Υποχώρησε προσωρινά η δύναμη της Αριστεράς στους συσχετισμούς που διαμορφώθηκαν στον στρεβλό και κακορίζικο προεκλογικό αγώνα. Συσχετισμοί είναι, αλλάζουν συνέχεια, θα αλλάξουν και πάλι. Ας μην ξεχνάμε ότι η εκλογική δύναμη της ελληνικής Αριστεράς παραμένει από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, γεγονός που μας επιτρέπει να διαδηλώσουμε βάσιμα ότι «δεν θα πεθάνουμε ποτέ».
Παντού στον κόσμο η Αριστερά και, ιδίως, οι μεταπολεμικές ιδέες της κοινωνικής προόδου και της παγκόσμιας ειρήνης αποδυναμώνονται. Και αυτό δεν οφείλεται σε εκλογικά «λάθη», αλλά έρχεται μαζί με τη γιγάντωση των διεθνικών οργανισμών του κεφαλαίου που διεξάγουν, δεκαετίες τώρα, αυτόν τον υβριδικό πόλεμο ενάντια στον κόσμο της εργασίας και τη χειραφέτηση των λαών. Πράγματι, η «κανονικότητα» που εγγυάται το πολιτικό κατεστημένο είναι εδώ μαζί με την οικολογική ανισορροπία, τους βάρβαρους πολέμους και την αποπτώχευση των εργαζομένων. Σε αυτήν την μεγάλης ιστορικής κλίμακας μάχη, η Αριστερά δεν είναι «ηττημένη εκλογικά» αλλά τοποθετείται αυτοβούλως μαζί με «ηττημένους», όπως αρμόζει στα ιστορικά πολιτικά μέτωπα των πολλών και των κοινών.
Χωρίς να αμφισβητώ στο ελάχιστο τους εκλογολόγους και τα πορίσματά τους, θεωρώ παντελώς άστοχο για την Αριστερά να ψάχνεται προγραμματικά λίγο πριν και αμέσως μετά τις εκλογές, να αναζητά την «αιτιολόγηση ψήφου» στα exit polls και τις «αιτίες» στα αποτελέσματα. Εξάλλου, η λαθολογία και η αυτοκριτική είναι παλιές κακές συνήθειες, οι οποίες καταλήγουν πάντα στο να ανακαλύπτουν έναν διάβολο στον περίγυρο. Αντί αυτών των πρακτικών (ιδίως, η κριτική προς τις ηγεσίες), προτείνω να σκεφτούμε τις εκλογές της 21ης Μαΐου από μια θέση η οποία δεν είναι ούτε του ενοχοποιημένου κατηγορούμενου (λες και το χρωστάμε να νικάμε πάντα) ούτε του ιδεολογικού εισαγγελέα (λες και μπορούν οι ηγεσίες να φέρνουν τα πάνω κάτω).
Νομίζω ότι θα ήταν έκπληξη να κερδίσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο η Αριστερά, εννοώ ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΜέΡΑ25. Αλλά δεν θα έλεγα κιόλας ότι «ηττήθηκαν εκλογικά» σε έναν κόσμο όπου η αστάθεια του παγκόσμιου καπιταλισμού οδηγεί σε πολιτικούς εξτρεμισμούς στο κέντρο του. Μαζί με τον «κανονικό» Μητσοτάκη, ας ξαναδούμε τον Τραμπ, τον Μακρόν, τη Μελόνι, ας ακούσουμε προσεκτικά τη Λαγκάρντ, που προαναγγέλλει ότι η «κανονικότητα» θα είναι εφεξής μια βίαια ελεγχόμενη κοινωνική αναταραχή.
Γι’ αυτό, το εύρος της αλλαγής στους συσχετισμούς Δεξιάς - Αριστεράς, όσο σημαντικό κι αν θεωρείται, δεν πρέπει να επηρεάσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο το μέλλον των δύο κομμάτων. Αλλά, αυτή τη φορά –και παραδόξως– η δύναμη και η ενότητα της Αριστεράς δεν μπορεί πλέον να εναποτίθενται σε εικαζόμενες προγραμματικές ομοιότητες.
Αλλά πρέπει να αναζητηθεί, μετά λόγου γνώσεως και με το ρίσκο που σημαίνει κάτι τέτοιο, στο ξεκαθάρισμα των διαφορών, στη θεωρητική και πολιτική επεξεργασία των ρηγμάτων που αναδύθηκαν στο εσωτερικό του αριστερού μετώπου. Οι μεγάλες διαφορές έρχονται από τη διαφορετική κατανόηση των διεργασιών που συντελούνται στις μεγάλες κλίμακες, εκεί θα δοκιμαστούν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΜέΡΑ25. Και επειδή θα αλλάξουν έτσι κι αλλιώς, ας ελπίζουμε ή ας παλέψουμε να μην είναι οι συνηθισμένες αλλαγές-συνταγές που ευδοκιμούν στην Ε.Ε.
Στις εκλογές της 25ης Ιουνίου, θα ψηφίσω το ΜέΡΑ25 επειδή θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό να είναι στη Βουλή – όχι γενικώς, αλλά μαζί και απέναντι από τον ΣΥΡΙΖΑ, με όλες τις διαφορές τους ορατές και τις αντιπαλότητές τους ενεργές. Δεν μπορώ να επιχειρηματολογήσω περισσότερο, γιατί δεν θέλω να καταλήξω σε αρετές και κουσούρια, τώρα που πρέπει να αποφασίσουμε. Πάντως, δεν είναι μόνο ότι «ένα κόμμα παραπάνω» θα δυσκολέψει τη Δεξιά.
Δεν πρόκειται για ίδια κόμματα, δεν λένε ίδια πράγματα, δεν είναι συμπληρωματικά. Αλλά δεν βρίσκονται σε αντίπαλα κοινωνικο-πολιτισμικά μέτωπα. Με τις διαφορές τους εγνωσμένες, η κοινή αλλά και η διακριτή παρουσία τους στη Βουλή θα δημιουργήσει νέους συσχετισμούς, όχι μόνο στην κατανομή των εδρών, αλλά, κυρίως, ως προς την ποιότητα του δημόσιου διαλόγου και την εγκυρότητα των αναλύσεων, την έκβαση τελικά των αγώνων υπέρ των πολλών και των κοινών. ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ25 αντιπροσωπεύουν το βάθος και το έκταμα μιας πολύτιμης πολιτικής παράδοσης που τσαλακώθηκε, αλλά που μπορεί να ανακτήσει την ιδεολογική, προγραμματική και πολιτική της ακτινοβολία.
Εάν αντλήσουν από τις διαφορές τους απέναντι στην κλιματική κρίση, από τις διαφορετικές επεξεργασίες τους για την «κανονικότητα» των πολέμων και των εξοπλισμών, από τις διαφορετικές θεωρήσεις των ανοικονόμητων πλέον κοινωνικών ανισορροπιών, οι συσχετισμοί Δεξιάς - Αριστεράς δεν θα είναι ίδιοι, η ποιότητα του δημόσιου διαλόγου δεν θα παραμείνει στα τάρταρα της προπαγάνδας, η πολιτική μας ζωή θα εμπλουτιστεί με τα νέα διακυβεύματα που θα γεννήσουν οι πολιτικές διαμάχες στο εσωτερικό της Αριστεράς και οι αγώνες των κινημάτων. Αυτή η προοπτική για την Αριστερά, σαν όλες τις «απαρχές» ύστερα από ήττες, δεν μπορεί να διασφαλιστεί από «έναν» ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς συνομιλητή και ανταγωνιστή το ΜέΡΑ25, έναν σύμμαχο και αντίπαλο στο ύψος των ιδεών της ευρωπαϊκής Αριστεράς, των σταθερών προσδοκιών μας για την πρόοδο των λαών και την ειρήνη στον κόσμο.
* Καθηγητής Κοινωνικής Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας