«Η συμφωνία TTIP θα πλήξει τα δικαιώματα των εργαζομένων»

Με αφορμή τη συμμετοχή του σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς και του Πράσινου Ινστιτούτου με θέμα «Η ΤΤΙΡ ως υπερόπλο της νέας γενιάς διεθνών εμπορικών συμφωνιών», ο οικονομολόγος, μέλος της γερμανικής οργάνωσης Mehr Demokratie (Περισσότερη Δημοκρατία) και εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών «Σταματήστε την ΤΤΙΡ», μίλησε στην «Εφ.Συν.».

Στη συνέντευξή του, o Εφλερ προειδοποίησε για τη συντονισμένη επίθεση των αγορών ενάντια στα κοινωνικά κεκτημένα, την περιβαλλοντική προστασία και τους δημοκρατικούς θεσμούς, η οποία προωθείται στο πλαίσιο της TTIP, την απειλή να μεταβάλει τη θεσμική δομή της Ε.Ε. υπέρ των πολυεθνικών εταιρειών και κεφαλαίων και για τις αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις με στόχο την υιοθέτησή της ερήμην των Ευρωπαίων πολιτών.

• Ποιες είναι οι πιο κρίσιμες εξελίξεις τον τελευταίο χρόνο που ρίχνουν φως στην ατζέντα απορρύθμισης αυτής της συμφωνίας και τις επιπτώσεις της στην προστασία της δημόσιας υγείας του περιβάλλοντος, των δημόσιων υπηρεσιών και των εργασιακών σχέσεων στην Ευρώπη;

Καθώς οι δασμοί έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ, στόχος της TTIP είναι να καταργήσει τους υπολειπόμενους φραγμούς ή «ρυθμιστικά εμπόδια».

Αυτό περιλαμβάνει κάθε είδους υπάρχουσα νομοθεσία που αυξάνει το κόστος των εξαγωγικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, καθώς σε πολλούς τομείς, όπως η ασφάλεια τροφίμων, τα εργασιακά και οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί, οι ΗΠΑ έχουν χαμηλότερα στάνταρντ, μια επιτυχής ΤΤIP -υπό τις παρούσες συνθήκες- θα σήμαινε λιγότερη προστασία για τους καταναλωτές της Ε.Ε., λιγότερα δικαιώματα για τους εργαζόμενους και επιζήμιες συνέπειες για το περιβάλλον.

Αυτό το σενάριο μπορεί να επιδεινωθεί καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζει συστηματικά για να περιληφθούν και οι δημόσιες προμήθειες και οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στην TTIP.

Οι πρώτες θα αυξήσουν την πρόσβαση των πολυεθνικών στις δημόσιες υπηρεσίες με αποτέλεσμα λιγότερες συμβάσεις για τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ενώ οι δεύτερες θα αναβιώσουν τους κινδύνους του κερδοσκοπικού κεφαλαίου στις αγορές της Ε.Ε.

• Υπάρχουν νέες μελέτες αποτίμησης των συνεπειών που καταρρίπτουν τους μύθους για τα οφέλη της TTIP στο ΑΕΠ και την απασχόληση.

Πράγματι. Πρόσφατες έρευνες αξιολόγησης των μελετών που στηρίζουν τα επιχειρήματα ότι η ΤΤΙΡ θα συμβάλει στην ανάπτυξη έδειξαν ότι -ακόμη και στα ευνοϊκότερα σενάρια- θα υπάρξει απώλεια θέσεων εργασίας σε κλάδους εισαγωγής αλλά και σε λιγότερο ανταγωνιστικούς εξαγωγικούς τομείς.

Επιπλέον, η πρόβλεψη για μεγέθυνση που θα προέλθει από την αυξημένη εμπορική δραστηριότητα είναι τόσο μικρή που δεν δικαιολογεί τη μείωση των στάνταρντ, τις αντιδημοκρατικές και αδιαφανείς διαπραγματεύσεις, τον ιδιωτικό μηχανισμό διαιτησίας του ISDS (Επίλυσης Διαφορών Επενδυτών-Κρατών).

Επιχειρήματα βασισμένα σε μεροληπτικά οικονομετρικά μοντέλα δεν μπορεί να είναι αρκετά πειστικά ώστε να απαιτούν μια τέτοια συμφωνία. Δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε το μέλλον του περιβάλλοντος και της οικονομίας μας σε κάτι που συνιστά απλώς εικασία για οφέλη που ίσως έρθουν σε μελλοντικές δεκαετίες.

