Δεν κάνει παζάρια το «Αφεντικό»

Δεν πρόκειται να υπάρξει «έκπτωση» αναφορικά με το χρέος επειδή άλλαξε η κυβέρνηση στην Ελλάδα, είπε η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ στη θερινή της συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή το πρωί στο Βερολίνο. Με αυτήν τη φράση το «Αφεντικό» ουσιαστικά έστειλε ένα μήνυμα στην κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη. Ενα σαφές μήνυμα, ανάλογο με εκείνο που είχε δώσει και σε όλους τους Ελληνες πρωθυπουργούς από τότε που ο Παπανδρέου μας οδήγησε σιδηροδέσμιους στα μνημόνια. Ουσιαστικά, η Γερμανίδα καγκελάριος διεμήνυσε στον Ελληνα πρωθυπουργό ότι θα εισπράξει μέχρι το τελευταίο σέντσι χρωστούμενα και τόκους και ότι δεν πρόκειται να εκχωρήσει όποια δικαιώματα έχει αποκτήσει στην Ελλάδα και στην περιουσία της τα τελευταία εννέα χρόνια. Δηλαδή, ότι δεν πρόκειται να κάνει εκπτώσεις στο δημόσιο χρέος των 337,4 δισ. ευρώ, ένα σημαντικό μέρος του οποίου βρίσκεται σε γερμανικά χέρια, και ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί από τις διασφαλίσεις που έχει.

Αν το καλοσκεφτεί κανείς, αυτή η δήλωση μπορεί να ερμηνευτεί ως έμμεση απάντηση στις «κορόνες» για μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα. Ετσι, από την Παρασκευή η κ. Μέρκελ έσπρωξε τον κ. Μητσοτάκη και τους τεχνοκράτες του στον κόσμο της... αριθμητικής όπου κυριαρχούν οι προσθέσεις, οι αφαιρέσεις, οι πολλαπλασιασμοί και οι διαιρέσεις. Σ’ έναν κόσμο όπου οι δανειστές απαιτούν αποτελέσματα και οι οφειλέτες προσπαθούν με αριθμητικές πράξεις να τους αποδείξουν ότι οι δικοί τους λογαριασμοί είναι οι σωστοί.

Ομως την Παρασκευή, έγινε κάτι ακόμα χειρότερο για την ελληνική κυβέρνηση. Η Γερμανίδα καγκελάριος της αφαίρεσε άμμο από την κλεψύδρα η οποία μετρούσε τον χρόνο που απέμενε μέχρι να δείξει τις αληθινές της προθέσεις. Με άλλα λόγια, περιόρισε τον χρόνο που είχαν ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του για να αποκαλύψουν με ποιων τα συμφέροντα συμπορεύονται: του μέσου Ελληνα ή των δανειστών. Η κ. Μέρκελ ουσιαστικά του είπε ότι δεν μπορεί να έχει «και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο» και ότι αυτή δεν σκοπεύει να αφήσει νηστικό τον... γερμανικό ποιμενικό της.

Από τις μέχρι στιγμής κινήσεις, αλλά και από τις τοποθετήσεις που έγιναν κατά τη συζήτηση για τις προγραμματικές, έγινε φανερό ότι ο κ. Μητσοτάκης ανάμεσα στον μέσο ψηφοφόρο του και τους δανειστές, έχει ήδη επιλέξει πλευρά. Αυτή των δανειστών. Η στάση για το Ελληνικό, οι μεθοδεύσεις για τη ΔΕΗ, οι δηλώσεις για την «αξιοποίηση» της περιουσίας του Δημοσίου (δεν μίλησε για ακίνητη, αλλά συνολικά για περιουσία), οι διαρροές για το Ασφαλιστικό, οι ελιγμοί για το φορολογικό, οι δηλώσεις για τις τράπεζες και τα «κόκκινα» δάνεια, οι παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας δίνουν πλέον ένα σαφές δείγμα γραφής για τον δρόμο που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση. Και σίγουρα τα πράγματα θα αγριέψουν και τα περιθώρια θα περιοριστούν ακόμα περισσότερο, αν τα αναπτυξιακά της οράματα διαψευστούν. Μια προοπτική που σήμερα φαντάζει περισσότερο πιθανή, καθώς το εξωτερικό οικονομικό περιβάλλον γίνεται όλο και πιο δυσμενές.

