόλις άκουσαν κάτι τέτοιο οι κουρασμένοι άντρες που νοσταλγούσαν τόσα χρόνια τις πατρίδες τους, ξεχύθηκαν ασυγκράτητοι με χαρούμενες κραυγές και αλαλαγμούς προς τα πλοία για να αναχωρήσουν μια ώρα αρχύτερα.
Τότε ο Οδυσσέας, δασκαλεμένος και παρακινούμενος από την Αθηνά, προσπαθεί να τους συγκρατήσει και στο τέλος ο μέγας διπλωμάτης και στρατηγικός, επιτελικός αρχηγός καταφέρνει και τους πείθει να γυρίσουν στον άχαρο, αιματοβαμμένο και μακροχρόνιο πόλεμο.
Ο Οδυσσέας επαναφέρει στην τάξη τον απείθαρχο Θερσίτη και έπειτα μαζί με τον Αγαμέμνονα και τον Νέστορα μιλούν με πειστικά, ενθαρρυντικά λόγια στους πολεμιστές και τους ηρεμούν, τονώνοντας το ηθικό τους.
Ο ¨Όμηρος στο τέλος της ραψωδίας ζητά τη βοήθεια των Μουσών για να του δώσουν φώτιση και να θυμηθεί όλους που ενεπλάκησαν στον τρωικό πόλεμο. Αναφέρεται πρώτα στον αριθμό των πλοίων της κάθε συμμαχικής δύναμης, ακολούθως στους βασιλείς που οδήγησαν τους λαούς τους στην Τροία, μιλά για τις σπουδαίες πόλεις τους (Μυκήνες, Άργος, Σπάρτη, Αθήνα, Κνωσό, Πύλο, Ιθάκη, Θήβα, ..) Μιλά για τις δυνάμεις που συμμάχησαν με τους Αχαιούς και τους Τρώες. Ο σοφός ποιητής μας «μαθαίνει» την ιστορία, τη μυθολογία, τη γεωγραφία, την οικονομία, την οπλοποιία, τη ναυσιπλοΐα, τη ναυπηγική, τα ήθη τα έθιμα και τις παραδόσεις των λαών της εποχής και μας παραδίδει πλήθος άλλες σπουδαίες πληροφορίες που αποδεικνύουν τη άπειρη γνώση και σοφία του ανδρός. Για όλα τα μέρη είχε σαφείς και σωστές πληροφορίες που έκαναν υπερήφανους για χιλιετίες τους απανταχού Έλληνες.
1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.
2*. Στον αγαπημένο εξάδελφο Χαράλαμπο Σαλούστρο, γιο του Σταυρομανώλη Σαλούστρο και της Βασιλείας Γιακουμάκη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας