Σοκαριστικές συνθήκες, που οδηγούν σε συγκεκριμένες εξελίξεις

«Η υπερβολική ανησυχία οδηγεί σε ακινησία»

(Αντόνιο Γκράμσι)

Τελικά στις ιταλικές εκλογές επιβεβαιώθηκε αυτό που περίμεναν σχεδόν όλοι (με βάση το κλίμα που αναδυόταν από σειρά δημοσκοπήσεων), δηλαδή η άνοδος στην κυβερνητική εξουσία της Τζόρτζια Μελόνι. «Ένας πύραυλος εκτοξεύτηκε από τα ιταλικά εδάφη προς κάθε ευρωπαϊκή συνείδηση»...

Γιατί τα γεγονότα είναι πάντα πιο σημαντικά από τις επιθυμίες μας, εκτός και αν αυτές μπορούν να τα διαμορφώνουν. Στην πολιτική δεν υπάρχουν σοκαριστικά αποτελέσματα. Μονάχα σοκαριστικές συνθήκες, που οδηγούν σε συγκεκριμένες εξελίξεις.

Η Ιταλία, όπως και η Γερμανία, έχει ζήσει στο παρελθόν αρκετές «ακραίες» καταστάσεις. Αν αρχίσει κάποιος την απαρίθμηση, θα «χαωθεί». Ας μείνουμε στα κυριότερα γεγονότα, που -όπως φαίνεται- έχουν αφήσει το καθένα ακόμα τη δική του στάμπα μέσα στο κοινωνικό υποσυνείδητο (ενεργητικά ή παθητικά).

Ο μουσολινισμός, η αντίσταση σε αυτόν, το αντάρτικο πόλεων στα «μολυβένια χρόνια», η μεγάλη εκλογική και κοινωνική απήχηση του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, η διαρκής σύμφυση της μαφίας με κομβικές λειτουργικότητες του ιταλικού πολιτισμικού προτσές, και πάει λέγοντας. Επομένως, μία εκλογική νίκη όπως αυτή της Μελόνι είναι μεν κάτι το συνταρακτικό, αλλά όχι και κάτι ξένο προς τις διαχρονικές ιταλικές συνήθειες (που συχνά πυκνά ρέπουν προς το «ακραίο», προς το «μη μετριοπαθές»)...

Η νίκη της Μελόνι «ενεργοποίησε» πολλές συνειδήσεις, και ειδικά τις κάθε λογής αριστερές. Προσωπικά, δεν μου λέει τίποτα να φωνάζουμε, να καταγγέλλουμε «τη στροφή της Ιταλίας προς το νεοφασισμό». Αυτό από μόνο του δεν φτάνει... Ο νεοφασισμός αποκτά αρχικά ακροατήριο και ύστερα υποστηρικτές και ψηφοφόρους, όταν η άλλη πλευρά, η Αριστερά, στο πρώτο στάδιο κάνει λάθη, έτσι ώστε στο δεύτερο να συνειδητοποιεί πως αυτή δεν καθορίζει, απλά ακολουθεί τα γεγονότα.

Ο αντιφασισμός δεν μπορεί να αποτελεί αυτοσκοπό, όσο απαραίτητος κι αν είναι. Δεν μπορεί να υποκαθιστά τη χάραξη και την εφαρμογή ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής, την κατάθεση προτάσεων που θα ανακουφίζουν αρχικά και ύστερα θα δίνουν προοπτική για (κρίσιμες) πλειοψηφίες...

Οι αρμόδιοι επιστήμονες και τα επιτελεία των κομμάτων μπορούν, να σταχυολογήσουν τις τάσεις και να ανακαλύψουν τα αίτια για κάθε κοινωνικό φαινόμενο, άρα και για την ενεστωτική άνοδο της ιταλικής Ακροδεξιάς στην εξουσία. Το θέμα είναι πόσο αληθινοί θα είναι μετά, στις δημόσιες αναφορές και εκτιμήσεις τους για την ερμηνεία φερ΄ειπείν ενός εκλογικού αποτελέσματος.

Αν η Αριστερά είναι Αριστερά, δηλαδή ζωντανή δύναμη που ενεργεί, αναδύεται (από) και συνδιαμορφώνει με τα πιο κινητικά κοινωνικά κομμάτια κάθε εποχιακής συγκυρίας, αν έρχεται σε ρήξεις με κατεστημένα και δουλοπρέπειες, κάτι το σημαντικό θα μπορέσει να κάνει. Αν η Αριστερά «μπουρδουκλώνεται» στις παγίδες του μεταμοντερνισμού, αν θαμπώνεται από τα κίβδηλα θέλγητρα του ελιτίστικου φιλελεύθερου κοσμοπολιτισμού, αν παραμελεί το κοινωνικό-ταξικό ζήτημα, θα μένει πίσω.

Και όταν η κοινωνία, ο λαός, θα την αναδεικνύει πρόσκαιρα, θα την αντιλαμβάνεται μονάχα ως δύναμη ανακούφισης και αποτροπής και όχι ριζικής αναδιανομής του πλούτου και σοβαρού κοινωνικού μετασχηματισμού (προς όφελος των πολλών). Θα την έχει στο νου του, αλλά δεν θα την εμπιστεύεται...

Χωρίς σοβαρή και ικανή Αριστερά, κάθε κοινωνία κινδυνεύει από διάφορες εκτροπές. Δεν χρειάζεται να τις αναφέρουμε στο κείμενο αυτό. Η ιταλική περίπτωση έχει ιδιαιτερότητες που δεν πρέπει να αγνοούμε. Όταν το πάλαι ποτέ κραταιό Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα από ποσοστά που ξεπερνούσαν το 30% έχει καταντήσει σε αυτό το άνευρο Δημοκρατικό Κόμμα (που δεκαετίες τώρα σιγοντάρει όλες τις βασικές επιλογές συγκεκριμένων διεθνών κέντρων εξουσίας), υπάρχει κενό.

Όταν το πατριωτικό στοιχείο εξοβελίζεται, όταν ανατρέπονται οι προτεραιότητες, όταν ο κόσμος υποφέρει και βλέπει «το πέταγμα της μπάλας στην κερκίδα», το κενό αυτό γίνεται τρύπα, στην οποία η πρώτη που πέφτει μέσα είναι η Αριστερά... Όταν η Αριστερά στρέφει «όλες τις κεραίες της» αποκλειστικά προς την εξυπηρέτηση των διάφορων ολιγαρχικών συμφερόντων, τότε δεν είναι πια Αριστερά. Το εκλογικό σώμα δεν είναι ανόητο. Μία τέτοια Αριστερά δεν την έχει ανάγκη σχεδόν κανένας (σε μάκρος χρόνου ούτε το ίδιο το κεφάλαιο...) και αργά ή γρήγορα επιλέγεται να υλοποιηθεί η βασική γραμμή από τους άλλους, τους «γνήσιους», τους πατροπαράδοτους...

Στην Ιταλία του σήμερα, το πρόβλημα δεν είναι τόσο η παρουσία της Ακροδεξιάς, όσο η απουσία της Αριστεράς...

Όσο για την ίδια τη Μελόνι και την πολιτική που θα ασκήσει, γιατί και για αυτήν -όπως και για όλους- όλα κρίνονται από την εφαρμοσμένη πολιτική τους, ξέρουμε-κατανοούμε πάνω κάτω τι σκοπεύει να κάνει σε διάφορα ζητήματα (π.χ. στο μεταναστευτικό και στον πολύπλευρο δικαιωματισμό)...

Η οικονομική της πολιτική, όμως, ποια θα είναι; Θα προχωρήσει σε ένα άτυπο μορατόριουμ με τα κονκλάβια της Ε.Ε. ή θα εκφράσει μερίδες της ιταλικής αστικής τάξης που θέλουν να απομακρυνθούν από το σφιχτό εναγκαλισμό με τις Βρυξέλλες; Θα προβάλλει υπολογισμένες (και υπολογίσιμες συνάμα...) αντιστάσεις για να πάρει οτιδήποτε περισσότερο μπορέσει «για τη χώρα της»; Και αυτά που θα πάρει, αν τα πάρει..., θα ωφελήσουν καθόλου τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα της δοκιμαζόμενης εδώ και περίπου τρία χρόνια ιταλικής κοινωνίας;

Οι μεγαλύτερες αμφιβολίες υπάρχουν κατά την προσωπική μού άποψη για αυτό το τελευταίο...