Η ώρα είναι τώρα: ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ και ο γάμος για ομόφυλα ζευγάρια

Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε σημαντικές πρωτοβουλίες για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα στην Ελλάδα και αυτό του έχει αναγνωριστεί -και ορθώς- πολλάκις, από την ίδια την κοινότητα αλλά και το ευρύτερο πεδίο της προοδευτικότητας και των δικαιωμάτων.

Κάποια από τα βήματα αυτά είχαν ατολμίες με σοβαρές συνέπειες -με βασικότερη τη μη θέσπιση εξωδικαστικής διαδικασίας για τη Νομική Αναγνώριση Ταυτότητας Φύλου των τρανς προσώπων. Το γνωρίζουμε αυτό, το γνωρίζαμε και τότε και πάλι γιορτάσαμε τις νίκες και τις αλλαγές. Ταυτόχρονα συνεχίζουμε να απαιτούμε την θέσπιση δικαιότερων μέτρων.

Ο Αλέξης Τσίπρας προσωπικά, έχει χαράξει μια ιδιαίτερη πορεία στις δημόσιες θέσεις του όσον αφορά τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών. Από την -ριζοσπαστική για την εποχή- υπόσχεση που έδωσε πάνω στην σκηνή του Athens Pride (2007 περίπου) ότι θα γίνει ο πρώτος δήμαρχος που θα τελέσει γάμο, στο πρώτο εξώφυλλο πρωθυπουργού σε ΛΟΑΤΚΙ+ περιοδικό το 2017 -στο οποίο όμως υπέπεσε σε ατόπημα αναπαράγοντας το αναχρονιστικό στερεότυπο ότι «η επιστήμη δεν έχει καταλήξει»μ ερωτώμενος για τη θέση του στο ζήτημα του γάμου και της τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια. Έκτοτε, σε εσωτερικές αλλά και πιο εξωστρεφείς διεργασίες, έγινε σαφές ότι πια ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ (και προσωπικά ο Τσίπρας) ήταν έτοιμος να σηκώσει το πολιτικό βάρος της απόφασης για ισότητα στον γάμο. Μόνο εμπόδιο; Το ότι αυτό έγινε σαφές αφού ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση.

Η ΛΟΑΤΚΙ+ ομάδα του δεν έπαψε να προσπαθεί για αλλαγές εντός του ίδιου του κόμματος, αναγνωρίζοντας ότι ακόμα υπάρχουν αγκυλώσεις και στην αριστερά -και τους κομμουνιστικούς πυρήνες της- όσον αφορά ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα. Πρόσφατα, έγιναν σχετικές κινήσεις και ετοιμάστηκε ένα πρώτο νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο, στο οποίο βοήθησαν οι ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις με τα σχόλια και τις διορθώσεις τους. Το αρνητικό σε όλα αυτά είναι ότι φαίνονταν να κινούνται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς, από αυτούς που έχουν οι διεργασίες που μοιάζουν ακόμα ανώριμες να φτάσουν ως το τέλος και που καθρεφτίζουν συστημικές/εσωκομματικές αντιστάσεις ή απροθυμία ρίσκου για πολιτικές τομές στο πεδίο αυτό. Φτάσαμε στο σημείο όπου το νομοσχέδιο ολοκληρώθηκε -μετράμε όμως ήδη αρκετούς μήνες που ενώ είναι έτοιμο, δεν έχει κατέβει από τον ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ προς ψήφιση στην βουλή.

Αναγνωρίζουμε ότι ένα τέτοιο νομοσχέδιο, ενώ μπορεί κανείς να σκεφτεί ότι αφορά λίγους πολίτες (όπως σκέφτονται πολλοί για ζητήματα μειονοτήτων), ταυτόχρονα θα δημιουργήσει κυματισμούς σε έναν κεντρικό πυρήνα ψηφοφόρων που πιθανά ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ προσεγγίζει (κεντρώων από τη μία, σχετικά προοδευτικών αλλά συντηρητικότερων ως προς τα έμφυλα/ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα ή και ψηφοφόρων «παραδοσιακότερων» αριστερών/κομμουνιστικών καταβολών από την άλλη). Και θα δημιουργήσει κυματισμούς ακριβώς γιατί η Ελλάδα παραμένει μια χώρα βαθύτατα ομοφοβική και πατριαρχική, που στο όνομα συχνά καλών προθέσεων κανονικοποιεί πολλές εκφάνσεις του ρατσισμού και του σεξισμού της.

