Ενώ έχει προαναγγελθεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα αυξήσει αύριο Πέμπτη τα επιτόκια του ευρώ κατά 0,25% και ξανά τον Ιούλιο κατά το ίδιο ποσοστό, ζοφερό μέλλον για τον πληθωρισμό, την πολιτική των κεντρικών τραπεζών και τις επιπτώσεις τους στους εργαζόμενους και τους μικροκαταθέτες προδιαγράφουν οι εκτιμήσεις και θέσεις της Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, όπως διατυπώνονται σε πρόσφατη συνέντευξή της.
Η συνέντευξη είναι σημαντική όχι μόνο γιατί συνοψίζει με τον πιο πλήρη τρόπο πολλά από αυτά που κατά καιρούς έχουν λεχθεί από την κ. Λαγκάρντ και άλλους, όχι μόνο γιατί εκφράζεται με ωμή ειλικρίνεια, αλλά και γιατί προβαίνει σε παραδοχές που φωτίζουν πλήρως τα κίνητρα πίσω από την πολιτική των κεντρικών τραπεζών και προδιαγράφουν ένα ζοφερό μέλλον. Τα βασικά σημεία του «μανιφέστου» της κ. Σνάμπελ είναι τα εξής:
1. Είναι νωρίς για να κηρύξουμε τη νίκη ενάντια στον πληθωρισμό: Ο υποκείμενος πληθωρισμός (χωρίς υπολογισμό των τιμών τροφίμων και προϊόντων ενέργειας) παραμένει υψηλός και ανθεκτικός. Είναι το πιο... βαρετό σημείο της συνέντευξης, αποκτά όμως άλλη σημασία αν συνδεθεί με εκτιμήσεις που θα δούμε στη συνέχεια.
2. Γιατί ο πληθωρισμός είναι δύσκολο να μειωθεί από τα επίπεδα 4,5%-5% και γιατί ο δομικός πληθωρισμός επιμένει; Διότι έχει εδραιωθεί στις υπηρεσίες και στα τρόφιμα. Στα τρόφιμα η μείωση των τιμών των γεωργικών προϊόντων δεν είναι αρκετή, στις δε υπηρεσίες η διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων έχει αυξηθεί.
3. Πού οφείλεται το «άγχος» να επιτευχθούν γρήγορα αποτελέσματα στη μείωση του πληθωρισμού στον στόχο του 2%; (Αν γίνουν όσα πρέπει) θα πετύχουμε τον στόχο μόνο το 2025, λέει η κ. Σνάμπελ. Είναι μεγάλο διάστημα και εγκυμονεί τον κίνδυνο να εδραιωθούν οι πληθωριστικές προσδοκίες. Αν συμβεί αυτό, οι εργαζόμενοι θα απαιτήσουν μεγάλες μισθολογικές αυξήσεις και αυτές θα ασκήσουν αυξητική επίδραση στον πληθωρισμό σε μακροχρόνια βάση. Συμπέρασμα: Για να… παταχθούν οι πληθωριστικές προσδοκίες, πρέπει να παταχθούν οι μισθολογικές διεκδικήσεις των εργαζομένων.
4. Ωστόσο, δεν φταίνε μόνο οι μισθολογικές αυξήσεις αλλά και η αύξηση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων. Δεν υπάρχει μόνο «σπείρα μισθών-τιμών» αλλά και «σπείρα κερδών-τιμών», καθώς οι επιχειρήσεις όχι μόνο μετακυλίουν το κόστος παραγωγής στις τιμές, αλλά και αυξάνουν τα περιθώρια κέρδους, παραδέχεται η κ. Σνάμπελ. Το γεγονός αυτό κάνει το ζήτημα πιο περίπλοκο.
