Με όπλο τα εξοπλιστικά και την τελωνειακή σύνδεση

Ολα τα διπλωματικά μέσα που διαθέτει κινητοποιεί η Αθήνα, στην προσπάθεια να ανακόψει την κλιμακούμενη προκλητικότητα της Αγκυρας, η οποία δείχνει να οδηγεί την κατάσταση στα άκρα, αδιαφορώντας για τις δημόσιες αποδοκιμασίες συμμάχων και εταίρων.

Η ελληνική κυβέρνηση, συνεκτιμώντας τα δεδομένα στη διεθνή σκηνή και το ενδεχόμενο να προχωρήσει ο Τ. Ερντογάν ακόμη και σε ευθεία προσβολή της εθνικής κυριαρχίας για τη δημιουργία τετελεσμένων, έθεσε στην Ε.Ε. θέμα αναστολής της τελωνειακής σύνδεσης και ανάκλησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων που έχουν στην Τουρκία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία, οι οποίες επιμένουν να παραμείνει στο τραπέζι η θετική ατζέντα και να φύγουν οι κυρώσεις. Παράλληλα με την πίεση προς την Ευρώπη, η κυβέρνηση ήλθε σε συμφωνία με την Αλβανία για την παραπομπή της εκκρεμότητας των θαλάσσιων ζωνών στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Μετά τις επιστολές προς τον ΟΗΕ, τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μ. Πομπέο και τον εκπρόσωπο Εξωτερικών της Ε.Ε. Ζ. Μπορέλ, ο Ν. Δένδιας απέστειλε άλλες τέσσερις επιστολές, προς τον επίτροπο Διεύρυνσης Ο. Βαρελί, από τον οποίο ζητείται η εξέταση μέτρων για παραβάσεις των ευρωπαϊκών εμπορικών κανόνων και οι άλλες προς τους υπουργούς Εξωτερικών της Γερμανίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας, Χ. Μάας, Α. Γκονζάλεθ-Λάγια και Λ. Ντι Μάιο.

Ιδιαίτερα στην επιστολή προς τον Χ. Μάας επισημαίνεται ότι τα όπλα που παίρνει η Τουρκία χρησιμοποιούνται σε επιθετικές ενέργειες ή για την περιφερειακή αποσταθεροποίηση και τίθεται το αίτημα να ανασταλούν οι άδειες εξαγωγής συγκεκριμένου στρατιωτικού υλικού προς την Τουρκία, όπως υποβρύχια, φρεγάτες, αεροσκάφη και μέσα αναβάθμισης τεθωρακισμένων.

Τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Τουρκία, μετά το πάγωμα της πώλησης 100 F-35 από τις ΗΠΑ, είναι του γερμανικού ομίλου Thyssenkrupp για την κατασκευή 6 υποβρυχίων U 214, της Rheinmetall για τον εξοπλισμό 1.000 τουρκικών αρμάτων Altay, των ισπανικών ναυπηγείων για την κατασκευή του αεροπλανοφόρου Anadolu και της ιταλικής Agusta για την προμήθεια επιθετικών ελικοπτέρων Τ 129.

Μετά τις εισβολές της Τουρκίας στη Συρία η Ομοσπονδιακή Βουλή της Γερμανίας είχε αναστείλει την πώληση οπλικών συστημάτων που διαπιστωμένα είχαν χρησιμοποιηθεί (ακόμη και βαριά άρματα Leopard) αλλά συνέχισε τα εξοπλιστικά προγράμματα του τουρκικού πολεμικού ναυτικού και της αεροπορίας. Πρόσφατα ο Καναδάς, επίσης χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, αποφάσισε την αναστολή πώλησης εξοπλισμού drones, έπειτα από καταγγελίες για χρήση τους σε άλλες χώρες.

Η γερμανική Βουλή

Το ζήτημα του εμπάργκο είχε θίξει στη σύνοδο κορυφής ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης. Ο τρόπος με τον οποίο τίθεται τώρα δι’ επιστολής στον Χ. Μάας οδηγεί το ζήτημα στην Ομοσπονδιακή Βουλή της Γερμανίας, η οποία έχει τον τελικό λόγο στην εξαγωγή όπλων σε τρίτες χώρες. Ακόμη και αν δεν υπάρξουν πιέσεις από τους βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού (Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες), η πίεση από τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι μεγάλη. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση της Α. Μέρκελ θα πρέπει να εξηγήσει και στο εσωτερικό τους όρους της πολιτικής της έναντι της Τουρκίας, εάν είναι μέρος της λύσης ή της κρίσης.

