«Δύσπνοια» λόγω χρέους

Κινούμενη άμμο βαδίζει ο φετινός προϋπολογισμός αφού, όπως διαμηνύουν οι δανειστές, εφόσον δεν ληφθούν μέτρα, το έλλειμμα στα κρατικά ταμεία θα εκτιναχτεί πάνω από τα 3,8 δισ. ευρώ ενώ η ελληνική οικονομία θα παραμείνει στάσιμη.

Το κάδρο με τις αρνητικές ειδήσεις για τους θεσμούς συμπληρώνει το δημόσιο χρέος, με τη «βελόνα» να δείχνει ήδη το 171% του ΑΕΠ στο τέλος του πρώτου τριμήνου 2015 και να κινείται απειλητικά προς το 180% του ΑΕΠ.

Σε απόλυτα μεγέθη, το χρέος διαμορφώθηκε στα 312,7 δισ. ευρώ, δηλαδή 11,4 δισ. ευρώ χαμηλότερα από την κορυφή των 324,1 δισ. ευρώ την οποία είχε κατακτήσει πριν από ένα τρίμηνο.

Σε ό,τι αφορά τις αιτίες μείωσής του, αυτές δεν συνδέονται με κάποιο νέο «κούρεμα» ή με εισπράξεις από τις ιδιωτικοποιήσεις που κατευθύνθηκαν γι’ αυτόν τον σκοπό, αλλά με την υποχρέωση που είχε η κυβέρνηση απέναντι στην απόφαση του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου.

Με αυτήν καλούνταν να επιστρέψει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (EFSF) τα κεφάλαια των 10,9 δισ. ευρώ που υπήρχαν με τη μορφή ομολόγων στο χαρτοφυλάκιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) τα οποία είχαν περισσέψει από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Ετσι η επιστροφή αυτού του ποσού μείωσε ισόποσα το δημόσιο χρέος, πράγμα που δεν θα συνέβαινε αν οι εταίροι άναβαν το πράσινο φως επιτρέποντας στο οικονομικό επιτελείο να χρησιμοποιήσει αυτά τα λεφτά προκειμένου να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα με τα «κόκκινα δάνεια».

Η υποχώρηση του δημόσιου χρέους δεν είναι η μόνη έκπληξη στα στοιχεία που δημοσιοποίησε το Γενικό Λογιστήριο του κράτους. Μεγαλύτερη εντύπωση προκάλεσαν τα περιορισμένα ταμειακά διαθέσιμα και η μάχη που δίνει η κυβέρνηση για να κρατηθεί όρθια η οικονομία.

Ενώ τον Δεκέμβριο του 2014, παραμονές των εθνικών εκλογών, ο προϋπολογισμός είχε πλεόνασμα εσόδων στα ταμεία που έφτανε τα 2,574 δισ. ευρώ, στο διάστημα που ακολούθησε αυτό «εξατμίστηκε» για να φτάσει στα 796,5 εκατ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου - ποσό που αντιστοιχεί στην τελευταία δόση χρέους που πλήρωσε η Αθήνα στο ΔΝΤ (12 Μαΐου).

Είναι το χρονικό σημείο μετά το οποίο η κυβέρνηση ξεκίνησε να «ξύνει τον πάτο του βαρελιού» και να δεσμεύει με νόμο τα αποθεματικά των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, στραγγίζοντάς τους από όλα τα χρήματά τους ώστε να αποφύγει την πιθανότητα αναβολής στις πληρωμές μισθών και συντάξεων.

Η Ελλάδα συνεχίζει να έχει «δύσπνοια» και να δυσκολεύεται να πάρει ανάσα από τη στιγμή που έχει επιλύσει το χρηματοδοτικό της πρόβλημα, με τη μεγαλύτερη θηλιά να συνιστούν οι πληρωμές του καλοκαιριού που ανέρχονται σε 11,4 δισ. ευρώ και συνιστούν τον νέο σκόπελο των υποχρεώσεων της κυβέρνησης απέναντι στους δανειστές.

Το θέμα της αποπληρωμής αυτών των δανείων, που μαζί με τους τόκους επιμερίζονται σε 2,61 δισ. ευρώ για τον Ιούνιο, 5,1 δισ. ευρώ για τον Ιούλιο και 3,69 δισ. ευρώ για τον Αύγουστο, συζητήθηκε στη χθεσινή σύσκεψη του Brussells Group, με τους πιστωτές να στέλνουν το εξής μήνυμα: Πάρτε μέτρα και προχωρήστε σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να πάρετε μέρος από τη δόση των 7,2 δισ. ευρώ.

Ποσό αυτής θα αποδεσμευτεί μόνον όταν ολοκληρωθεί η τρέχουσα διαδικασία αξιολόγησης και υπάρξει συμφωνία έως τις 30 Ιουνίου για τα νέα μέτρα. Για το 2015, οι νέες παρεμβάσεις θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να καλύπτουν το έλλειμμα του 2,1% του ΑΕΠ ή τα 3,8 δισ. ευρώ που εκτιμούν για φέτος οι πιστωτές.

Σε ό,τι αφορά το «μείγμα» τους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει προτεραιότητα στα φορολογικά μέτρα, τις ιδιωτικοποιήσεις και τον ΦΠΑ, ενώ για το ΔΝΤ η Αθήνα θα πρέπει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα και να απελευθερώσει την αγορά εργασίας.