5. Και δεν είναι κυνισμός να πιέζονται οι μισθοί ενώ οι επιχειρήσεις αυξάνουν τα περιθώρια κέρδους; ερωτάται η κ. Σνάμπελ. Και απαντά αφοπλιστικά: Το πώς θα κατανεμηθεί το κόστος από τον πληθωρισμό μεταξύ κερδών και μισθών δεν αφορά τις κεντρικές τράπεζες – είναι υπόθεση των κοινωνικών εταίρων και των κυβερνήσεων. Επιπλέον, ο μόνος τρόπος να πιεστούν οι επιχειρήσεις να απορροφήσουν τις πληθωριστικές πιέσεις μειώνοντας τα περιθώρια κέρδους τους είναι να μειωθεί η ζήτηση, να μειωθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης, να επέλθει ακόμη ακόμη ύφεση και έτσι να πιεστεί από την αύξηση των επιτοκίων η λαϊκή κατανάλωση. Πιέζοντας τους μισθούς, θα πιέσουμε (και) τα κέρδη. Οποια κι αν είναι η ερώτηση, η απάντηση είναι «πιέστε τους μισθούς»!
6. Παρότι όμως η κατανομή βαρών μεταξύ μισθών και κερδών είναι υπόθεση των κυβερνήσεων και των κοινωνικών εταίρων, οι μεν κυβερνήσεις καλούνται να συνδράμουν τις κεντρικές τράπεζες στον αγώνα κατά του πληθωρισμού με δημοσιονομική λιτότητα, οι δε κοινωνικοί εταίροι μπορούν να αποφασίσουν ό,τι θέλουν αλλά όχι αυξήσεις στους μισθούς. Οι κεντρικές τράπεζες είναι ταξικά ουδέτερες, αλλά... υπέρ των κερδών.
7. Και τι πρέπει να γίνει με τη λεηλασία των καταθέσεων από τον συνδυασμό υψηλού πληθωρισμού και σχεδόν μηδενικών επιτοκίων καταθέσεων; Οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να κάνουν τίποτε, το ζήτημα πρέπει να το λύσουν οι ίδιοι οι καταθέτες. Πώς; Βάζοντας τα χρήματά τους σε προθεσμιακές καταθέσεις και εξασφαλίζοντας έτσι υψηλότερο επιτόκιο. Πόσο υψηλότερο; Για την Ελλάδα, για παράδειγμα, πολύ πάνω από 1%. Και ποιος θα προστατεύσει τους χαμηλοκαταθέτες που θέλουν συνέχεια διαθέσιμες τις ισχνές καταθέσεις τους για άμεσες ανάγκες και δεν μπορούν να τις κλειδώσουν σε προθεσμιακές; Λυπούμεθα πολύ, αλλά c’ est la vie...
8. Αν όντως το 2025 ο πληθωρισμός μειωθεί στο 2%, θα γλιτώσουμε απ’ αυτόν; Μόνο προσωρινά, λέει η κ. Σνάμπελ, αφού γενικότερες αλλαγές, διαρθρωτικού χαρακτήρα, μας οδηγούν σε εποχή δομικά υψηλότερου πληθωρισμού: α) Η αποπαγκοσμιοποίηση εξαιτίας των αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων, β) Ο «κλιματικός πληθωρισμός» (αύξηση της συχνότητας και της έντασης ακραίων καιρικών φαινομένων και μείωση της παραγωγής γεωργικών προϊόντων εξαιτίας των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής), γ) Ο «πράσινος πληθωρισμός» (αύξηση των τιμών ορυκτών καυσίμων στην περίοδο της «πράσινης μετάβασης» και αύξηση των τιμών μετάλλων που είναι απαραίτητα στις εναλλακτικές μορφές παραγωγής ενέργειας).
Συμπέρασμα: Δεν ξεμπερδεύουμε εύκολα με τον πληθωρισμό, οι κεντρικές τράπεζες ένα πράγμα ξέρουν να κάνουν γι’ αυτό, να αυξήσουν την πίεση στην κατανάλωση και στους μισθούς, οπότε οι μισθωτοί θα είναι διπλά χαμένοι: τόσο από τον πληθωρισμό όσο και από τις αντιπληθωριστικές πολιτικές των κεντρικών τραπεζών…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας