Η Ευρωπαϊκή Ενωση στηρίζει την Κύπρο

Με συντονισμένες παρεμβάσεις στα ευρωπαϊκά συμβούλια, Αθήνα και Λευκωσία εντείνουν τις διπλωματικές προσπάθειές τους για να αναδειχτεί και να καταδικαστεί το θέμα της παράνομης τουρκικής δραστηριότητας εντός της κυπριακής ΑΟΖ, εν όψει και της επικείμενης (20-21 Ιουνίου) συνόδου κορυφής (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο).

Χθες, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος και ο Κύπριος ομόλογός του Νίκος Χριστοδουλίδης έθεσαν στο Συμβούλιο Εξωτερικών υποθέσεων της Ε.Ε. από κοινού το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας· το ίδιο έκαναν και σε διμερείς επαφές με Ευρωπαίους υπουργούς, μεταξύ των οποίων οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας και της Ιταλίας.

Ο κ. Κατρούγκαλος σημείωσε ότι ήδη από τον Μάρτιο του 2018 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει καταδικάσει τις ενέργειες της Τουρκίας ως παράνομες, αντίθετες στο Διεθνές Δίκαιο, και έχει καλέσει την Τουρκία να απέχει από οποιαδήποτε παρόμοια πρόκληση και επεσήμανε ότι τώρα έχει έρθει η στιγμή να σταλεί στην Τουρκία «ένα σαφές, ξεκάθαρο και συγκεκριμένο μήνυμα αποτροπής».

Ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε στην ομιλία του στο Συμβούλιο ότι αυτό δεν γίνεται μόνο για λόγους αλληλεγγύης προς την Κύπρο, αλλά για λόγους που αφορούν τη διεθνή νομιμότητα, το Διεθνές Δίκαιο αλλά και τα ίδια τα γενικότερα συμφέροντα της Ε.Ε. Οπως τα σύνορα κάθε κράτους-μέλους είναι σύνορα και της Ε.Ε., υπογράμμισε ο κ. Κατρούγκαλος, εξίσου και η ΑΟΖ κάθε μιας χώρας είναι ΑΟΖ της Ενωσης, επισημαίνοντας ότι η Κύπρος έχει εκπληρώσει κάθε υποχρέωση που απορρέει από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, τη Σύμβαση του Montego Bay.

Ο Γιώργος Κατρούγκαλος τόνισε επίσης ότι όλοι οι Ελληνες και όχι μόνο οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει με κλίμα ψυχραιμίας, εγρήγορσης, αποφασιστικότητας και ενότητας, να ξέρουν ότι έχουν τη μεγαλύτερη διεθνή υποστήριξη από ποτέ για τις θέσεις αυτές.

Σήμερα, ο υπουργός Εξωτερικών θα συμμετάσχει στη Συνδιάσκεψη Ε.Ε. - Οργανισμού Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ), την προεδρία του οποίου η Ελλάδα αναλαμβάνει από τον επόμενο μήνα. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα, ο κ. Κατρούγκαλος θα ενημερώσει τους εκπροσώπους των κομμάτων και θα συγκαλέσει το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.

Καταδικάζουν οι Βρυξέλλες

Παρέμβαση για τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ αναμένεται να κάνει σήμερα στο Λουξεμβούργο και η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών, Σία Αναγνωστοπούλου, η οποία συμμετέχει στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Η κ. Αναγνωστοπούλου θα θέσει και το ζήτημα της αναγκαίας αντίδρασης της Ε.Ε. στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, το οποίο θα προετοιμάσει το σχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ενώ θα συζητηθούν και θέματα διεύρυνσης της Ε.Ε.

Στο πλαίσιο αυτό και σύμφωνα με πληροφορίες τις οποίες μετέδωσε το πρακτορείο Bloomberg, τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε. αναμένεται να εκφράσουν «σοβαρές ανησυχίες» σχετικά με τις εξορυκτικές δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και θα δεσμευτούν να «απαντήσουν κατάλληλα σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κυπριακή Δημοκρατία». Η Ε.Ε. θα επαναλάβει ότι καταδικάζει «τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο» και θα σημειώνεται ότι «η Τουρκία συνεχίζει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την Ε.Ε.».

