Το ολιγοσέλιδο διήγημα επιστημονικής φαντασίας «The sentinel» («Ο φρουρός») γράφτηκε από τον Αρθουρ Κλαρκ ακριβώς πριν από 70 χρόνια, το 1948. Δημοσιεύθηκε το 1951, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, αν και αποτέλεσε την απαρχή τής έκτοτε συνεχούς ανοδικής πορείας του συγγραφέα του.
Η βασική ιδέα του διηγήματος αφορά την τοποθέτηση από εξωγήινους ενός μονόλιθου πυραμιδοειδούς σχήματος στη Σελήνη. Η πυραμίδα λειτουργούσε ως διαστημική ασπίδα: ενέκλειε στο εσωτερικό της έναν υψηλής τεχνολογίας μηχανισμό, τον οποίο προστάτευε, και η πρόσβαση σε αυτόν αποτελούσε ένα είδος τεστ διαστημικής νοημοσύνης.
Αν τα όντα του γειτονικού πλανήτη (δηλαδή της Γης) κατάφερναν κάποια στιγμή να φτάσουν σε τέτοιο επίπεδο εξέλιξης, ώστε να ταξιδέψουν μέχρι τη Σελήνη και να μπορέσουν να παραβιάσουν την πυραμίδα, τότε οι εξωγήινοι που την είχαν τοποθετήσει θα λάμβαναν μια ασφαλή ένδειξη ότι έχουν αναπτυχθεί στον πλανήτη μας όντα που διαθέτουν επαρκή νοημοσύνη και τεχνικό πολιτισμό, ώστε να φτάσουν μέχρι το σημείο αυτό.
Η ιδέα αυτή ενσωματώθηκε στην ταινία «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, είκοσι χρόνια αργότερα, το 1968. Στην ταινία οργανώνεται μια διαστημική αποστολή, λόγω του εντοπισμού ενός παρόμοιου μονόλιθου στον πλανήτη Δία.
Το σκάφος διευθύνεται από τον υψηλής τεχνολογίας υπολογιστή HAL-9000, ο οποίος ωστόσο έχει δεχθεί κρυφές εντολές για απόκρυψη της παρουσίας του μονόλιθου, για λόγους εθνικής ασφαλείας.
Αντιμετωπίζοντας προγραμματιστική αντίφαση για το θέμα αυτό, ο HAL αποφασίζει, ως λύση, να εξολοθρεύσει το πλήρωμα του διαστημόπλοιου, ώστε να μην υπάρχει κάποιος στον οποίο θα ήταν υποχρεωμένος να φανερώσει το μυστικό. Βάζοντας σε εφαρμογή το σχέδιό του, ο υπολογιστής αρχικά θανατώνει τους ευρισκόμενους σε ύπνωση, μέσα σε ειδικές κάψουλες, αστροναύτες.
Οι δύο τελευταίοι εναπομείναντες εν ζωή αστροναύτες απομονώνονται σε κάποια άκατο, θέλοντας να αποσυνδέσουν τον υπολογιστή. Μόνο που δεν έχουν υπολογίσει ότι αυτός δεν μπορεί μεν να τους ακούσει, μπορεί όμως να διαβάσει τα χείλη τους και να κατανοήσει το περιεχόμενο της συζήτησης. Ο HAL εξολοθρεύει τον έναν από τους δύο και ο τελευταίος αστροναύτης επιδίδεται σε ένα παιχνίδι γάτας-ποντικιού, ώστε να καταφέρει να αποσυνδέσει τον θανατηφόρο υπολογιστή.
Η ανάπτυξη προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης με τη δυνατότητα χειλικής ανάγνωσης, δηλαδή κατανόησης της ομιλίας αναγνωρίζοντας τις κινήσεις των χειλιών, ανακοινώθηκε προ λίγων εβδομάδων. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα τα καταφέρνει καλύτερα από τους επαγγελματίες αναγνώστες χειλιών.
Αυτό που πριν από 70 χρόνια αποτελούσε επιστημονική φαντασία, γίνεται πλέον επιστημονική πραγματικότητα, ας ελπίσουμε προς όφελος της ανθρωπότητας.
* (Ph.D.)2, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας