Οριστικά «απών» ο καλός στρατιώτης Παττακός

Σε ηλικία 104 ετών πέθανε το Σάββατο ο Στυλιανός Παττακός, ο τελευταίος από τους αρχιπραξικοπηματίες του 1967. Αν και καταδικασμένος σε θάνατο για στάση και εσχάτη προδοσία, ποινή που μετατράπηκε αμέσως σε ισόβια, ο Παττακός αποφυλακίστηκε ήδη το 1990, επικαλούμενος «ανήκεστο βλάβη της υγείας του».

Εμεινε στη συλλογική μνήμη ως μια γραφική φιγούρα που προκαλούσε το γέλιο ακόμα και την περίοδο της χουντικής τρομοκρατίας. Οι παλιότεροι τον θυμούνται ως «αντιπρόεδρο» της χούντας να τρέχει πίσω από τα αυτοκίνητα και να μαζεύει αποτσίγαρα, να οργώνει την Ελλάδα με το μυστρί, προκειμένου να εγκαινιάσει κάθε λογής έργα, και μετά τη δικτατορία, στη δίκη του, να δηλώνει το αμίμητο «παρών-απών».

Στην πραγματικότητα επρόκειτο για έναν σκληρό στρατιωτικό, το νούμερο δύο στην ιεραρχία της χούντας, ο οποίος παρέμεινε έως το τέλος αμετανόητος και ειρωνευόταν όσους βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν από το στρατιωτικό καθεστώς.

Οι νοσταλγοί της χούντας επιχειρούν να θολώσουν την εικόνα του ανελεύθερου και ολοκληρωτικού καθεστώτος, περιγράφοντας την ένδεια του Παττακού και άλλων χουντικών μετά την κατάρρευση της δικτατορίας.

Αλλά βέβαια αυτό δεν οφείλεται στη δήθεν ανιδιοτελή παρουσία και πολιτεία των πραξικοπηματιών, αλλά στην πεποίθησή τους ότι θα παραμείνουν εσαεί στην εξουσία. Αντίθετα, ο Παττακός και οι συνεργάτες του κυβέρνησαν τη χώρα με τον πιο διεφθαρμένο τρόπο.

Η αλήθεια είναι, όπως ειρωνικά γράφει ο Meynaud στην κλασική του μελέτη, ότι οι πραξικοπηματίες δεν δίστασαν «να εξασφαλίσουν στις οικογένειές των και στους γνωστούς των ουσιαστικά οφέλη, καθόλου αρμονικά με τη φροντίδα τους για αναγέννηση του τόπου».

Ο συγγραφέας αναφέρεται αναλυτικά στον νεποτισμό των πρωτεργατών της χούντας, γράφοντας για τον Παττακό ότι «θα μοιράσει στην οικογένειά του ένα μέρος από τα πλεονεκτήματα της εξουσίας» (Jean Meynaud. «Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα», β' τόμος, σ. 378).

Ο ένας γαμπρός του Παττακού επιδόθηκε σε μπίζνες με τον Δήμο Αθηναίων –από την κατασκευή του υπόγειου γκαράζ της Κλαυθμώνος μέχρι μια τεχνική μελέτη αξιοποίησης δημοτικού ακινήτου, ύψους 1.109.000 δρχ.-, ενώ ο άλλος αναμίχθηκε στο σκάνδαλο με τα σάπια κρέατα, τα οποία έφερνε στην Ελλάδα ο άλλος αρχιπραξικοπηματίας Μπαλόπουλος.

Υπήρξε μάλιστα και διαταγή του Παττακού στις 21.9.1972, «όπως διατεθούν το ταχύτερον εις την κατανάλωσιν» τα ακατάλληλα και επικίνδυνα για την υγεία κρέατα.

Μέχρι και ο χουντικός εκδότης Σάββας Κωνσταντόπουλος, σε επιστολή του προς τον Καραμανλή τον Δεκέμβριο του 1973 απέδιδε την ανατροπή του Παπαδόπουλου από τον Ιωαννίδη στη «νέα φαυλοκρατία» που είχε αναπτύξει το καθεστώς και κατονόμαζε τους «γαμβρούς του Παττακού» και τον «μοιραίο» τους ρόλο («Αρχείο Καραμανλή», τ. 7ος, σ. 203).

Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι μία από τις πρώτες αποφάσεις της χούντας ήταν να αυξήσει θεαματικά τις απολαβές πρωθυπουργού και υπουργών, με αναγκαστικό νόμο που δημοσιεύτηκε μόλις 20 μέρες μετά το πραξικόπημα. Για πρώτη φορά θεσπίστηκαν και τα «εκτός έδρας» για τους υπουργούς, κάτι που εξηγεί και την πρεμούρα του Παττακού να γυρίζει όλη την Ελλάδα.

Πρόσφατα κατηγορήθηκε ο Αδωνις Γεωργιάδης ότι διέθετε βιβλίο με ιδιόχειρη αφιέρωση του Παττακού. Φυσικά αυτό είναι πταίσμα. Αλλωστε είχε προηγηθεί και η αποκάλυψη επιστολής του Χριστόδουλου, με ημερομηνία 31.5.2001, στην οποία ο τότε Αρχιεπίσκοπος εξήρε το «ανυπόκριτο πατριωτικό φρόνημα και την πηγαία ειλικρίνεια» του Παττακού.

Αλλά το κόμμα στο οποίο ανήκε επί χρόνια ο κ. Γεωργιάδης, το ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη, είχε συστηματικά επιδοθεί σε αγώνα «αποκατάστασης» της χούντας μέσω συνεντεύξεων και υπερπροβολής του Παττακού, γεγονός το οποίο ο σημερινός αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας δεν μπορεί να αμφισβητήσει.