«Είναι η στιγμή για θαρραλέες επιλογές στην Ευρώπη»

Ο κορονοϊός και η κρίση που προκαλεί είναι, σύμφωνα με την Αλεσάντρα Μορέτι, η θεμελιώδης ευκαιρία για την Ε.Ε., ώστε να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού και να λάβει σημαντικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας και προστασίας των εργαζομένων, με βάση την αρχή της αλληλεγγύης. Η Ιταλίδα ευρωβουλευτίνα περιγράφει την τραγωδία που βιώνει η χώρα της λόγω της πανδημίας και υποστηρίζει ότι χωρίς συνεργασία και συντονισμένες αποφάσεις ακόμη και τα πιο εύρωστα κράτη, όπως η Γερμανία, δεν θα καταφέρουν να αποφύγουν τη βαθιά ύφεση και τις σοβαρές επιπτώσεις για τη ζωή των πολιτών.

• Η Ιταλία είναι από τις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία του COVID-19. Ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι λόγοι; Καθυστέρησε η λήψη μέτρων ή μήπως το δημόσιο σύστημα υγείας ήταν ανεπαρκές και κατέρρευσε;

Η Ιταλία υπήρξε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που εντόπισε υψηλό αριθμό περιπτώσεων κορονοϊού επειδή ήταν η πρώτη που πραγματοποίησε μεγάλο αριθμό ελέγχων, κάνοντας χρήση των σχετικών τεστ. Πολλά κράτη της Ευρώπης υποτίμησαν το πρόβλημα και, όπως δείχνουν τα στοιχεία που έχουμε σήμερα, τα περιστατικά πράγματι υπήρξαν.

Η ιταλική κυβέρνηση για πρώτη φορά στην ιστορία της Ιταλικής Δημοκρατίας έπρεπε να αντιμετωπίσει μια τέτοια πρόκληση και το έπραξε με υποδειγματικό τρόπο, στηριζόμενη στην επιστήμη και στις δυνατότητες του ιταλικού Ανώτατου Ινστιτούτου Υγείας. Στην πραγματικότητα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έκρινε πάντα τα μέτρα που λάμβανε η Ιταλία ως «έγκαιρα» και «θαρραλέα».

Γι’ αυτό και η Ευρώπη θα έπρεπε να πάρει παράδειγμα από τη χώρα μας για να προωθήσει συλλογικές και συντονισμένες δράσεις σε όλα τα κράτη-μέλη. Το σύστημα υγείας διατηρήθηκε μέχρι του σημείου που ο αριθμός των ασθενών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας κατέστη μη διαχειρίσιμος. Κανένα κράτος στην Ευρώπη δεν θα είχε τη δυνατότητα να δεχτεί εκατοντάδες νέες σοβαρές περιπτώσεις στα νοσοκομεία. Η μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλει το ιατρικό προσωπικό στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της πανδημίας είναι ηρωική και σε εκείνους οφείλουμε τεράστια ευγνωμοσύνη και σεβασμό.

• Οι εικόνες με τα στρατιωτικά οχήματα με τα φέρετρα νεκρών ανθρώπων, στο Μπέργκαμο, λόγω του κορονοϊού, ράγισαν καρδιές παγκοσμίως. Υπάρχουν άραγε λόγια για να απαλύνουν τον πόνο και την οργή των συμπατριωτών σας γι’ αυτήν την ανείπωτη τραγωδία;

Η πανδημία του κορονοϊού είναι μια ανθρώπινη τραγωδία που δεν γνωρίζει σύνορα, προξενεί λύπη και θίγει την αξιοπρέπειά μας με τον ίδιο τρόπο. Ο καθημερινά αυξανόμενος αριθμός των νεκρών στη χώρα μου από την αρχή αυτής της επιδημίας πλήττει την καρδιά και το μυαλό καθενός από εμάς.