• Ηταν πραγματικό σκάνδαλο όταν, στη διάρκεια της τοποθέτησης της Σεσίλια Μάλμστρεμ ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου για τη θέση της επιτρόπου Εμπορίου, το κείμενό της, που τόνιζε ότι «στη συμφωνία δεν θα υπάρχει κανένας μηχανισμός ISDS», παραποιήθηκε από το γραφείο τού Γιούνκερ. Είναι ακόμη στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων;

Οχι μόνο παραμένει, αλλά στα τέλη Μαΐου η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωκοινοβουλίου ψήφισε απόφαση σχετική με το TTIP, στην οποία περιλαμβάνεται και υποστηρίζεται το ISDS. Παρά την ευρεία απόρριψη της κοινωνίας για να περιληφθεί αυτός ο μηχανισμός στη συμφωνία, ακόμη το προωθούν.

Αυτό δείχνει καθαρά τη σημασία που έχει το ISDS για την ατζέντα των επιχειρήσεων, οι οποίες μάλιστα συστηματικά φλερτάρουν με τις διαπραγματευτικές ομάδες.

Ο αντίκτυπος του ISDS θα είναι σαφώς αρνητικός γιατί θα περιορίσει τις επιλογές δημόσιων πολιτικών: οι κυβερνήσεις θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικές να μην υιοθετήσουν νομοθεσίες που πιθανόν να μειώσουν μελλοντικά τα κέρδη των επενδυτών, ώστε να αποφύγουν αγωγές.

Εχουμε ήδη κάποια παραδείγματα όπου επιχειρήσεις έχουν προσφύγει επιτυχώς εναντίον κυβερνήσεων και έλαβαν αποζημιώσεις, που πληρώνονται από τα χρήματα των φορολογούμενων.

• Αντί για μεγαλύτερη διαφάνεια και διαβουλεύσεις, όπως υποσχέθηκε η νέα Κομισιόν και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, βλέπουμε ακόμη περισσότερη μυστικότητα και όρους για 30ετή απαγόρευση δημοσιοποίησης σχετικών εγγράφων. Τι φοβούνται τόσο;

Συνήθως εμπορικές συμφωνίες τέτοιας εμβέλειας είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και απαιτούν αρκετό χρόνο για να ολοκληρωθούν.

Υπάρχουν συμφέροντα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού που πρέπει να βρουν ένα κοινό έδαφος. Αν δώσουν πρόσβαση στους πολίτες, τότε οι διαπραγματεύσεις δεν θα καθυστερήσουν απλώς, αλλά ίσως και να σταματήσουν, καθώς το περιεχόμενο είναι άκρως ανησυχητικό και θα επηρεάσει τον καθένα μας.

Συνεπώς, θέλουν να αποφύγουν μια τέτοια πίεση και να αποκλείσουν το σημαντικότερο μέρος αυτής της συμφωνίας, τους πολίτες!

Ακολουθώντας την ίδια λογική, η Κομισιόν θέλει να αποφύγει την επικύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια, ενώ δεν επιτρέπει την πρόσβαση στα κείμενα της διαπραγμάτευσης στα μέλη των εθνικών κοινοβουλίων.

Αν η ΤΤIP ψηφιστεί μόνο σε επίπεδο Ε.Ε., τότε είμαστε μάρτυρες μιας από τις πλέον αντιδημοκρατικές αποφάσεις που έλαβαν ποτέ ευρωπαϊκοί θεσμοί.

Είναι απαράδεκτο ένα μη εκλεγμένο σώμα να μπορεί να αποφασίζει για το μέλλον μας χωρίς τη συναίνεσή μας.

• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να δεχτεί την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ECI) «Σταματήστε την TTIP», αλλά εσείς συνεχίσατε τη συλλογή υπογραφών, ενώ προσφύγατε και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά αυτής της απόφασης. Υπάρχει έδαφος για αισιοδοξία;

Δυστυχώς η Κομισιόν για ακόμη μία φορά δεν τήρησε τους κανόνες. Ωστόσο, κοντεύουμε να γίνουμε η πιο επιτυχής ECI έως σήμερα.

Πλησιάζουμε τα δύο εκατομμύρια υπογραφές και πιστεύουμε ότι μπορούμε να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο τους επόμενους μήνες.

Μας στηρίζουν 470 οργανώσεις και πολίτες και από τα 28 κράτη-μέλη. Οσο περισσότερο ενημερώνεται ο κόσμος λεπτομερώς για την TTIP, τόσο περισσότερο μας στηρίζει.

Σχεδιάζουμε να παραδώσουμε τις υπογραφές στους αξιωματούχους της Ε.Ε. την 7η Οκτωβρίου, ημερομηνία που σηματοδοτεί τον έναν χρόνο της επίσημης διάρκειας μιας ECI.

Ωστόσο, θα συνεχίσουμε την καμπάνια μας για την περαιτέρω ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων έως ότου η TTIP και η CETA (ανάλογη συμφωνία μεταξύ Ε.Ε.-Καναδά) εγκαταλειφθούν ως πολιτικά σχέδια.