Πριν από δεκαετίες οι μαθητές μάθαιναν ήδη στο Δημοτικό τα ονόματα των μεγάλων εφευρετών: του ηλεκτρισμού, του τηλεφώνου, του ασυρμάτου, του κινηματογράφου κ.λπ.. Κάποια τετράδια απεικόνιζαν τα πρόσωπά τους. Στα χρόνια μας επείγουσα έγινε η εφεύρεση φαρμάκων, εμβολίων και τεστ ανίχνευσης του Covid. Ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου με κομμένη την ανάσα σε πολλές περιοχές του κόσμου και ήδη προέκυψαν σημαντικά επιτεύγματα. Ομως η απομόνωση και προβολή κάποιων εφευρετών, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν παρατηρείται.
Εχει ξεκαθαρίσει πλέον αρκετά η μεγάλη εικόνα. Σχεδόν ταυτόχρονα στην Κίνα, την Αμερική, τις χώρες της Ε.Ε., τη Ρωσία, την Αυστραλία, επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων, εθνικοτήτων και χρωμάτων σήκωσαν τα μανίκια. Μέσα σε ευάριθμους μήνες έκαναν δουλειά που άλλοτε θα χρειαζόταν μια δεκαετία. Δουλεύοντας είτε πλάι-πλάι σε εργαστήρια, είτε με τηλεργασία και διαδικτυακή συνεργασία, αξιοποίησαν νέα τεχνολογικά εργαλεία, δημιούργησαν τράπεζες δεδομένων, πειραματίστηκαν, δοκίμασαν φάρμακα ήδη γνωστά για να πολεμήσουν τον νέο ιό. Ο οποίος ήταν τόσο ύπουλος που μεταδιδόταν ακόμη και χωρίς ύπαρξη συμπτωμάτων, χωρίς προειδοποίηση δηλαδή ώστε να προσέχουμε.
Ο δημόσιος τομέας είχε το κύριο βάρος της νοσηλείας, ενώ η έρευνα αναπτύχθηκε τόσο σε δημόσια πανεπιστήμια όσο και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Πάντα η συμβολή του Δημοσίου ήταν βέβαια η κυριότερη, αφού υπήρξαν δημόσιες επιχορηγήσεις, ενώ και τα προϊόντα της βασικής έρευνας προέκυπταν κυρίως στα πανεπιστημιακά εργαστήρια. Ωστόσο η συνεργασία και η οργάνωση του χάους των συμβολών ήταν ένα σωστό θαύμα συλλογικής εργασίας.
Μπορούμε άραγε σήμερα, έχοντας ήδη κάποια εμβόλια στα χέρια μας, να ξεχωρίσουμε συγκεκριμένα άτομα –εφευρέτες; Οχι, ώς τώρα το ευρύτερο κοινό το πολύ να έχει ακούσει για κάποιους επικεφαλής εργαστηρίων, που η απήχηση των ονομάτων τους χάνεται μέσα στον θόρυβο των επικοινωνιακών καταιγίδων. Αύριο οι ανάγκες του μάρκετινγκ ίσως αναδείξουν φιγούρες πρωτεργατών. Ομως η σημερινή ανωνυμία των συντελεστών αποτυπώνει πολύ γνησιότερα και τιμιότερα τη συλλογικότητα του τεράστιου σωτήριου έργου.
Τι σας θυμίζει αυτό το φαινόμενο; Σε μένα θύμισε κάτι πολύ άσχετο, τα δημοτικά τραγούδια και τις μελωδίες: Με τις διαδρομές τους στον χώρο και τον χρόνο, με τα σωστά και τα λάθη που γίνονται παραλλαγές και ιδίως με την ανωνυμία του καλλιτέχνη των πλατειών και των δωματίων. Κάποτε, όταν το ζύμωμα των ήχων αποκρυσταλλώνει τις μελωδίες, θα φανούν εκείνοι που θα τις διασκευάσουν δημιουργικά και οι άλλοι που θα τις αντιγράψουν και θα τις εκμεταλλευτούν. Ομως οι δημιουργοί θα μείνουν ανώνυμοι. Οπως οι αφανείς των σύγχρονων εργαστηρίων που παλεύουν να δαμάσουν τον ιό. Αυτούς αφορά ο τίτλος του άρθρου.
* ομ. καθηγητής ΑΠΘ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας