Το Δημοτικό Σχολείο Κύμης σε μακρά ακινησία

Στις 10.10.2017, δημοσιεύθηκε ρεπορτάζ της Δ. Αγγελή στην «Εφημερίδα των Συντακτών», με τον εύγλωττο τίτλο «Η αμέλεια δεν τους έγινε μάθημα» σχετικά με την καθυστέρηση της αποκατάστασης του Δημοτικού Σχολείου Κύμης, το οποίο καταστράφηκε από πυρκαγιά το 2014.

Στο διάστημα που ακολούθησε έλαβα απάντηση και από τον Δήμο Αλιβερίου-Κύμης, ακόμη σε κάποιο τοπικό ιστολόγιο είχε δημοσιοποιήσει τις απόψεις του ο αρχιτέκτων Λίνος Τριανταφυλλίδης που εκπόνησε τη μελέτη αποκατάστασης.

Τα βασικά στοιχεία του προβλήματος είναι εκείνα που αναφέρονται στα αντίστοιχα έγγραφα του ΥΠΠΟΤ: στο πρώτο (α.π. ΥΝΜΤΕΑ ΣΕΚ/343502/30952/5916/18.10.2016) που απευθύνεται στον αρχιτέκτονα και του γνωστοποιεί ότι η μελέτη την οποία υπέβαλε στις 28 Σεπτεμβρίου 2016 δεν μπορεί να προωθηθεί στο ΚΣΝΜ διότι έχει συγκεκριμένες ελλείψεις, που αναφέρονται αναλυτικά.

Στο δεύτερο (ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ/5498/21.8.2017) αναλύεται το ιστορικό των σχέσεων υπουργείου-μελετητή, γνωστοποιεί ότι δεν έχει ακόμη υποβληθεί η συμπληρωμένη και διορθωμένη μελέτη.

Τριάμισι χρόνια, δεν έχει γίνει τίποτα, μια και η το 2016 κατατεθείσα μελέτη (μόνον η αρχιτεκτονική και η μηχανολογική) κρίθηκε ανεπαρκής και ελλιπής και δεν κατατέθηκε νεότερη.

Αν ο συνάδελφος θίγεται επειδή επιρρίπτω ευθύνες στον ίδιο και τη δημοτική αρχή, ας απευθυνθεί στο ΥΠΠΟΤ που του επέστρεψε τη μελέτη, και όχι σε μένα που ανέφερα το γεγονός.

Στο έγγραφο του δήμου (α.π. 16752/19.9.2017 προς το υπουργείο Εσωτερικών) αναφέρεται το ιστορικό της υπόθεσης, όμως θα πρέπει να σημειωθούν τα ακόλουθα:

1. Αναφέρεται ότι τον Οκτώβριο του 2016 «μετά τις παρατηρήσεις της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων ανασυντάχθηκαν τα σχέδια και παρουσιάστηκαν στην Δ.Κ. Κύμης τον Νοέμβριο του 2016». Απλό ερώτημα, γιατί δεν υποβλήθηκαν στο υπουργείο ώστε να προωθηθούν για έγκριση στο ΚΣΝΜ;

2. Αναφέρεται ότι ελλείπει η στατική μελέτη επειδή δεν μπορεί να ανατεθεί από τον δήμο εφόσον δεν έχει μεταγραφεί στην ιδιοκτησία του δήμου βάσει του Νόμου 4257/2014. Σημειώνεται ότι και ο αρχιτέκτων επιρρίπτει ευθύνες στην προηγούμενη δημοτική σρχή γι’ αυτό. Δεν με αφορούν οι πολιτικές διαμάχες των επάλληλων δημοτικών αρχών. Ομως βάσει του αρχαιολογικού νόμου «την ευθύνη για τη σύνταξη της μελέτης και τη διατήρηση σε καλή κατάσταση του μνημείου την έχει πάντοτε ο κύριος ή ο νομέας του ακινήτου» (άρθρο 11 του Ν.3028/2002), και προφανώς με αυτή τη διάταξη υποβλήθηκε η αρχική μελέτη, γιατί τώρα δεν μπορεί να ανατεθεί και να υποβληθεί η στατική μελέτη και η αναθεωρημένη και συμπληρωμένη αρχιτεκτονική μελέτη αποκατάστασης; Αλλωστε στο ίδιο έγγραφο του δήμου αναφέρεται ότι «τον Αύγουστο του 2016 ολοκληρώθηκε η μηχανολογική μελέτη» (η οποία ειρήσθω εν παρόδω κρίθηκε επίσης ανεπαρκής από το ΥΠΠΟΤ). Ακόμη, ο κ. Τριανταφυλλίδης αναφέρει ότι «αναμένεται η στατική μελέτη». Τελικά εκπονείται η στατική μελέτη; Και πόσο χρόνο χρειάζεται όταν η έστω ελλιπής αρχιτεκτονική μελέτη κατατέθηκε τον Νοέμβριο του 2016;