Ακριβώς για αυτό όμως χρειαζόμαστε μια αριστερή δύναμη σαφή ως προς τα προτάγματα και τις προτεραιότητές της σε αυτά τα ζητήματα. Αυτή η περίοδος μάλιστα είναι ιδανική -ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κατηγορηθεί για την εσωστρέφεια και την επικοινωνιακή του ανετοιμότητα σε πολλά ζητήματα, ενώ φαίνεται να βρίσκεται σε διεργασία βελτίωσης και αναβάθμισης του λόγου και των θέσεών του σε ζητήματα δικαιωμάτων (όπως για παράδειγμα με τη δημιουργία του Think Tank με τις επιφανείς προσωπικότητες που πλαισιώνουν τον Πρόεδρο του κόμματος). Ταυτόχρονα, είναι σαφές ότι με την υποτιθέμενη μετριοπάθειά του, ή ακόμα περισσότερο με την αδράνειά του σε επιμέρους θέματα, ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ δεν κατοχυρώνει, αλλά χάνει ή ρισκάρει την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων σε μία περίοδο ανασυγκρότησης δυνάμεων πριν τις πρώτες εκλογές με αναλογικό σύστημα.

Σήμερα λοιπόν ο Αλέξης Τσίπρας, μετά την παρέμβαση του Γιώργου Καπουτζίδη, ανοιχτά γκέι ηθοποιού, σε ημερίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης με θέμα τον ρατσισμό, δήλωσε στα κοινωνικά του δίκτυα ότι η επόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ θα κατοχυρώσει την ισότητα στον γάμο. Από τη μία, αυτό είναι θετικό -μια σαφής τοποθέτηση/δέσμευση του Προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Από την άλλη, είναι αυτό που λένε στα αγγλικά «too little too late»: έχουν ήδη γίνει τα βήματα για να κατοχυρωθεί ο γάμος την επόμενη τετραετία, βήματα στα οποία συνετέλεσε και ο ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθώντας αγώνες δεκαετιών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στη χώρα που έχει ματώσει για αυτήν την διεκδίκηση. Επομένως, το επίδικο εδώ δεν είναι ΑΝ θα έρθει ο γάμος με την επόμενη κυβέρνηση, γιατί είναι πιθανό να έρθει ακόμα κι αν η κυβέρνηση αυτή είναι δεξιά. Και όσο κι αν αυτό είναι σημαντικό και απαραίτητο να γίνει, η τόση συζήτηση πριν την κατοχύρωσή του μοιάζει να αφήνει στην άκρη όλα τα άλλα ζητήματα των διακρίσεων σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+ προσώπων, που δε θα λυθούν με τον γάμο, και επίσης απαιτούν προετοιμασία και εγρήγορση (π.χ. ο σχολικός εκφοβισμός σε βάρος ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιών).

Το επίδικο όμως είναι το εδώ και τώρα, τόσο για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, αλλά με έναν τρόπο και για την αριστερά και τον χώρο των δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Δεν αρκεί μία υπόσχεση για το μέλλον. Η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα δεν μπορεί συνεχώς να περιμένει ή να παρακαλά για τα αυτονόητα. Το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο είναι έτοιμο και κάθεται στα γραφεία της Κουμουνδούρου.

Αυτό το κείμενο κλείνει επομένως με μια πρόσκληση-πρόκληση προς τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα: Φέρτε το νομοσχέδιο στη βουλή τώρα. Οι βουλευτές-τριες όλων των δημοκρατικών κομμάτων θα κληθούν να πάρουν θέση, και η κυβέρνηση το ίδιο -η δε αριστερά θα πιστωθεί θετικά την πρωτοβουλία της και την προσπάθεια για ευρύτερη πολιτική συναίνεση σε ένα κομβικό ζήτημα δικαιωμάτων.

Η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα (όπως και κάθε μειονοτική ομάδα) δε ζει, ούτε προστατεύεται με υποσχέσεις -και η αριστερά γνωρίζουμε καλά ότι δεν ενδυναμώνει το δικαιωματικό της προφίλ ούτε συσπειρώνει τον αγώνα της με γενικολογίες, αλλά με πράξεις.

*Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνυπεύθυνη Orlando LGBT+