Σχετικά με τις (παγωμένες εδώ και καιρό) ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε., οι 28 αναμένεται να επαναλάβουν ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν σταματήσει και δεν υπάρχουν άλλα κεφάλαια που εξετάζονται για άνοιγμα ή κλείσιμο και θα προειδοποιήσουν ότι «δεν προβλέπεται να υπάρξει περαιτέρω εργασία προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε. - Τουρκίας».

Την πλήρη υποστήριξή τους προς την Κυπριακή Δημοκρατία, με έμφαση στα κυρίαρχα δικαιώματα που έχει εντός της ΑΟΖ της και την αλληλεγγύη τους προς τη Λευκωσία, είχαν εκφράσει με την κοινή διακήρυξή τους οι ηγέτες των επτά Μεσογειακών κρατών-μελών της Ε.Ε. («Med7») οι οποίοι συναντήθηκαν την Παρασκευή στη Μάλτα.

Οι Med7 υπενθύμισαν επίσης την υποχρέωση της Τουρκίας να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας και εξέφρασαν τη σοβαρή ανησυχία τους για τις υφιστάμενες ή ενδεχόμενες δραστηριότητες γεώτρησης από τουρκικά σκάφη εντός της κυπριακής ΑΟΖ, ενώ προχώρησαν και σε έκκληση προς την Ε.Ε. να συνεχίσει να εμπλέκεται σε αυτό το θέμα και, σε περίπτωση που η Τουρκία δεν σταματήσει τις παράνομες δραστηριότητές της, να μελετήσει τη λήψη κατάλληλων μέτρων σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο.

Ανοιχτά μέτωπα

Το Τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωσή του καταδίκασε την απόφαση των MED7 ως «μεροληπτική» και υποστήριξε ότι οι αποφάσεις αυτές δεν έχουν για την Τουρκία «καμία αξία, ισχύ και επιρροή». Ωστόσο, παρά τα όσα υποστηρίζει δημοσίως η Αγκυρα, η Τουρκία φαίνεται πως είναι απομονωμένη, ενώ έχει ανοιχτά και άλλα σημαντικά μέτωπα, με κυρίαρχο τις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ζήτημα της αγοράς του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400.

Η διαφαινόμενη αμερικανική και γαλλική υποστήριξη σε μια ημι-κρατική οντότητα των Κούρδων της Συρίας και το συνδεδεμένο ζήτημα της επιλογής μεταξύ των ρωσικών S-400 και των αμερικανικών μαχητικών F-35, αναγκάζει τον πρόεδρο Ερντογάν να λάβει σύντομα αποφάσεις οι οποίες μπορεί να αποβούν καθοριστικές για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Ο πρόεδρος Ερντογάν θα προσπαθήσει να βρει μια διέξοδο που να σώζει τα προσχήματα αναφορικά με τους S-400, προσβλέποντας στη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του G20, η οποία θα διεξαχθεί στην Οσάκα της Ιαπωνίας, στις 28 και 29 Ιουνίου.

Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος της Τουρκίας αντιμετωπίζει την ερχόμενη Κυριακή και τη μεγάλη πρόκληση των δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, όπου μια (εκ νέου) επικράτηση του αντιπολιτευόμενου Εκρέν Ιμάμογλου θα αποτελέσει σημαντικό πλήγμα για τον ίδιο προσωπικά, αλλά και ίσως σηματοδοτήσει την απαρχή εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων.

Μέσα σε αυτό το ρευστό σκηνικό και με τόσα μέτωπα ανοιχτά, η Τουρκία θα πρέπει να κάνει εντός των επόμενων εβδομάδων δύσκολες επιλογές, με κορυφαία εκείνη που θα καθορίσει τις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις, μια απόφαση που θα επηρεάσει και τις εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.