Ισως είναι η πιο οξυδερκής παρατήρηση που έκανε ο Αριστοτέλης στον γνωστό ορισμό του για την τραγωδία... Δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν. Προτείνει ο σπουδαίος αυτός φιλόσοφος έναν οδικό χάρτη για την αποτελεσματική έξοδο από μια τραγωδία. Στόχος είναι η κάθαρση, η ατομική και συλλογική αίσθηση πως αποκαθίσταται η κοινωνική κανονικότητα με την αντιρρόπηση της διαταραχθείσης ισορροπίας.
Με την επικράτηση του δικαίου, όπως επιβάλλει η πολιτεία με τους νόμους της ή όπως επιτάσσουν οι άγραφοι κανόνες. Και προσθέτει πως αυτό οφείλει να γίνει βιώνοντας δύο σπουδαία συναισθήματα: το έλεος-συμπόνια και τον φόβο. Κι αυτό απευθύνεται και στους πρωταγωνιστές της τραγωδίας, σ’ αυτούς που εμπλέκονται στην ιστορία, αλλά και στους θεατές, αυτούς που παρακολουθούν την παράσταση έχοντας μια πανοπτική θέαση των γεγονότων ως μέλη του δήμου.
Η λέξη κάθαρση έχει γίνει το βασικό αίτημα και στην πολιτική τραγωδία που έλαβε χώρα στην Ελλάδα της μνημονιακής περιόδου. Ανεξάρτητα αν κάποιες φορές αυτή η ανάγκη διατυπώνεται με τρόπο πολεμοχαρή. Τυπικά, η μνημονιακή περίοδος ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο.
Δεν είναι αμελητέα πράξη, αρκεί να ολοκληρωθεί με τα αναγκαία μέτρα που θα δημιουργήσουν αισθήματα πολιτικής και κοινωνικής κάθαρσης στους πολίτες. Την Κυριακή ολοκληρώθηκε και ο κυβερνητικός κύκλος, με την παραίτηση του αρχηγού του κυβερνητικού εταίρου. Που ήταν πολιτικό παράγωγο της μνημονιακής τραγωδίας. Εκλύοντας ποικίλα συναισθήματα στους πολίτες-θεατές.
Ομως, η τραγωδία δεν έχει ολοκληρωθεί. Αυτό θα γίνει όταν επιτευχθεί η κάθαρση. Ή όταν εμπεδωθεί το αίσθημα -και κοινωνικού- δικαίου. Που είναι αίτημα όλων των πολιτών. Πέρα από τις κομματικές συμβατικότητες. Αλλά με έλεος πρώτα.
Που σημαίνει καθαρό μυαλό και όχι ακραίοι φανατισμοί. Οχι ακραίες αντιπαραθέσεις, αλλά ανάγκη για κατανόηση όσων συνέβησαν. Δεν είναι όλοι εχθροί αλλά πολιτικοί αντίπαλοι. Προφανώς, η επίκληση του ελέους δεν οδηγεί στην απαλλαγή όσων παρέβησαν τον κανόνα του δικαίου.
Και με φόβο, ισχυρίζεται, ο Αριστοτέλης, θα γίνει η κάθαρση. Ισως αυτό το αίσθημα -σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο- να έχει κομβικό ρόλο στην ολοκλήρωση της μνημονιακής τραγωδίας. Για όσους συμμετείχαν πολιτικά και ποινικά στη χρεοκοπία της χώρας. Η Δικαιοσύνη οφείλει, δίνοντας τη μάχη της με τους πολυπλόκαμους αντιπάλους της, να εμπεδώσει το αίσθημα. Η χώρα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι.
Ο φόβος αφορά και όσους κυβερνούν. Να βιώσουν το αίσθημα. Να κατανοήσουν τη δική τους ευθύνη. Πως η τραγωδία μπορεί να ξανασυμβεί. Δεν συμβαίνει άπαξ. Το αίσθημα του φόβου προστατεύει από παλινδρομικές συμπεριφορές. Από την αλαζονεία της εξουσίας. Από την ανάγκη να μένει πάντα κλειστή η πόρτα της διαπλοκής.
Ο φόβος να συνοδεύει, επιπλέον, και τους πολίτες. Που γίνεται πολιτική εγρήγορση. Για να γελάσουν τα μουστάκια του Αριστοτέλη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας