Ερευνητές της πραγματικής ζωής

Οι Ντέιβιντ Καρντ, Τζοσουά Ανγκριστ και Γκίντο Ιμπενς βραβεύτηκαν χθες από τη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών με το φετινό Νόμπελ Οικονομίας για τη συμβολή τους στα οικονομικά της αγοράς εργασίας και την πρωτοποριακή χρήση των φυσικών πειραμάτων στην οικονομική ανάλυση.

Οι τρεις οικονομολόγοι, όλοι τους καθηγητές αμερικανικών Πανεπιστημίων, «μας έφεραν νέες ιδέες σχετικά με την αγορά εργασίας και έδειξαν ποια συμπεράσματα μπορούν να αντληθούν από φυσικά πειράματα σε όρους αιτίων και συνεπειών» ανέφερε χαρακτηριστικά η επιτροπή βράβευσής τους. Σε αντίθεση με άλλους επιστήμονες, οι οικονομολόγοι δεν μπορούν να τρέξουν εργαστηριακά πειράματα προκειμένου να δοκιμάσουν τις θεωρίες τους. Βασίζονται σε θεωρητικά μοντέλα και την ανάλυση σύνθετων πραγματικών καταστάσεων της ζωής.

Τα φυσικά πειράματα που αξιοποίησαν στην εργασία τους ο γεννημένος στον Καναδά καθηγητής του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, Ντέιβιντ Καρντ, και οι άλλοι δύο βραβευθέντες χρησιμοποιούν καταστάσεις της πραγματικής ζωής με στόχο την αποτίμηση του αντίκτυπου των κυβερνητικών αποφάσεων ή των τυχαίων γεγονότων. Η προσέγγιση αυτή εξαπλώθηκε σταδιακά και σε άλλους τομείς προκαλώντας επανάσταση στην εμπειρική έρευνα.

Ο Καρντ έδειξε μέσω των φυσικών πειραμάτων ότι η αύξηση του ελάχιστου μισθού δεν οδηγεί απαραίτητα σε αύξηση της ανεργίας. Η εργασία του για τον ελάχιστο κατώτατο μισθό διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε συνεργασία με τον οικονομολόγο Αλαν Κρούγκερ, που αργότερα διετέλεσε υφυπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα.

Οι δύο οικονομολόγοι πραγματοποίησαν την έρευνά τους σε εστιατόρια του Νιου Τζέρσεϊ πριν και μετά την αύξηση του ελάχιστου μισθού στην Πολιτεία από τα 4,25 δολάρια στα 5,25 δολάρια την ώρα, εφαρμόζοντας μια προσέγγιση αρκετά ασυνήθιστη για εκείνη την εποχή. Αναζήτησαν το αν αυτή η αύξηση κόστισε θέσεις εργασίας στη βιομηχανία του γρήγορου φαγητού.

Νέος τρόπος ανάλυσης

Σε αντίθεση με προηγούμενες έρευνες, διαπίστωσαν ότι η απασχόληση στα εστιατόρια του Νιου Τζέρσεϊ όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά, αντίθετα, αυξήθηκε. Τα εύρηματά τους αυτά δεν έγιναν άμεσα αποδεκτά από τους υπόλοιπους οικονομολόγους. «Πίστεψαν ότι είτε είχαμε μαγειρέψει τα στοιχεία, είτε ότι είχαμε χάσει τον νου μας, είτε ότι είχαμε κάνει κάποια ανοησία» τόνισε ο Καρντ. Στη συνέχεια όμως πληθώρα επιστημόνων αναθεώρησαν τις απόψεις τους, ενώ η μεθοδολογία της συλλογής και ανάλυσης δεδομένων του πραγματικού κόσμου έκανε τομή ανοίγοντας τα μάτια των ανθρώπων σε έναν νέο τρόπο ανάλυσης της οικονομίας.

Μια άλλη εργασία του Καρντ εστίασε στην επίπτωση της μετανάστευσης στην εγχώρια απασχόληση στις ΗΠΑ. Αφορούσε το πώς μια απότομη αύξηση της μετανάστευσης από την Κούβα στο Μαϊάμι επηρέασε μισθούς και απασχόληση στην αμερικανική Πολιτεία. Η μελέτη εστίασε στον ερχομό 125.000 Κουβανών στο Μαϊάμι σε μια περίοδο 4 μηνών, μετά την απόφαση του Φιντέλ Κάστρο το 1980 να επιτρέψει την έξοδο από την Κούβα.

Η μετανάστευση των Κουβανών αύξησε το εργατικό δυναμικό της αμερικανικής Πολιτείας κατά 7%. Διαπιστώθηκε ωστόσο ότι σε σύγκριση με άλλες 4 Πολιτείες των ΗΠΑ δεν υπήρξαν αρνητικές επιπτώσεις ούτε στις θέσεις εργασίας ούτε στους μισθούς των χαμηλόμισθων εργαζομένων. Εργασία του Καρντ εστίασε, τέλος, και στο πώς οι μισθολογικές πολιτικές των εταιρειών καθορίζουν τα μισθολογικά χάσματα μεταξύ φύλων και εθνοτήτων.

Συνολικά η προσέγγισή του -όπως χαρακτηριστικά σχολίασε το Μπέρκλεϊ- «αμφισβήτησε την ορθοδοξία και άλλαξε δραστικά την κατανόηση της ανισότητας και των κοινωνικών και οικονομικών δυνάμεων που επηρεάζουν τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους».

Ο Καρντ θα λάβει τα μισά από τα 10 εκατομμύρια κορόνες του βραβείου, ενώ τα υπόλοιπα θα μοιραστούν οι άλλοι δύο οικονομολόγοι, ο Ισραηλινοαμερικανός Τζοσουά Ανγκριστ, που εργάζεται στο ΜΙΤ, και ο Ολλανδός Γκουίντο Ιμπενς του Στάνφορντ.

Το έργο των δύο τελευταίων έλυσε μεθοδολογικά προβλήματα στην ανάλυση των αιτιακών σχέσεων, δείχνοντας ότι μπορούν να εξαχθούν ακριβή συμπεράσματα για την αιτία και το αποτέλεσμα από τα φυσικά πειράματα. Η δουλειά τους διευκόλυνε την ερμηνεία των δεδομένων από τα φυσικά πειράματα. Οι δύο οικονομολόγοι κέρδισαν επαίνους για το έργο τους που αφορούσε τη σχέση μεταξύ εκπαίδευσης και εισοδήματος, όπως και τον αντίκτυπο ενός επιπλέον έτους στο σχολείο στο εισόδημα.

Παγκόσμια Τράπεζα: Χρέη-ρεκόρ έφερε στους φτωχούς η πανδημία

Σε «τραγική ανατροπή» της αναπτυξιακής πορείας και χρέη-ρεκόρ οδήγησε τις φτωχότερες χώρες του κόσμου η πανδημία. Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ντέιβιντ Μαλπάς, χτύπησε χθες καμπανάκι κινδύνου από το βήμα της φθινοπωρινής συνόδου της Τράπεζας και του ΔΝΤ, αποκαλύπτοντας ότι το δημόσιο χρέος 70 και πλέον χωρών χαμηλού εισοδήματος αυξήθηκε πέρυσι κατά 12%, στα 860 δισ. δολάρια.

Ο Μάλπας έκανε έκκληση για τη συγκρότηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου προκειμένου να αμβλυνθεί η πίεση του χρέους στις φτωχότερες χώρες του κόσμου, ενώ ζήτησε παράλληλα από τις πλούσιες χώρες να επιτρέψουν τη μαζική διάθεση εμβολίων σε αυτές. Ο κορονοϊός, τόνισε, έχει διευρύνει το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών κρατών στον πλανήτη, καθυστερώντας την πρόοδο κατά χρόνια και στην περίπτωση ορισμένων χωρών, κατά μία δεκαετία.

Με το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα να προβλέπεται φέτος στο +5% στις ανεπτυγμένες χώρες και μόλις στο +0,5% στις αναπτυσσόμενες, η ανισότητα αυτή θα επιδεινωθεί περαιτέρω. Υπογράμμισε ακόμη ότι η έλλειψη διαδικασίας πτώχευσης προκειμένου να βοηθηθεί μια χώρα όταν τα χρέη της είναι μη βιώσιμα αποτελεί πρόβλημα και τάχθηκε υπέρ μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης στο πρόβλημα του χρέους που θα περιλαμβάνει κούρεμα, ταχύτερη αναδιάρθρωση και βελτιωμένη διαφάνεια.

Βιώσιμα επίπεδα χρέους, όπως είπε, είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανάκαμψη και τη μείωση της φτώχειας. Ας σημειωθεί ότι η περσινή αύξηση 12% στα χρέη 73 χωρών χαμηλού εισοδήματος έρχεται ύστερα από άνοδο 9,5% το 2019.