Είμαι όμως σίγουρη ότι θα καταφέρουμε, μαζί, να ξεπεράσουμε αυτήν την κρίση, εάν πρώτα απ’ όλα καταφέρουμε να εκτιμήσουμε όσα υποχρεωθήκαμε επίπονα να μάθουμε μέχρι τώρα. Αναγνωρίζω ότι η θυσία που ζητείται από τον καθένα μας είναι σημαντική και δεν πρέπει να υποτιμάται η κοινωνική και ψυχική πτυχή των επιβληθέντων μέτρων περιορισμού. Σκέφτομαι κυρίως τα πρόσωπα με δυσκολίες, τους περιθωριοποιημένους, τις γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τους ηλικιωμένους που μένουν μόνοι και όλους όσοι υποφέρουν.

Ομως είναι θεμελιώδη μέτρα που επέτρεψαν να σωθούν πολλές ζωές και κατέστησαν εφικτό στους γιατρούς, τους νοσοκόμους και σε όλο το ιατρικό προσωπικό να κάνουν κάθε τι δυνατό για να περιθάλψουν τους ασθενείς. Πρέπει να κοιτάμε μπροστά στο μέλλον, με ελπίδα και όλες τις δυνάμεις που έχουμε. Είμαι υπερήφανη για τις δυνάμεις που με θάρρος επιδεικνύουν οι συμπολίτες μου, όπως και όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες. Είναι στους σκοτεινούς καιρούς που μπορούμε να καταδείξουμε τη σπουδαιότητα του να είμαστε κοινότητα.

Μία κοινότητα που φροντίζει τον πλησίον, που αφήνει στην άκρη τον εγωισμό, που δεν αφήνει πίσω κανένα. Το καθήκον της πολιτικής σε αυτές τις δύσκολες στιγμές είναι να εργαστούμε για το συλλογικό καλό, να σταθούμε δίπλα σε όποιον υποφέρει και να παλέψουμε ώστε να καταφέρουμε να βγούμε όλοι από αυτόν τον εφιάλτη. Και είμαι βέβαιη ότι αν εργαστούμε μαζί, θα τα καταφέρουμε.

• Την ίδια ώρα, η υγειονομική κρίση έχει μετατραπεί και σε οικονομική και κοινωνική κρίση. Η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια οικονομία συρρικνώνονται, επιχειρήσεις κλείνουν και εκατομμύρια άνθρωποι απολύονται ή χάνουν τις δουλειές τους. Ο ΟΗΕ έκανε λόγο για τη χειρότερη κρίση στην ανθρωπότητα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπό αυτό το πρίσμα, πόσο αισιόδοξος μπορεί να είναι κάποιος για το μέλλον και τη ζωή του μετά το τέλος αυτής της αδιανόητης περιπέτειας;

Σήμερα η Ευρώπη αντιμετωπίζει την πιο δύσκολη δοκιμασία: το Ευρωπαϊκό Kοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως υπενθύμισε ο πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα, έκαναν ιστορικές επιλογές, που χαρακτηρίστηκαν, για παράδειγμα, «ευρωπαϊκό μπαζούκα» ακριβώς ένεκα της οικονομικής ισχύος τους.

Τώρα λείπει ένα άλλο σημαντικό βήμα που κάθε ένα ευρωπαϊκό κράτος πρέπει να πραγματοποιήσει, ρίχνοντας στο παιχνίδι όλα τα πιθανά οικονομικά εργαλεία, όπως υπέδειξαν πολλοί έμπειροι οικονομολόγοι. Δεν πρόκειται μόνο για το ευρωομόλογο, καθώς μπορούν να είναι και άλλοι οι τρόποι για να βοηθηθούν οι πραγματικές οικονομίες: ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης, που παρείχε 500 δισ. με διαφορετικούς όρους από εκείνους που γνωρίζουμε, η πρόβλεψη ενός έκτακτου ταμείου στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και η μαζική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

Το σύστημα υγείας στην Ιταλία διατηρήθηκε μέχρι του σημείου που ο αριθμός των ασθενών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας κατέστη μη διαχειρίσιμος

