SOS από την Κομισιόν για το χρέος

Δεν ήταν μόνο το ΔΝΤ που εξέπεμπε SOS για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους λίγο πριν από την κρίσιμη σύνοδο κορυφής και τη συμφωνία της Δευτέρας, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην έκθεση που συνέταξε στις 10 Ιουλίου -λίγο μετά το αίτημα της Ελλάδας για νέο δάνειο από τον ESM και μερικές ώρες πριν από το συμβούλιο υπουργών και τη σύνοδο κορυφής- η Κομισιόν προειδοποιούσε ότι η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους έχει επιδεινωθεί σημαντικά σε σχέση με ένα χρόνο πριν.

Τότε, τον Ιούλιο του 2014, οι κοινές εκτιμήσεις της Επιτροπής και της ΕΚΤ ήταν ότι το ελληνικό χρέος θα προσεγγίσει το 120% του ΑΕΠ το 2020 και το 112% το 2022. Οι αριθμοί αυτοί είναι πια παρελθόν. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο της έκθεσης -που η Επιτροπή παρέθεσε ως βάση για συζήτηση στο Eurogroup του περασμένου Σαββάτου- προβλέπεται πλέον ότι το ελληνικό χρέος θα αγγίξει το 165% του ΑΕΠ το 2020, το 150% το 2022 και το 111% του ΑΕΠ το 2030.

Το χειρότερο σενάριο της Κομισιόν ανεβάζει μάλιστα το ελληνικό χρέος στο 187% του ΑΕΠ το 2020, 176% το 2022 και 142% το 2030. Οι νέες εκτιμήσεις της Επιτροπής δεν είναι τόσο… μαύρες όσο αυτές του ΔΝΤ. Στη δική του ανάλυση βιωσιμότητας το Ταμείο προβλέπει ότι το ελληνικό χρέος θα χτυπήσει το 200% του ΑΕΠ στα επόμενα δύο χρόνια και στο 170% το 2022.

Πάντως οι προβλέψεις και των δύο «θεσμών» είναι πολύ μακριά από το 117% του ΑΕΠ, επίπεδο στο οποίο το Ταμείο θεωρεί ότι το χρέος είναι βιώσιμο.

Η Επιτροπή όπως και το ΔΝΤ νωρίτερα απέδωσε την αστοχία των αρχικών του προβλέψεων για το ελληνικό χρέος στο γνωστό... Χατζηπετρή και πιο συγκεκριμένα στις νέες συνθήκες που τροφοδότησαν η αποτυχία ολοκλήρωσης της αναθεώρησης του προγράμματος, οι χαμένες πληρωμές για την εξυπηρέτηση του χρέους, η λήξη του προγράμματος EFSF και η εισαγωγή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων.

Ωρίμανση δανείων

Στα μέτρα που κατέθεσε για την αντιμετώπιση του προβλήματος η Επιτροπή κατέθεσε τον επανασχεδιασμό (reprofiling) του χρέους μέσω μεγάλης επέκτασης των ωριμάνσεων παλιών και νέων δανείων, μείωσης επιτοκίων και χρηματοδότησης με ευνοϊκούς όρους. Επισημαίνει όμως ότι όλα αυτά θα πρέπει να αποφασιστούν μόνο εφόσον οι δεσμεύσεις της Ελλάδας για μεταρρυθμίσεις αποτυπωθούν εμπράκτως.

Από την άλλη πλευρά δεν παραλείπει να σημειώσει ότι οι μεταρρυθμίσεις και τα υπόλοιπα μέτρα που θα κληθεί να λάβει η Ελλάδα θα διατηρήσουν το ελληνικό χρέος σε υψηλά επίπεδα ως αναλογία του ΑΕΠ για παρατεταμένη χρονική περίοδο.

Οσον αφορά τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας στα επόμενα τρία χρόνια (Ιούλιος 2015- Ιούλιος 2018) τις ανεβάζει στα 81,7 δισ. ευρώ, προβλέποντας το χρηματοδοτικό κενό στα 74 δισ. ευρώ.

Παράλληλα η Επιτροπή βλέπει διολίσθηση της ελληνικής οικονομίας στην ύφεση τόσο φέτος (-2% έως -4%) όσο και το 2016% (-0,5% έως -1,7%). Η ανάπτυξη θα επιστρέψει το 2017 υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα έχει αποκατασταθεί σύντομα η πολιτική σταθερότητα και θα υπάρξει σταδιακή ελάφρυνση των διοικητικών μέτρων στον τραπεζικό τομέα (σ.σ. τραπεζική αργία).

Μακροχρόνια ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας εκτιμάται στο 1,8% στο βασικό σενάριο και στο 1,5% στο δυσμενές σενάριο. Οσον αφορά τα δημοσιονομικά μεγέθη, αναμένει πρωτογενές έλλειμμα 0%-1% το 2015, πλεόνασμα 0,5%-1% το 2016, 2%-2,25% το 2017 και 3,5% από το 2018 και μετά.

Επαρκή κεφάλαια

Στην έκθεση της Επιτροπής γίνεται εκτεταμένη αναφορά στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο αν καταρρεύσει όπως επισημαίνεται θα προκαλέσει σημαντικές αμφιβολίες για την ακεραιότητα της ευρωζώνης.

Η Επιτροπή εκτιμά ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών θα ανέλθουν στα 25 δισ. ευρώ, καθώς η πιθανότατα πρόσβασης στις αγορές θα είναι πολύ δύσκολη, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα αυξηθούν λόγω των περιορισμών κεφαλαίου που θα συνεχιστούν για καιρό ακόμη.

Προειδοποιεί έτσι ότι η στήριξή τoυς από τον ESM με επαρκή κεφάλαια είναι αναγκαία προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των καταθετών και των αγορών σε αυτές, να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ελλάδα και να αποφευχθούν οι κίνδυνοι για τις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ε.Ε.