3. Αναφέρει ο κ. Τριανταφυλλίδης ότι δεν βρέθηκε φάκελος του σχολείου στο ΥΠΠΟΤ και έπρεπε να γίνει απ’ αρχής. Οφειλε όμως να γνωρίζει ότι δεν υπάρχουν φάκελοι για κάθε διατηρητέο μνημείο στο υπουργείο, παρά μόνο για κτίρια τα οποία έχουν προωθηθεί για αποκατάσταση ή επισκευές. Ο «φάκελος» συγκροτείται από τον μελετητή, το υπουργείο έχει μόνο μια εισήγηση της υπηρεσίας για την κήρυξή του ως μνημείου, με ιστορικά στοιχεία, φωτογραφίες, ενδεχομένως και κάποια σχέδια, εάν και εφόσον συμπτωματικά είναι σε γνώση της υπηρεσίας.

Θα όφειλε ο μελετητής να γνωρίζει ότι στο Αρχείο του υπουργείου Παιδείας υπάρχει όλη η σειρά των σχεδίων των «σχολείων του Καλλία» στο οποίο περιλαμβάνεται και το σχολείο της Κύμης, που ανήκει στην κατηγορία τύπου των «εξαταξίων», παρόμοιο ακριβώς είναι το Εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο Κορωπίου, σχέδια των οποίων είναι δημοσιευμένα και στο περιοδικό «Αρχιμήδης», τεύχος 2, Ιούνιος του 1906, παλαιές φωτογραφίες τους υπάρχουν επίσης στο Αρχείο της Εμπορικής Τραπέζης (Μάρω Αδάμη «Ο Δ. Καλλίας και το σχολικό κτίριο» έκδ. Ε.Μ. Πολυτεχνείου, Αθήνα 1986, πίνακες 10, 21 και 22, τα σχέδια είναι του 1898, το σχολείο οικοδομήθηκε το 1902 ή το 1903).

Από την άλλη μεριά, ως αρχιτέκτων ο κ. Τριανταφυλλίδης θα όφειλε να γνωρίζει το απαιτούμενο περιεχόμενο μιας πλήρους μελέτης αποκατάστασης μνημείου, το οποίο δεν αφορά μόνο μια άλλου είδους αρχιτεκτονική μελέτη, αλλά και μια σειρά συμπληρωματικών μελετών, που φυσικά δεν χρειάζονται για μια νέα κατασκευή, τα όσα αναφέρονται ως ελλείποντα στοιχεία στο έγγραφο του ΥΠΠΟΤ είναι αρκετά για τον χαρακτηρισμό της μελέτης ως ελλιπούς.

4. Αποφεύγει να αναφέρει το έγγραφο του δημάρχου ότι τουλάχιστον τρεις φορές είχε εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση από την περιφέρεια, αλλά ακυρώθηκε λόγω της ανυπαρξίας της μελέτης.

5. Αναφέρει ακόμη ο κ. Τριανταφυλλίδης ότι η μελέτη που εκπόνησε ήταν δωρεά στον δήμο, μπράβο του, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι του επιτρέπεται να εκπονεί ελλιπή και με πολυετή καθυστέρηση μελέτη.

Το ιστορικό σχολείο της Κύμης ετοιμάζεται να περάσει τον τέταρτο χειμώνα χωρίς στέγη, χωρίς πατώματα, με τοίχους εκτεθειμένους στη βροχή, τον άνεμο, το χιόνι και τον παγετό, ενώ τα παιδιά στοιβάζονται σε κοντέινερ με πλημμελή θέρμανση και απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής.

Οι δικαιολογίες δημοτικής αρχής και αρχιτέκτονα είναι διοικητικά και νομικά ασύστατες. Σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο 3028/2002, σε περίπτωση φθορών από αμέλεια του κυρίου, του νομέα ή του κατόχου του μνημείου (του δήμου εν προκειμένω) ο υπαίτιος (δηλαδή ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Κύμης) υπέχει ποινή φυλάκισης μέχρι 2 ετών (Αρθρο 57), σε περίπτωση δε πλημμελούς φύλαξης ή πλημμελούς διατήρησης ή συντήρησης υπέχει ποινή φυλάκισης μέχρι 3 ετών (Αρθρο 67).

*Oμότιμος καθηγητής Ε.Μ. Πολυτεχνείου