Η Ευρώπη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής αποφάσισε να αναστείλει το Σύμφωνο Σταθερότητας, διασφαλίζοντας ότι θα κάνει ο,τι είναι απαραίτητο (παραθέτοντας τα λόγια του πρώην προέδρου της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας Μάριο Ντράγκι) και υποσχόμενη ρευστότητα άνω του 1,2 δισ. Αυτά είναι στοιχεία που δείχνουν μια ισχυρή αλλαγή βηματισμού της Ε.Ε. Υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν, αλλά πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι διότι αγωνιζόμενοι και εργαζόμενοι από κοινού κατά αυτής της έκτακτης ανάγκης θα καταφέρουμε σίγουρα να νικήσουμε τον ιό και να εγερθούμε πιο δυνατοί από πριν.

• Η Ε.Ε. πιστεύετε ότι στέκεται στο ύψος των περιστάσεων; Θεωρείτε ικανοποιητικά τα μέτρα που έχει ανακοινώσει για τη στήριξη χωρών όπως η Ιταλία και η Ισπανία και ποια η γνώμη σας αναφορικά με την έκδοση κορονο-ομολόγου, το οποίο όμως αρνείται η Γερμανία;

Αυτός ο ιός απέδειξε με όλη του τη δύναμη την ευθραυστότητα της σημερινής Ευρώπης. Μία Ευρώπη κλειστή στους εθνικούς εγωισμούς, στην οποία οι κυβερνήσεις δεν ήταν διατεθειμένες να παραχωρήσουν ένα κομμάτι της κυριαρχίας τους για να αποδώσουν στην Ε.Ε. πολιτική δυναμική και επαρκείς αρμοδιότητες. Αυτή η δυναμική θα είχε επιτρέψει τώρα την ταχεία και ομοιόμορφη επέμβαση.

Για τον λόγο αυτόν, η ευθύνη δεν μπορεί να αποδοθεί γενικά στην Ευρώπη και στους θεσμούς της· αντίθετα, πρέπει να καταγνωσθεί μια πολιτική ευθύνη που ανάγεται στις επιλογές των κρατών-μελών και των κυβερνήσεών τους. Η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας, που επιτρέπει στα κράτη να χρησιμοποιήσουν όλες τις διαθέσιμες πηγές προς αντιμετώπιση της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης, τα 37 δισ. που διατέθηκαν από την Επιτροπή, τα 240 εκατομμύρια για την έρευνα του εμβολίου, τα 100 δισ. για την ανεργία, είναι μέτρα στήριξης όλων των Ευρωπαίων πολιτών.

Ως αντιπροσωπεία του Δημοκρατικού Κόμματος ζητούμε τη δυνατότητα έκδοσης των λεγόμενων κορονο-ομολόγων, ένα σημαντικό χρηματοοικονομικό εργαλείο που θα βοηθούσε τις οικονομίες μας και κυρίως δεν θα εντασσόταν στα εθνικά χρέη των κρατών-μελών, διότι μόνοι μας δεν θα μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε την κρίση, ούτε τα πιο πλούσια κράτη όπως η Γερμανία. Μόνο μαζί θα καταφέρουμε να αποφύγουμε μια βαθιά ύφεση με πολύ σοβαρές επιπτώσεις για τη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης πρέπει να αξιοποιηθεί για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης, με αλλαγή όμως των περιορισμών και των κανόνων που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα. Τα κράτη πρέπει να υποστηριχτούν στις δαπάνες τους από την Ε.Ε., κατ’ εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης που προβλέπεται στις συνθήκες.

Η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρέπει να τονώσουν τις αγορές και την οικονομία, έτσι ώστε να μπορέσουν να προστατευτούν όλοι οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις, καθώς και να αποτραπούν αφενός το κλείσιμο όσο το δυνατόν περισσότερων επιχειρήσεων και αφετέρου οι συνεπακόλουθες απολύσεις εργαζομένων. Ουδείς ευθύνεται γι’ αυτό που συμβαίνει· και η Ε.Ε., αν της το επιτρέψουμε, είναι η μόνη που έχει τα εργαλεία και τις αναγκαίες πηγές για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε.

• Σας ανησυχεί το γεγονός ότι στο όνομα των έκτακτων συνθηκών λαμβάνονται μέτρα περιστολής δικαιωμάτων και έμμεσης κατάργησης των κοινοβουλευτικών διαδικασιών, όπως συμβαίνει στην Ουγγαρία;

Τα μέτρα που εγκρίθηκαν από τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας είναι ανησυχητικά. Δεν μπορεί να χρησιμοποιείται μια παγκόσμια πανδημία για να λαμβάνονται υπερεξουσίες και να αναστέλλεται η δημοκρατία. Το κράτος δικαίου και οι ατομικές ελευθερίες είναι θεμελιώδεις αρχές και αξίες της Ε.Ε. και πρέπει να γίνονται σεβαστές από όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. καθώς και από εκείνα που θέλουν να ενταχθούν σε αυτήν. Η κυρίαρχη προπαγάνδα αυτή τη στιγμή έχει ξεπεράσει όλα τα όρια.

Στην πραγματικότητα, βλέπουμε ένα απερίσκεπτο θέατρο στο οποίο εθνικιστές από διάφορες χώρες-μέλη είναι σύμμαχοι και ταυτόχρονα ανταγωνιστές στην Ευρώπη, με κίνδυνο να χαθεί πολύτιμος χρόνος στα θεσμικά όργανα για τον συντονισμό των ενιαίων αντιδράσεων για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης ή, ακόμη χειρότερα, να μην υπάρξει μια ευρωπαϊκή συντονιστική κατεύθυνση. Για ακόμη μία φορά, οι χώρες του Βίζεγκραντ έδειξαν όλο τον εγωισμό τους, υψώνοντας το σύνηθες τείχος, όπως έκαναν με τις ποσοστώσεις των μεταναστών. Ρωτώ λοιπόν τους συναδέλφους μου που είναι τόσο πολλοί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: γιατί δεν είστε στο πλευρό των Ευρωπαίων πολιτών;

• Ποιο πολιτικό συμπέρασμα εξάγετε σε σχέση με την πρωτόγνωρη κρίση που βιώνουμε; Θα βγει η Ε.Ε. ισχυρότερη την επόμενη ημέρα; Θα δείξει αλληλεγγύη σε όσους έχουν ανάγκη ή μπορεί λόγω εμμονών και αβλεψιών να κάνει άλλο ένα βήμα προς την περαιτέρω αποδυνάμωση και αποσύνθεσή της;

Πιστεύω ότι η Ευρώπη των εθνών και των εθνικών εγωισμών δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης και ότι το παγκόσμιο δράμα της πανδημίας πρέπει να μας επαναφέρει τη βούληση να οικοδομήσουμε τις πραγματικές Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, όπου βοηθούμε ο ένας τον άλλον και προωθείται η συνεργασία σε δύσκολες στιγμές όπως αυτές.

Ο κορονοϊός είναι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εντός των εθνικών συνόρων, επομένως χρειάζονται συγκεκριμένες απαντήσεις γρήγορα και συντονισμένα. Η αρχή της αλληλεγγύης, θεμελιώδης αξία της Ε.Ε., πρέπει σήμερα να συγκεκριμενοποιηθεί σε ενιαία μέτρα που υποστηρίζουν τις οικονομίες μας, μέσω μιας δέσμης φορολογικών κινήτρων με ευρέα περιθώρια δαπανών για την κοινωνική ανάγκη που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Αυτή μπορεί να είναι μια μεγάλη, θεμελιώδης ευκαιρία, μια καλή στιγμή για να αλλάξουμε τους κανόνες του παιχνιδιού. Είναι η στιγμή για θαρραλέες επιλογές. Η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να το κάνει.

Ποια είναι

Η Αλεσάντρα Μορέτι είναι Ιταλίδα ευρωβουλευτίνα με την Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και συμμετέχει στις επιτροπές Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων. Ανήκει στο Δημοκρατικό Κόμμα Ιταλίας και κατάγεται από την πόλη Βιτσέντσα στα βορειοανατολικά της χώρας.