Και στο θέμα της τελωνειακής σύνδεσης η Αθήνα περιμένει ότι η συζήτηση στην Ε.Ε. αλλά και στις χώρες που έχουν ιδιαίτερες οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία θα ξεδιπλώσει ορισμένες πτυχές των ευρωπαϊκών ισορροπιών και θα φέρει τη γερμανική προεδρία στη δυσάρεστη θέση να εξηγήσει πως θα αντιμετωπίσει τα εμπόδια που ήδη εγείρει η Τουρκία, στην εισαγωγή προϊόντων από ορισμένες χώρας της Ε.Ε.

Η εκπρόσωπος του επιτρόπου Διεύρυνσης, Α. Πισονέρο, όπως και ο εκπρόσωπος του επιτρόπου Εξωτερικών, Π. Στάνο, δήλωσαν ότι οι επιστολές Δένδια θα μελετηθούν και θα δοθεί απάντηση. Από τα υπουργεία Εξωτερικών Γερμανίας, Ισπανίας και Ιταλίας, δεν υπήρξε δήλωση. Ο εκπρόσωπος του Χ. Μάας προέβη σε δήλωση για το θέμα του χάρτη έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο που έδωσε η Τουρκία, επαναλαμβάνοντας ότι «λύση στα αμφιλεγόμενα ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να επιτευχθεί μόνον μέσω διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκομένων».

Από την πλευρά της Αθήνας, έχει γίνει σαφές προς το Βερολίνο ότι με κατάσταση που δημιουργεί η Τουρκία δεν μπορεί να γίνει διάλογος. Χθες το σεισμογραφικό «Ορούτς Ρέις» πλησίασε 9 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Καστελόριζου και εκτιμάται ότι θα εξαντλήσει τα όρια της Navtex, μισό μίλι από τα οριοθετημένα χωρικά ύδατα. «Δεν απεμπολούμε το δικαίωμα να φθάσουμε στα 12 ν.μ.» δήλωσε ο υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης (ΕΡΑ), ενώ για το ενδεχόμενο να πλεύσει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και το γεωτρύπανο «Γιαβούζ», ο υπουργός τόνισε ότι «η Ελλάδα δεν θα επιτρέψει οποιοδήποτε γεωτρύπανο, δεν θα επιτρέψει οποιαδήποτε παρέμβαση η οποία δημιουργεί τετελεσμένα και κεκτημένα».

Παράλληλα με την ευρωπαϊκή ατζέντα, η οποία βαραίνει και άλλο με τις επιστολές του Ν. Δένδια η κυβέρνηση προχώρησε σε συμφωνία με την κυβέρνηση Ράμα για την παραπομπή του θέματος των θαλάσσιων ζωνών Ελλάδας- Αλβανίας στη Χάγη. Η ανακοίνωση έγινε μετά τη συνάντηση που είχε χθες στα Τίρανα ο Ε. Ράμα με τον Ν. Δένδια. Με τη συμφωνία, η Ελλάδα ρυθμίζει και την τρίτη θαλάσσια εκκρεμότητα (μετά τις οριοθετήσεις με την Ιταλία και την Αίγυπτο). Μένουν προς διευθέτηση οι ΑΟΖ με τη Λιβύη και την Τουρκία (και με την Κύπρο λόγω απειλών της Αγκυρας). Το αντάλλαγμα της Αθήνας προς τα Τίρανα αποτυπώθηκε στις δηλώσεις και των δύο πλευρών, για την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας.

Ο Κ. Μητσοτάκης μεταβαίνει σήμερα στη Λευκωσία για την τριμερή Κύπρου - Ελλάδας - Αιγύπτου. Ο πρωθυπουργός είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρωθυπουργό της Μ. Βρετανίας και για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και για το Κυπριακό ενόψει της πρόσκλησης του γ.γ. του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες για νέα πενταμερή.