Προς το παρόν και απ’ ό,τι φάνηκε στις προγραμματικές, η κυβέρνηση επιδίδεται σε ένα παιχνίδι διαχείρισης χρόνου. Ομως, σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς ο χρόνος κρύβει πολλές εκπλήξεις, δυσάρεστες οι περισσότερες. Αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς διαβάζοντας τα κείμενα του ΔΝΤ για την οικονομία της ευρωζώνης: υπερτιμημένες αγορές, υπερχρέωση και εμπορικοί πόλεμοι αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα που μπορεί να προκαλέσει επιβράδυνση ή και ύφεση. Και σίγουρα οι ευάλωτες οικονομίες, σαν την ελληνική, θα είναι τα πρώτα θύματα. Και τότε; Πώς θα αντιδράσει η κυβέρνηση αν η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίσει προβλήματα από μια κρίση χρέους ή από μια όξυνση των εμπορικών πολέμων; Πώς θα αντιμετωπίσει μια κάμψη του τουρισμού; Τι θα κάνει αν ο υδράργυρος στη Μέση Ανατολή ανέβει, προκαλώντας κρίση στην αγορά ενέργειας; Πώς θα παζαρέψει τη μείωση των πρωτογενών ελλειμμάτων; Τι είναι διατεθειμένη να δώσει ως αντάλλαγμα; Αυτές είναι μερικές από τις υπαρκτές αβεβαιότητες οι οποίες εξακολουθούν να παραμένουν αναπάντητες, καθώς δεν απαντήθηκαν στη συζήτηση για τις προγραμματικές.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πολύ απλά ότι είναι υπόθεση πολύ λίγων μηνών η κυβέρνηση Μητσοτάκη να έλθει αντιμέτωπη με τον ίδιο της τον εαυτό - δηλαδή με αυτά που υποσχόταν και με εκείνα που διέψευδε. Τότε, και με τους δανειστές να πιέζουν και να απαιτούν, ο κ. Μητσοτάκης και το επιτελείο του θα κληθούν να απαντήσουν στο δίλημμα «με ποιους να πάνε και ποιους να αφήσουν». Εκείνη την ώρα θα αποκαλυφθεί αν το φιλολαϊκό προφίλ που καλλιέργησε ήταν αληθινό ή ψεύτικο. Και αυτό θα αποδειχθεί από τις πολιτικές του. Αν δηλαδή ευνοούν τα συμφέροντα της μεσαίας τάξης και των οικονομικά αδυνάτων ή αν στο όνομα ενός αμφιλεγόμενου οικονομικού ρεαλισμού, θα τους θυσιάσει στον βωμό των «επενδυτών» και των δανειστών.

Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία που διαθέτει και οι «εφεδρείες» θα τον βοηθήσουν να προχωρήσει τις «μεταρρυθμίσεις» και τα μέτρα προσέλκυσης των «επενδυτών» που έχει στο μυαλό του. Το ζήτημα είναι ότι η απόσταση που χωρίζει την αίθουσα της Ολομέλειας από την απέναντι πλατεία Συντάγματος είναι πολύ μικρή. Και είναι πολύ πιθανόν, όταν αρχίσει να υλοποιεί τις προσταγές του Ρέγκλινγκ με πλειστηριασμούς, με καθήλωση των μισθών, με περικοπές στις συντάξεις, με ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων επιχειρήσεων, με φορολογικά «δώρα» στους επενδυτές, με εκχώρηση των συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα, που θα οδηγήσει σε βάθος χρόνου σε χρεοκοπία το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα, με..., τότε από το παράθυρο του γραφείου του θα αντικρίσει στην απέναντι πλατεία πολλούς ψηφοφόρους του.

*Δημοσιογράφος, συγγραφέας